چرخ ریسندگی مهاتما گاندی

در سال۱۹۴۶، یعنی یک سال پیش از جدایی هند و پاکستان و همچنین استقلال هر دو کشور (و بیرون آمدن از استعمار بریتانیا)، برک وایت مدتی را در هند سپری کرد و روی مجموعه‌ای کار می‌کرد که در نهایت «رهبران هند» نام گرفت و در ۲۷مه۱۹۴۶ در مجله لایف منتشر شد. برک-وایت در این دوران صدها عکس گرفت، از گاندی، خانواده او، چرخ ریسندگی او و حتی از گاندی در حال عبادت. بسیاری از عکس‌های این عکاس از رهبران هند در همان شماره۴۶ ماه مه لایف منتشر شدند؛ اما فقط دو تا از این عکس‌ها گاندی را نشان می‌دادند و عکس معروف گاندی در کنار چرخ ریسندگی در این شماره چاپ نشد.

این عکس تا چند ماه بعدتر نیز در لایف چاپ نشد و حتی وقتی در ماه ژوئن۱۹۴۶ در مجله چاپ شد، عکسی کوچک بود و در کنار مقاله‌ای چاپ شده بود که از زبان گاندی درباره تاثیرات «شفابخش گیاهان» نوشته شده بود. البته مجله لایف هرگز عکس‌های برک‌وایت را فراموش نکرد، این مجله در فوریه۱۹۴۸ این عکس معروف آن جایگاهی را که شایسته‌اش بود، پیدا کرد. در این شماره لایف که مدتی کوتاه پس از ترور گاندی منتشر شد، چندین و چند صفحه به گاندی و خدمات او اختصاص پیدا کرده بود. عکس معروف گاندی و چرخ ریسندگی نصف یک صفحه را پر کرده بود و بالای مقاله معروف «هند روح بزرگ خود را از دست داد» چاپ شد. این عکس خیلی سریع شهرت پیدا کرد؛ چون کاملا هماهنگ با آرمان‌های گاندی بود.

برک‌وایت وقتی در ژانویه۱۹۴۶ این عکس را به دفتر مجله لایف در نیویورک فرستاد، یادداشتی در کنار آن نوشته بود: «گاندی روزی یک ساعت با این چرخ کار می‌کند. اغلب ساعت چهار کارش را شروع می‌کند. تمام اعضای خانواده او باید این کار را انجام دهند. او و پیروانش همه را به چرخاندن این چرخ تشویق می‌کنند. حتی من هم تشویق شدم که این کار را انجام دهم... وقتی به آنها گفتم چرخاندن این چرخ ریسندگی و عکاسی هر دو کاری هستند، یدی! آنها با جدیت جوابم را دادن که چرخاندن کاری مهم‌تر است. چرخاندن چرخ ریسندگی برای گاندی و پیراونش شبیه عبادت است. چرخ ریسندگی مانند بتی است برای آنها. چرخاندن این چرخ، شفابخش است و وقتی درباره‌اش سخن می‌گویند کلامشان کاملا شاعرانه می‌شود.»  برک‌وایت در ۲۷اوت۱۹۷۱ در سن ۶۷سالگی و به‌دلیل بیماری پارکینسون درگذشت.

حسین عیدی‌زاده