ترفندهایی برای افزایش عمر کفش کوهنوردی

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

بسیاری از کوهنوردان تصور می‌کنند که خرید یک کفش کوهنوردی از برند معتبر، تضمینی برای عمر ابدی کفش است. اما حتی بهترین کفش دنیا هم بدون نگهداری اصولی و نظافت صحیح، خیلی زود خاصیت‌های خود را از دست می‌دهد. خبر خوب اینکه با رعایت چند روتین ساده اما حیاتی، می‌توانید عمر مفید کفش را تا چندین سال افزایش دهید.

انتخاب کفش باکیفیت، اولین قدم برای ماندگاری بیشتر

قبل از اینکه وارد بحث نگهداری و شست‌وشو شویم، باید یک حقیقت تلخ را بپذیریم: شما نمی‌توانید یک کفش بی‌کیفیت را با مراقبت زیاد، جاودانه کنید. اگر کفشی که می‌خرید دارای دوخت‌های ضعیف، زیره تزریقی نامناسب یا رویه پلاستیکی خشک باشد، حتی اگر هر روز آن را تمیز کنید، باز هم در مواجهه با اولین صخره‌های تیز یا تغییرات دمایی شدید، تسلیم می‌شود.

پس هیچ ترفند مراقبتی‌ای نمی‌تواند ضعفی را که از ابتدا در ساختار کفش وجود دارد جبران کند. در همین راستا،‌ سرمایه‌گذاری روی برندهایی که امتحان خود را پس داده‌اند، هزینه نیست، بلکه خریدِ زمان است. در این میان برندهایی مانند کفش کوهنوردی هامتو به‌دلیل طراحی تخصصی و استفاده از متریال مقاوم، انتخابی مطمئن برای برنامه‌های طولانی و شرایط متغیر طبیعی محسوب می‌شوند.

پس پیش از هر نکته مراقبتی، از انتخاب درست شروع کنید تا باقی ترفندها واقعاً نتیجه بدهند. یک کفش باکیفیت باید سه ویژگی ساختاری زیر را داشته باشد تا ارزش نگهداری داشته باشد:

• زیره مقاوم و چسبنده: زیره نباید خشک و شکننده باشد، بلکه باید ترکیبی از انعطاف و سختی باشد تا ترک نخورد.
• نحوه اتصال رویه به زیره: در کفش‌های خوب، اتصال معمولاً با چسب‌های حرارتی صنعتی یا دوخت‌های چندلایه انجام می‌شود که در برابر نفوذ آب مقاوم‌اند.
• محافظ لثه: وجود لایه لاستیکی در نوک و دور کفش، ضربات سنگ‌ها را جذب کرده و مانع پارگی چرم اصلی می‌شود.

خشک‌کردن صحیح پس از هر برنامه

شاید بزرگترین و رایج‌ترین قاتل کفش‌های کوهنوردی، عجله برای خشک کردن آن‌ها باشد. وقتی خسته و با کفش‌هایی خیس (ناشی از برف، باران یا تعریق پا) به خانه برمی‌گردید، وسوسه می‌شوید که آن‌ها را کنار شوفاژ، بخاری یا شومینه بگذارید تا زودتر خشک شوند. این کار حکم تیر خلاص را برای کفش دارد و حرارت مستقیم و شدید، دو آسیب جبران‌ناپذیر به کفش می‌زند:

• خشک شدن چرم و پارچه: باعث می‌شود رویه کفش خاصیت ارتجاعی خود را از دست بدهد و در برنامه بعدی دچار ترک‌خوردگی عمیق شود.
• باز شدن چسب‌ها: چسب‌های مخصوصی که لایه‌های زیره را به هم متصل کرده‌اند، در برابر حرارت مستقیم حساس هستند و ذوب یا دفرمه می‌شوند.

روش اصولی و استاندارد خشک کردن کفش 

برای اینکه رطوبت را بدون آسیب زدن خارج کنید، طبق این چک‌لیست عمل کنید:

• کفی‌ها را خارج کنید: کفی داخلی را بیرون بیاورید تا هوا در کف کفش جریان پیدا کند.
• از روزنامه باطله استفاده کنید: داخل کفش را با روزنامه مچاله شده پر کنید. کاغذ رطوبت را مثل اسفنج به خود جذب می‌کند. اگر کفش خیلی خیس است، هر چند ساعت روزنامه‌ها را عوض کنید.
• کفش را در مکان مناسب قرار دهید: کفش را در دمای اتاق و در سایه (دور از نور مستقیم خورشید) قرار دهید. عبور جریان هوا مهم‌ترین عامل در خشک شدن ایمن است.
• صبر داشته باشید: اجازه دهید پروسه خشک شدن به آرامی و طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت انجام شود.

