سال به سال دریغ از پارسال !

کمتر کسی تردید دارد که گرانی، یکی از مهمترین مشکلاتی است که مردم در شرایط فعلی در کشورمان تجربه می کنند. در این چهارچوب، دستمزدها هیچ سنخیتی با اوج گیری قیمت ها ندارند و این مساله سبب شده تا در سال های گذشته، پله‌پله شاهد آب‌رفتن بیش از پیش قدرت خرید مردم باشیم. تنها در یک نمونه برخی صاحب‌نظران اقتصادی تاکید دارند که ظرف ۴ سال گذشته، میانگین دستمزدها در ایران تا بیش از ۲۰۰ درصد از نرخ تورم عقب افتاده است. 

از این رو، خانه‌خریدن، خودرو خریدن یا طلا خریدن برای طیف های قابل توجهی از مردم ایران به یک آرزو تبدیل شده است. نکته نگران‌کننده اینکه تورم در حوزه کالاهای اساسی نیز به هیچ عنوان قابل تحمل نیست و اینکه شاهدیم قیمت برنج یا لبنیات یا گوشت و غیره، افزایش چشمگیری داشته، گواهی روشن بر این موضوع است. این موقعیت را ما ایرانیان معمولا بااین ضرب المثل توصیف می کنیم: سال به سال دریغ از پارسال! 

 در این شرایط، وقتی مردم با سنگینی بارِ مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند، تصمیمات تازه ای نیز در انتخاب هایشان ظهور پیدا می کند، تصمیماتی که نتیجه اش چیزی جز حذف برخی خواسته ها و کاهش کیفیت زندگی نخواهد بود. به عنوان مثال وقتی مردم از خرید خانه ناامید شوند و دیگر خانه خریدن را ممکن نمی دانند سعی می کنند موقعیت خود در بازار اجاره  تقویت کنند ، بازاری که تقریبا هر سال قسمت بیشتری از درآمد ماهانه آن ها را می بلعد. به بیان ساده‌تر، اجاره‌نشینی همچون گذشته به عنوان مقدمه ای برای خانه‌دار شدن در نظر گرفته نمی شود بلکه اجباری روز به روز دشوارتر محسوب می شود.

درباره دیگر نیازها نیز کم و بیش با همین انتخاب های ناگزیر رو به رو هستیم. هزینه های سنگین زندگی، بسیاری از افراد مستعد را وادار می کند تا بجای علم آموزی و رفتن به دانشگاه و تحصیلات تکمیلی یا دنبال کردن آموزش های حرفه ای دیگر هر چه سریع تر به بازار کار و نان‌آوری در سریعتر و ساده ترین شکل ممکن  روی بیاورند. هزینه های مربوط به تفریحات و مسافرت هم که همواره به عنوان اقداماتی برای حفظ نشاط و بازآفرینی انرژی محسوب می شوند رفته رفته از این چرخه خارج می شود که نتیجه آن هم چیزی جز افزایش فشارهای روانی و کاهش سلامت روانی جامعه نخواهد بود. 

در صورت ادامه چنین روندی آنچه از زندگی برجا می ماند فاصله زیادی با یک زندگی «انسانی» حواهد داشت چرا که زندگی انسانی در قیاس با سایر موجودات زنده دیگر محدود به رفع نیارهای اصلی مانند خوراک و پوشاک نیست. وقتی سطح زندگی تا این درجه تنزل پیدا کند و تلاش های انسان صرفا معطوف بقا باشد رفته رفته زندگی برای شهروندان از معنا نیز تهی خواهد شد و انسان خود را بازیچه یک چرخه بی پایان مصرف ، آن هم مصرف حداقلی برای بقا خواهد دید! 

 این همان موضوعی است که جریان حکمرانی در کشور باید عمیق‌تر در مورد آن بیندیشد.