مسعود تجریشی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اقدامات این دانشگاه در مواجهه با بحران آب و ناترازی انرژی گفت: در حوزه تحقیقاتی که وارد مرحله اجرا میشوند، اقدامات متعددی در دانشگاه در حال انجام است طی چند ماه گذشته، با هماهنگی وزارت علوم، معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و با همفکری پنج دانشگاه فنی کشور، اقداماتی را در زمینه ناترازی انرژی و مدیریت مصرف انرژی در دستور کار قرار دادهایم.
وی افزود: دانشگاه صنعتی شریف دارای یک پژوهشکده انرژی است که با همکاری شرکت ملی نفت ایران فعالیت میکند و دو نفر از معاونان شرکت نفت در هیئتمدیره آن حضور دارند. اخیراً احکام هیئتمدیره و هیئتامنای این پژوهشکده صادر شد و مجوزهای مربوطه نیز اخذ شده است. همچنین با دانشگاههای صنعتی کشور رایزنیهایی انجام دادیم و جلساتی نیز با بخش خصوصی، فعلاً با تمرکز بر صنایع کوچکتر، برگزار شده است.
طراحی صندوق حمایت از فناوریهای کاهش مصرف انرژی
رئیس دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به طراحی یک صندوق حمایتی در این حوزه گفت: صندوقی برای حمایت از فناوریهای کاهش مصرف انرژی طراحی شده که دولت نیز از آن استقبال کرده است. دکتر افشین، معاون علمی و فناوری ریاستجمهوری، اولین حمایت از این صندوق را انجام داده و اعلام کردهاند که پس از تشکیل این صندوق، یکسوم منابع آن را حمایت خواهند کرد. این صندوق قرار است از فناوریهای کاهش مصرف انرژی برق و گاز حمایت کند و در راستای مصرف بهینه انرژی، هم از بُعد فرهنگی و هم از بُعد بهکارگیری فناوری فعال باشد. همچنین استفاده از گواهیهای ایجادشده بهعنوان منابع مالی نیز در دستور کار قرار دارد.
«نبض»؛ مدیریت مصرف انرژی از مسیر فرهنگسازی در خانواده دانشگاه
تجریشی در تشریح یکی از برنامههای مشترک دانشگاههای فنی گفت: یکی از برنامههایی که با مشارکت پنج دانشگاه صنعتی کشور در حال اجراست، برنامه «نبض» است. از آنجا که مدیریت مصرف یک کار فرهنگی محسوب میشود، ما این برنامه را با مدیریت مصرف گاز آغاز کردیم. در این طرح، خانواده دانشگاه شریف شامل کارکنان، اعضای هیئتعلمی و دانشجویان از یک QR کد استفاده میکنند و در صورتی که مصرف گاز امسال آنها نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کند، اعتباری دریافت خواهند کرد.
وی ادامه داد: این پنج دانشگاه در پنج نقطه شهر تهران حضور دارند و اگر از خودمان شروع کنیم، با جمعیتی چندصد هزارنفری مواجه خواهیم بود. از این طریق میتوان فرهنگ مصرف انرژی را هم در دانشگاه و هم در خانواده دانشگاه اصلاح کرد.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف با تأکید بر مسئولیت دانشگاهها در کاهش مصرف انرژی اظهار کرد: یکی از وظایف دانشگاه این است که به بخشهایی که مصرف انرژی بالایی دارند کمک کند مصرف خود را کاهش دهند. ما این کار را از خوابگاههای دانشگاه آغاز کردهایم و در حال انجام ممیزی مصرف انرژی در خوابگاهها هستیم. سامانهای در دانشگاه وجود دارد که بهصورت لحظهای میزان مصرف آب و برق ساختمانها را نمایش میدهد. این اقدام تازه آغاز شده است؛ در گام نخست باید بدانیم هر بخش چه میزان مصرف دارد. سپس بر اساس سرانه و متراژ، میزان مصرف بهینه را محاسبه و بعد به سمت کاهش مصرف حرکت میکنیم.
مدیریت مصرف انرژی در خوابگاهها و ساختمانهای دانشگاه
تجریشی از برنامهریزی برای کاهش مصرف انرژی در موتورخانهها و ساختمانهای آموزشی و اداری دانشگاه خبر داد و گفت: برای موتورخانهها و برخی ساختمانها برنامه مشخصی تدوین شده است. تجربه شخصی من نشان میدهد که میتوان مصرف برق یک ساختمان را با همین اقدامات تا حدود ۷۰ درصد کاهش داد. بنابراین ما از خود دانشگاه شروع میکنیم، سپس به سراغ ساختمانها و شرکتهای اطراف دانشگاه میرویم و بهتدریج زمینهای ایجاد میکنیم تا شرکتهایی که از دل دانشگاه بیرون آمدهاند و فناوریهای کاهش مصرف انرژی دارند، وارد بازار شوند و به بیرون از دانشگاه نیز مشاوره بدهند.