تمیزکردن اصولی کفش بعد از هر استفاده

شاید فکر کنید گل‌ولای روی کفش، فقط ظاهر آن را زشت می‌کند و نشانه کوهنوردبودن است. اما واقعیت این است که ذرات خاک و گل، حکم سمباده را دارند. نفوذ این ذرات به بافت پارچه و درزهای دوخت، به مرور زمان باعث ساییدگی الیاف و خشک شدن چرم می‌شود. همچنین مسدود شدن منافذ تنفسی کفش توسط گل، قابلیت ضدآب و تنفس‌پذیری آن را از کار می‌اندازد. برای شست‌وشوی اصولی و بی‌خطر، لازم است سه مرحله زیر را حتماً انجام دهید:

• گردگیری اولیه: ابتدا با یک برس نرم (یا مسواک کهنه) گردوغبار خشک را از سطح و درزهای کفش پاک کنید.
• شست‌وشو با آب ولرم: اگر گل‌ولای چسبیده است، فقط از آب ولرم و برس استفاده کنید. برای لکه‌های سرسخت، تنها از پاک‌کننده‌های مخصوص کفش (G-Wax یا فوم‌های استاندارد) استفاده کنید.
• ممنوعیت شوینده‌های شیمیایی: هرگز از تاید، صابون‌های اسیدی یا ماشین لباسشویی استفاده نکنید این مواد چسب‌های کفش را حل کرده و رویه را نابود می‌کنند.

نگهداری صحیح و دور از رطوبت کفش

بزرگ‌ترین دشمن کفش در زمان بیکاری، رطوبتِ حبس‌شده و نوسان دما است. همچنین بدترین مکان برای نگهداری  آن، صندوق عقب ماشین یا انباری‌های نمور است. گرما و سرمای شدید صندوق ماشین در فصول مختلف، باعث می‌شود زیره کفش خشک شده و خاصیت ارتجاعی‌اش را از دست بدهد. برای نگهداری کفش خود در مکان درست، حتما به نکات زیر توجه کنید.

1. محیط خشک و خنک: کفش را در دمای اتاق (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد) نگهداری کنید.
2. تهویه هوا: هرگز کفش را داخل کیسه پلاستیکی گره نزنید. جریان هوا مانع از کپک زدن و تجزیه لایه‌های میانی (هیدرولیز شدن) می‌شود.
3. پر کردن داخل کفش: اگر برای مدت طولانی (مثلاً تغییر فصل) از کفش استفاده نمی‌کنید، داخل آن را با کاغذ پر کنید تا فرم خود را حفظ کند و دفرمه نشود.

رسیدگی دوره‌ای؛ از چرب‌کردن تا تعویض کفی

کفش کوهنوردی مثل پوست انسان است و اگر تغذیه نشود، خشک شده و در نهایت ترک می‌خورد. بنابراین نگهداری فقط محدود به شستن نیست، بلکه باید هر چند وقت یک‌بار با استفاده از محصولات مراقبتی، جان تازه‌ای به بافت کفش خود بدهید. این رسیدگی‌های دوره‌ای شاید 5 دقیقه وقت شما را بگیرد، اما عمر کفش را دو برابر می‌کند. در ادامه برخی از این موارد را بررسی می‌کنیم.

• واکس و کرم‌های مخصوص: اگر کفش چرمی (نبوک یا جیر) دارید، حتماً بعد از خشک شدن کامل، از واکس‌های مخصوص کوهنوردی استفاده کنید. این کار باعث نرم ماندن چرم و جلوگیری از ترک‌های ریز روی بدنه می‌شود.
• اسپری‌های آب‌گریز (DWR): بعد از مدتی استفاده، خاصیت ضدآبی رویه کفش ضعیف می‌شود. با استفاده از اسپری‌های محافظ نانو، این لایه را ترمیم کنید تا قطرات آب دوباره از روی کفش سُر بخورند.
• تعویض به‌موقع کفی و بند: کفی داخلی کفش بعد از مدتی فشرده شده و خاصیت ضربه‌گیری خود را از دست می‌دهد که باعث فشار به زیره اصلی می‌شود. تعویض کفی و بندهای پوسیده، یک راه ارزان برای نوسازی عملکرد کفش است.

خرید از فروشگاه معتبر برای دریافت کفش کوهنوردی اصل

تمام ترفندهای نگهداری که تا اینجا گفتیم، تنها زمانی اثرگذارند که کفش اصل خریده باشید. متأسفانه بازار پر از کفش‌های کپی است که ظاهری فریبنده دارند اما در ساخت آن‌ها از چسب‌های ارزان و زیره‌های بازیافتی استفاده شده است. چنین کفش‌هایی حتی با بهترین نگهداری هم عمر کوتاهی دارند و خیلی زود متلاشی می‌شوند.

فروشگاه‌های معتبر اصالت کالا را تضمین و خیال شما را راحت می‌کنند که متریال به‌کاررفته در کفش، استاندارد است. برای مثال، اگر به دنبال مرجعی هستید که مجموعه‌ای از بهترین برندهای اورجینال را گردآوری کرده باشد، وب‌سایت azad-kooh.com گزینه‌ای مطمئن برای شروع است. فراموش نکنید که خشت اولِ داشتن یک کفش بادوام، انتخاب درست محل خرید است.