«در جستجوی دیگری» منتشر شد/ نگاه شعرای معاصر ایران به «دیگری»

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «در جستجوی دیگری» شامل مقالاتی درباره شعر، بدن، خنده و دیگری به قلم احسام سلطانی در ۲۶۷ صفحه و بهای ۵۸ هزار تومان، از سوی نشر سیب سرخ منتشر شد.

سلطانی درباره این مجموعه و مقالات خود در آن گفت: این کتاب تقریباً نتیجه ۱۰ سال کار است. موضوع محوری تمام کارهای من از آغاز دهه نود تا حال، «دیگری» بوده است و آنچه بخش‌های مختلف این کتاب را به هم پیوند می‌دهد، همین موضوع است.

وی ادامه داد: در بخش نخست کتاب تلاش شده است که با تحلیل شعر برخی از شاعران معاصر فارسی مثل نیما، شاملو، اخوان، براهنی، رویایی و… جایگاه «دیگری» در کار آنها نشان داده شود. این کار با تکیه بر آرا باختین صورت گرفته است. البته این تمام ماجرا نیست. در این کتاب مقاله‌ای هست با عنوان چندصدایی و مکالمه در شعر که نقدی است بر کار باختین در زمینه شعر و با اتکا به شعرهایی از مهرداد فلاح، پاز و بنتاک تلاش شده است که نگاه او را به چالش بکشیم. به عبارتی در این مقاله از باختین علیه باختین استفاده شده است. در سه مقاله دیگر کتاب که درباره بدن، خنده و دیگری هستند، باز موضوع محوری دیگری است. در مقاله تأملاتی درباره بدن و خنده در ایران قصد داشتم از رهگذر این دو موضوع به دیگری بپردازم. مقاله پایانی کتاب هم نقدی است بر کارهای زنده یاد محمد مختاری.

این محقق همچنین گفت: از نظر من، یکی از مهم‌ترین مسائل امروز ایران و حتی جهان، نادیده گرفتن دیگری است. گفتمان‌های رسمی و غالب، نخست از دیگری دشمن یا موجودی خطرناک می‌سازند و سپس او را طرد و حذف می‌کنند. به عبارتی این‌گونه حتی عمل خود را برای عموم به مثابه عملی خیرخواهانه نشان می‌دهند. این کار ایدئولوژی‌هاست. شما نمی‌توانید به راحتی کسی را بکشید یا حذف و طرد و شکنجه کنید مگر اینکه پیشتر او را به مقوله یا مفهومی خاص تقلیل داده باشید، به چیزی تقلیل داده باشید که در نگاه شما دیگر آن شخص آنچنان که باید جلوه‌ی انسانی نداشته باشد. به تعبیری، با انسانیت‌زدایی از دیگری، دیگری را طرد می‌کنند.

به گفته سلطانی وی در این کتاب سعی کرده‌است چهره تازه‌ای به مفهوم «دیگری» بدهد که منطبق بر نگاه رسمی نیست و از همین منظر به اهمیت جا و جایگاه آن در زندگی پرداخته است.