جدا شدن زودرس جفت: علائم، علل و اثرات بر روی نوزاد

مجموعه: بارداری و زایمان

نشانه های جدا شدن زودرس جفت 

دکولمان جفت (جدا شدن زودرس جفت) چیست؟

جدا شدن زودرس جفت (به انگلیسی : placental abruption) عارضه ای جدی است که در آن پیش از تولد نوزاد ، جفت به شکل کلی یا جزئی از دیواره رحم جدا میشود. 

جفت ساختاری است که جنین را به دیواره رحم و بدن مادر وصل میکند و اکسیژن، خون و  تغذیه جین در حال رشد را فراهم میکند. 

عوارض جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم میتواند انتقال اکسیژن ، خون و مواد غذایی به جنین را کم یا قطع کند و ایجاد خونریزی شدید نماید که برای جان مادر و جنین خطرساز است. 

عوارض جدا شدن زودرس جفت حتی به صورت جزئی میتواند منجر به مشکلات رشد جنین ، زایمان زودرس یا تولد نوزاد مرده شود. با این که هر زمان بعد از هفته 20 بارداری احتمال جدا شدن جفت وجود دارد ولی معمولا این مشکل در 3 ماهه سوم ایجاد می شود. 

علایم جدا شدن زودرس جفت

علایم جدا شدن زودرس جفت در اغلب موارد خونریزی واژینال به صورت محدود یا شدید است. فقط در 20 درصد موارد جدا شدن جفت خونریزی مشاهده نمی شود. 

گاهی اوقات در بارداریهایی که جفت در بالای رحم قرار دارد جنین جلوی خروج خون را گرفته ، خونریزی داخلی بوده و شما هیچ خونی که از واژن خارج شود را نمی بینید. 

حساس شدن رحم به لمس و کمردرد هم میتوانید از علایم جدا شدن زودرس جفت باشد. 

درد شکم و کمر درد به صورت ناگهانی شروع می شوند. 

این عارضه در برخی موارد باعث زایمان زودرس خواهد شد. 

در صورت وجود هر علامتی که نشان دهنده جدا شدن جفت باشد باید بلافاصله برای ارزیابی کامل ضربان قلب نوزاد و سونوگرافی به بیمارستان مراجعه نمایید. 

سونوگرافی دقت لازم برای تشخیص جدا شدن جزئی جفت از رحم را ندارد ولی میتواند جفت سرراهی را تشخیص دهد که یکی دیگر از علل خونریزی رحم است. 

معاینه فیزکی برای لمس سختی رحم انجام می شود. 

آزمایش خون گرفته می شود و جنین تحت ارزیابی مداوم قرار می گیرد. 

در صورت مشاهده این علایم باید به اورژانس مراجعه نمایید:

- خونریزی واژینال یا لکه بینی

- ضربان غیر طبیعی جنین

- خروج مایع خون آلود از واژن که میتوند نشان دهنده پارگی کیسه آب شاد

- انقباض دردناک

- حساس شدن رحم به لمس

- شکم درد 

- کمر درد

- انقباضات مکرر و ادامه دار

- کاهش یا توقف حرکت جنین

دلایل جدا شدن زودرس جفت

علل جدا شدن زودرس جفت

علت جدا شدن زودرس جفت به درستی مشخص نیست ولی مشکل جدا شدن جفت با این عوامل بیشتر می شود:

- اختلال انعقاد خون

- پارگی زودرس کیسه آب

- فشار خون مزمن یا فشار خون بارداری یا پره اکلامپسی

- سابقه خونریزی قبلی در بارداری

- سابقه جدا شدن جفت در بارداری قبلی

- حجم زیاد مایع آمنیوتیک 

- بارداری چند قلو که معمولا باعث جدا شدن جفت بلافاصله بعد از تولد اولین کودک می شود.

- تصادف یا ضرب دیدگی شدید یا ضربه به شکم

- سیگار ، قلیان ، آمفتامین ، مواد مخدر ؛ الکل

- سن بالا یا تعداد بارداری بالا

- ناهنجاری رحم یا فیبروئید به خصوص اگر در محل چسبیدن جفت باشد

اقدامات لازم بعد از جدا شدن جفت

اگر زمان زایمان نزدیک است باید بلافاصله برای زایمان اقدم شود حتی اگر جدایی جزئی باشد. در صورتی که خونریزی شدید باشد یعنی اکسیژن کافی به نوزاد نمی رسد و باید بلافاصله برای جرحی سزارین اقدام کرد. 

در صورتی که نوزاد بسیار نارس باشد با توصیه های پزشک و ریسک جدا شدن جفت و زایمان زودرس یا سقط جنین ، میتوانید زایمان را به تاخیر بیندازید. 

برای افزایش سرعت رشد ریه های نوزاد در این مورد داروهای خاصی تجویز می شود و ممکن است از شما بخواهند در بیمارستان و تحت نظر بمانید. 

تشخیص جدا شدن زودرس جفت

تشخیص جدا شدن زودرس جفت

در صورت خونریزی شدید یا نشانه شوک مثل احساس ضعف ، غش ، رنگ پریدگی ، تعریق ، گیجی یا تپش قلب با اورژانس تماس بگیرید. 

در ابتدا پزشک علل دیگر خونریزی را بررسی کرده و واژن و دهانه رحم را معاینه میکند تا مطمئن شود خونریزی به دلیل عفونت ، پارگی ، پولیپ یا موارد دیگر نباشد. 

پزشک کاهش ضخامت یا باز شدگی دهانه رحم را بررسی میکند چر که خونریزی ممکن است به خاطر پارگی رگ های کوچک دهانه رحم بر اثر تغییرات دهانه رحم باشد. 

در صورتی که Rh خونتان منفی باشد احتمالا پزشک برای پیشگیری از تداخل خونی مادر و جنین به شما داروی روگام تزریق میکند. 

عوارض جدا شدن زودرس جفت

- محرومیت جنین از اکسیژن و مواد مغذی

- تولد نوزاد زودرس

- مرده زایی

- خونریزی شدید که منجر به برداشتن رحم می شود.

راههای درمان جدا شدن زودرس جفت

درمان جدا شدن زودرس جفت 

درمان جدا شدن زودرس جفت یا اتصال مجدد جفت به دیواره رحم غیر ممکن است ، گزینه های درمانی در دسترس با توجه به سن بارداری و محل جدا شدن جفت میتواند موارد زیر باشد:

قبل از هفته 34 بارداری: اگر جنین به بلوغ کافی نرسیده باشد و جدا شدن جفت خفیف باشد و ضربان قلب جنین طبیعی باشد (قبل از هفته 34 بارداری) مادر در بیمارستان بستری می شود. اگر خونریزی متوقف شود و شرایط جنین طبیعی شود ، مادر مرخص شده و میتواند در خانه استراحت کند. معمولا در این موارد برای رشد سریعتر ریه های جنین و زایمان سریعتر از داروهای خاص استفاده می شود. در موارد جدا شدن شدید جفت 15 درصد موارد منجر به مرگ جنین می شود. 

بعد از هفته 34 بارداری : اگر جنین تقریبا به رشد کامل رسیده باشد و جدا شدن جفت خفیف باشد ، زایمان طبیعی با نظارت دقیق انجام می شود ولی اگر جدا شدگی جفت پیشرفت کند یا خطری برای سلامت مادر یا جنین داشته باشد به سرعت جراحی سزارین انجام می شود. احتمال این که در این موارد مادر نیاز به تزریق خون پیدا کند زیاد است. 

گردآوری : بخش زناشویی بیتوته