توصیه های دارویی در ماه مبارک رمضان

به گزارش بهداشت نیوز:

۱- داروهای کاهنده قند خون
* توصیه به چک قند خون با تواتر بیشتر در طول ماه رمضان و روزه داری به تمام بیماران دیابتی باید صورت گیرد. هایپوگلایسمی(افت قند خون) و هایپرگلایسمی(افزایش قند خون ) از عوارض شایع مخصوصا در بیماران مسن می باشد.داروهای کاهنده قند خون را عمدتا در وعده افطار قرار دهید.
بطور مثال در رابطه با مصرف داروی متفورمین در صورت مصرف یکبار در روز زمان مصرف بعد از افطار باشد. در صورت مصرف ۲ بار در روز بعد از وعده سحری و افطار و در صورت مصرف ۳ بار در روز یکبار بعد از سحر و دوز نهار و شام باهم بعد از افطار مصرف شود.
 داروهایی که با ریسک افت قند خون همراه نمی باشند مانند ،آکاربوز ،پیوگلیتازون ،سیتاگلیپتین لیناگلیپتین، امپاگلیفلوزین نیاز به تغییر دوز دارو نمی باشد و بهتر است در وعده افطار مصرف شود.
 داروهایی که با احتمال افت قند همراه هستند مانند گلی بن کلامید بهتر است به دارویی مانند گلی کلازید با نظر پزشک معالج تغییر یابد.
 ترجیحا از فرآورده های آهسته رهش داروها و در وعده افطار استفاده شود مانند گلی کلازید و متفورمین آهسته رهش
 داروهای لیراگلوتاید ، اگز ناتید باید ۲۴ هفته قبل از ماه ،رمضان طبق نظر پزشک معالج تنظیم دوز شده باشند.
 تنظیم دوز :انسولین در خصوص کاهش یا افزایش دوز انسولین حتما دکتر داروساز با پزشک معالج بیمار مشورت نماید.
در دوران روزه داری توصیه میشود که قند خون توسط بیماران با تواتر بیشتری اندازه گیری شود و در صورت بروز هر کدام از موارد ذکر شده روزه باید شکسته شود و درمان صورت گیرد.
 قند خون>mg/dl ۷۰ چک مجدد قند خون در صورتیکه قند بین ۷۰-۹۰ mg/dL
 قند خون > mg/dL ۳۰۰
علائم افت قند خون شامل ،لرز ،تعریق پوست رنگ ،پریده گیجی اختلال بینایی یا رخداد بیماری حاد
۲- داروهای مدر (ادرارآور) مانند فورزماید و هیدروکلرتیازید با توجه به مصرف کم مایعات در طول روز مصرف این داروها به زمان افطار موکول شود.
۳- داروهای مهارکننده اسید معده مانند امپرازول پنتوپرازول و اس امپرازول لانزوپرازول نیم ساعت قبل از وعده سحری می توانند مصرف شوند.
۴- مصرف داروهای ضدبارداری صرفا جهت انجام فریضه روزه داری بدلیل افزایش احتمال لخته های خونی توصیه نمی شود.
۵- واکسن کرونا: تزریق واکسن منافاتی با روزه داری .ندارد اما بدلیل عوارض واکسن توصیه میشود بعد از وعده افطار تزریق گردد.
۶- آنتی بیوتیک ها این دسته های دارویی باید در زمان های مشخص از روز مصرف شوند و تغییر در زمان مصرف داروها منجر به شکست درمان می شود. لذا طبق نظر پزشک در صورت امکان آنتی بیوتیک مصرفی میتواند به دارویی که دارای طول اثر بیشتر و اثربخشی کافی می باشد تغییر کند.
۷- لووتیروکسین: این دارو نیم ساعت قبل مصرف سحری و یا در پایان شب و هنگام خواب با معده خالی (۳-۴ ساعت بعد از شام) می تواند مصرف شود از مصرف این دارو همزمان با فرآورده های حاوی آهن کلسیم یا نمک های صفراوی باید خودداری شود و حداقل ۴ ساعت فاصله داشته باشد.
۸- اسپری های تنفسی: بیماران مبتلا به آسم و COPD باید اسپری های خود را در زمان مشخص استفاده کنند می توان اسپری را در دو نوبت سحر و افطار استفاده کرد و یا با داروهای با طول اثر بیشتر جایگزین کرد.
۹- داروهای ضد تشنج: نباید دوز دارو کاهش یابد طبق صلاحدید پزشک یا داروساز با حفظ دوز مصرفی زمان مصرف با توجه به شرایط بیمار میتواند تنظیم گردد.
۱۰- بین مصرف داروهای مختلف با یکدیگر و غذا براساس نوع دارو باید فاصله زمانی مشخصی رعایت گردد لذا در رابطه با داروهایی که باید با معده خالی مصرف شوند مانند آلندرونات لووتیروکسین مهارکننده های پمپ پروتون (PPI) و غیره توصیه های لازم صورت گیرد.
۱۱- داروهایی که طبق دستور پزشک یا داروساز باید با معده پر مصرف شوند به منظور کاهش عوارض گوارشی بعد از وعده افطار مصرف شوند.
۱۲- بطور کلی در ماه مبارک از اقدامات خودسرانه مانند حذف وعده های دارویی کاهش دوز دارو مصرف همزمان کلیه داروها با هم به هنگام افطار باید اکیدا خودداری شود.
۱۳- در فواصل بین افطار تا سحر باید مایعات و میوه جات و سبزیجات به اندازه کافی مصرف شود.
این راهنما حاوی نکات کلی در رابطه با بهترین زمان مصرف داروهای پر مصرف در ماه مبارک رمضان می باشد جهت اطلاع از زمان مصرف سایر داروها میتوان با پزشک یا داروساز مشورت کرد.

Reference:
۱-International diabetes federation ۲۰۲۱
۲-saferamadan ۲۰۲۱ guide
۳-ramadan and covid ۱۹ vaccine hesitancy۲۰۲۱

۴-managing medications during Ramadan fasting ۲۰۱۷