پنج شنبه 04 دی 1404
Thursday, 25 December 2025
مطالعه جدیدی نشان میدهد که بخشی از زوال عقل میتواند ناشی از اختلال در جریان خون مغز باشد. پژوهشگران در این تحقیق متوجه شدهاند که از بین رفتن یک نوع لیپید کلیدی باعث میشود رگهای خونی بیش از حد فعال شوند، گردش خون مختل شود و بافت مغز در نهایت اکسیژن و مواد غذایی را دریافت نکند. سپس وقتی این مولکولِ از دسترفته دوباره به سیستم برگردانده شده، جریان طبیعی خون نیز به حالت عادی خود برگشته است.
دانشمندان «دانشکده پزشکی رابرت لارتر دانشگاه ورمونت» در این تحقیق به جزئیات جدیدی از نحوه کنترل گردش خون در مغز و راههایی برای معکوسکردن مشکلات عروقی اشاره کردهاند. بهطور کلی این تحقیق نشان داده که جایگزین کردن یک فسفولیپید از دست رفته در جریان خون، میتواند روند گردش خون در مغز را طبیعی کند و به کاهش علائم مرتبط با زوال عقل کمک میکند.
این مطالعه بهطور خاص نقش پروتئینی به نام Piezo1 را بررسی میکند که در غشای سلولهای پوشاننده رگها قرار دارد و با حس کردن فشار ناشی از حرکت خون، به تنظیم جریان خون در مغز کمک میکند. بیماریهایی مانند آلزایمر با افزایش غیرطبیعی فعالیت این پروتئین در رگهای مغزی همراه هستند. برای درک بهتر نقش این پروتئین، پژوهشگران فسفولیپیدی به نام PIP2 را بررسی کردهاند که در غشای سلولهای مغزی یافت میشود.
PIP2 نقش مهمی در سیگنال دادن به سلولها و تنظیم کانالهای یونی دارد. نتایج نشان داده که این مولکول بهطور طبیعی برای Piezo1 مثل یک ترمز عمل میکند. در واقع وقتی سطح PIP2 کاهش پیدا کند، فعالیت Piezo1 بیشتر میشود و جریان طبیعی خون در مغز را مختل میکند.
سپس بازگرداندن مجدد PIP2 باعث کاهش فعالیت Piezo1 و بازگشت گردش خون سالم شده است. به گفته دانشمندان، این موضوع میتواند مبنای رویکردهای درمانی جدیدی برای بهبود عملکرد مغز باشد.
در ادامه، محققان بررسی خواهند کرد که PIP2 دقیقاً چگونه با Piezo1 تعامل میکند؛ آیا مستقیم به بخشهای خاصی از این پروتئین متصل میشود یا با تغییر ساختار غشای سلول، احتمال باز شدن کانالها را کاهش میدهد. بررسیهای بیشتر همچنین مشخص میکند که کاهش PIP2 در بیماریها چگونه این کنترل طبیعی را از بین میبرد.
نتایج این پژوهش در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.
