سرویس سیاست مشرق - شامگاه یکشنبه شانزدهم آذر، یک شایعه با عنوان «رئیس ستاد ارتش اسرائیل: ما برای وقوع یک جنگ ناگهانی آماده میشویم و باید در تمامی جبههها در حالت آمادهباش کامل باشیم.» در کانالهای تلگرامی با قید فوریت منتشر شد.
منبع انتشار این شایعه، برای اعتباربخشیدن به خبر کذب خود، یک دقیقه بعد مدعی میشود که رئیس ستاد ارتش اسرائیل در جزئیات این خبر اعلام کرد: مانورهای سالانه احتمال وقوع جنگ ناگهانی را شبیهسازی خواهند کرد.
بررسیها نشان میدهد که متن این شایعه در مجموع ۴۴۹ بار در کانالهای تلگرامی بازنشر شده که از این میان ۲۷۶ مورد، یعنی بیش از ۶۰ درصد، از سوی کانالهای روزمرهنویس، اخبار غیررسمی و بیطرف منتشر شدهاند؛ موضوعی که نشان میدهد شایعه بیش از آنکه در فضای سیاسی تاثیر بگذارد، در فضای اجتماعی رسانهها موثر واقع شده است.
نکته قابل توجه آن که برخی کانالهای تلگرامی به ظاهر انقلابی نیز، به انعکاس این شایعه دامن زدهاند. این خبر کذب ۵۸ مرتبه در کانال ضدانقلاب و ۵۴ مرتبه در کانال انقلابی(به ظاهر) بازنشر شده است که نشان میدهد هر دو طیف تقریباً به یک اندازه به این محتوا ضریب دادهاند.
دلیل این رفتار هم آن است که شایعه امنیتی قابلیت برداشت دوگانه دارد؛ ضدانقلاب از آن برای برجستهکردن تصور بحران و بیثباتی منطقهای استفاده میکند، و کانالهای انقلابی همان خبر را با هدف اطلاعرسانی حوادث جنگی و نظامی کشور بازنشر میکنند. لازم به ذکر است که این شایعه نزدیک به ۵۰ مرتبه نیز در کانالهای ایتایی منعکس شده است.
علاوه بر این موارد، شایعه فوق، ۶۱ مرتبه نیز در کانالهای اقتصادی تلگرامی بازنشر شده که این عدد نشان دهنده تلاش کانالهای غیررسمی اقتصادی برای ارتباط حساسیت بازار به اخبار امنیتی در کشور و منطقه است.
همچنین شایعههای جنگی، به دلیل تأثیر مستقیم برخی بازارها، معمولاً در کانالهای اقتصادی بازتاب مییابند.
پس از جنگ ۱۲ روزه، تولید شایعات مربوط به جنگ و حوادث امنیتی سرعت و حجم بالایی به خود گرفته و متاسفانه رسانههای غیررسمی انقلابی نیز در دامنزدن و انعکاس آن نقش فعالی داشتهاند.
اغلب این شایعات نیز به نقل از منابع عبری و رژیم صهیونی نقل میشوند؛ زیرا منبع انتشار تصور دارد که مخاطبان با زبان عبری آشنایی نداشته و تلاشی برای صحتسنجی اخبار نمیکنند.