وی افزود: این اقدام ابتدا برای ادارات آغاز شده و در ادامه به سراغ صنایعی که مقیاس خیلی بزرگی ندارند خواهیم رفت. برای مثال جلساتی با «ایدرو» (سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) برگزار شده و شرکت شهرکهای صنعتی نیز پیگیر این موضوع هستند. ما دیر شروع کردهایم، اما مطمئن هستم که امسال این تیم شکل میگیرد و سال آینده میتوانیم به کاهش ناترازی برق و انرژی کمک کنیم.
قطع برق و افزایش تعرفه راهحل ناترازی انرژی نیست
رئیس دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به هزینههای تحمیلشده به دانشگاهها در سالهای اخیر گفت: در سالهای گذشته برق دانشگاه قطع میشد و ما مجبور شدیم برای ادامه فعالیتها دیزلژنراتور نصب کنیم که هزینهبر بود. امسال نیز اعلام شده اگر مصرف گاز دانشگاه بیش از سال گذشته باشد، قیمت گاز هفت برابر و معادل قیمت گاز پتروشیمیها محاسبه میشود.
وی تأکید کرد: در حالیکه باید به دانشگاه کمک شود تا موتورخانهها را اصلاح کند و شرکتهایی نیز آموزشهای فنی ارائه دهند تا مسئله بهصورت مشارکتی حل شود. در حوزه برق نیز همین وضعیت وجود دارد؛ اگر مصرف کاهش پیدا نکند یا برق قطع میشود یا هزینه بیشتری از دانشگاه دریافت میشود. این یک سیکل باطل است، چون این هزینهها از بودجه پژوهش و حقالتدریس دانشگاه کسر میشود.
تجریشی ادامه داد: همین سیکل باطل برای تولیدکننده هم وجود دارد. بهجای تولید ۱۰ محصول، تولید به ۸ محصول کاهش پیدا میکند، تولید کننده به جای پرداخت پول یک شیفت به کارگر، مجبور به پرداخت دو شیفت میشود و در نهایت قیمت کالا افزایش مییابد. بعد این سوال مطرح میشود که چرا کالا گران شده است.
وی گفت: ما وارد حوزه مدیریت مصرف انرژی شدهایم و امیدواریم بتوانیم یک اکوسیستم شکل دهیم تا اقتصاد دیجیتال در حوزه انرژی را به عنوان یک مدل عملیاتی کنیم.
هنوز برنامه ملی مشخصی برای کاهش مصرف انرژی وجود ندارد
رئیس دانشگاه صنعتی شریف در پاسخ به اینکه معاونت تازه تأسیس «انرژی» ریاست جمهوری از دانشگاهها برای کاهش مصرف انرژی برنامهای گرفته است یا خیر؛ گفت: من هنوز برنامه مشخصی برای کاهش مصرف انرژی ندیدهام؛ اینکه چه اقدامی، توسط چه نهادی، با چه هزینهای، با چه میزان اثرگذاری و در چه بازه زمانی قرار است انجام شود.
وی با اشاره به چرایی بیتوجهی به مدیریت مصرف گفت: سالها تصور ما این بوده که آب، برق و گاز را باید صرفاً عرضه کنیم و به همین دلیل به کاهش مصرف توجه نکردهایم. کاهش مصرف نیازمند عقل، اراده، همت و برنامه است. ما پتانسیل بالایی برای صرفهجویی داریم. حتی در یکی از ساختمانهای تازهساز دانشگاه، با حدود یک میلیارد تومان هزینه، نزدیک به ۷۶ درصد کاهش مصرف انرژی امکانپذیر بود، اما معمولاً کسی سراغ این ظرفیتها نمیرود.
وی در پایان گفت: ما هزینه آب، برق و گاز را پرداخت میکنیم، اما برای کاهش مصرف سرمایهگذاری نمیکنیم. این نگاه باید تغییر کند. امیدواریم تا سال آینده با همکاری پژوهشکده انرژی دانشگاه، شرکتهای بخش خصوصی، فناوران و سرمایهگذاران، اقدامات مؤثری در این حوزه انجام شود.
