علت بی اختیاری ادراری بعد از زایمان؛ آشنایی با انواع بی اختیاری ادراری

زایمان تجربه‌ای منحصر به فرد و تحول آفرین است، اما برای بسیاری از زنان می‌تواند چالش‌های غیرمنتظره‌ای مانند بی اختیاری ادراری بعد از زایمان ایجاد کند. این وضعیت با از دست دادن کنترل ادرار و غیر ارادی شدن آن مشخص می‌شود و تعداد قابل توجهی از زنان را در دوران بارداری و حتی پس از زایمان تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله به بررسی علل این مشکل، علایم و انواع آن خواهیم پرداخت.

در این مقاله می‌خوانید:

• علت بی اختیاری ادراری بعد از زایمان چیست؟
• انواع بی اختیاری ادراری
• راه های درمان بی اختیاری ادراری بعد از زایمان

بیشتر بخوانید: علت بی اختیاری ادرار در زنان چیست؟

علت بی اختیاری ادراری بعد از زایمان چیست؟

بی اختیاری ادراری بعد از زایمان معمولاً به دلیل فشارها و تغییراتی که در دروان بارداری و زایمان بر بدن زن وارد می‌شود، بروز می‌کند. این دلایل و آسیب‌های می‌توانند بر اساس شرایط هر فرد و سیستم بدنی او متفاوت باشند. در ادامه برخی از رایج‌ترین این دلایل را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

آسیب عضلانی و عصبی

روند زایمان به خصوص زایمان طبیعی، می‌تواند فشار قابل توجهی بر عضلات کف لگن و اعصاب اطراف آن وارد کند. این ضربه ممکن است منجر به ضعیف شدن حمایت کف لگن شود و توانایی کنترل ادرار را به خطر بیندازد.

تغییرات هورمونی

بارداری و زایمان باعث نوسانات هورمونی قابل توجهی از جمله افزایش سطح ریلکسین (هورمونی که رباط‌ها و بافت‌ها را برای تسهیل زایمان نرم می‌کند) می‌شود. در حالی که این تغییرات هورمونی برای زایمان مفید است، اما می‌تواند به طور ناخواسته بر عضلات کف لگن تأثیر بگذارد و به بی اختیاری ادرار منجر شود.

اپیزیوتومی یا پارگی پرینه

در برخی موارد، مداخلات پزشکی مانند اپیزیوتومی (بریدگی جراحی در دهانه واژن) یا پارگی پرینه در حین زایمان می‌تواند باعث آسیب به عضلات کف لگن شود. این آسیب ممکن است منجر به از دست دادن کنترل مثانه و تجربه بی اختیاری ادراری بعد از زایمان شود.

بزرگ شدن رحم در دوران بارداری

رحم در حال رشد در دوران بارداری می‌تواند فشار بیشتری بر مثانه وارد کند. این فشار پایدار می‌تواند بر عملکرد مثانه تأثیر بگذارد و بی اختیاری ادرار پس از وضع حمل نیز در بدن فرد باقی بماند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

سن و شرایط قبلی

عواملی مانند سن و شرایط قبل از بارداری از جمله چاقی یا سرفه مزمن، می‌توانند خطر بی اختیاری ادرار را پس از زایمان تشدید کنند. این شرایط ممکن است استحکام کف لگن را به خطر بیندازد و آن را مستعد آسیب در حین زایمان کنند.

حاملگی چند قلو

زنانی که چندقلو باردار شده‌اند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بی اختیاری ادرار باشند. اثرات تجمعی و فشار زایمان در کف لگن می‌تواند با هر بارداری افزایش یابد.

استعداد ژنتیکی

عوامل ژنتیکی ممکن است در مستعد شدن فرد به اختلال عملکرد کف لگن و بی اختیاری ادرار نقش داشته باشد. سابقه خانوادگی این شرایط ممکن است احتمال تجربه بی اختیاری ادراری بعد از زایمان را افزایش دهد.

تأخیر در بهبودی و ضعف

ریکاوری ناکافی پس از زایمان و عدم انجام تمرینات هدفمند برای تقویت کف لگن می‌تواند به ضعف طولانی مدت این ناحیه کمک کند. این ضعف ممکن است حتی ماه‌ها پس از زایمان به صورت بی اختیاری ادرار ظاهر شود.

مطالب پیشنهادی: تغییرات بدن در ماه چهارم تا ششم بعد از زایمان چگونه است؟

انواع بی اختیاری ادراری

بی اختیاری ادرار بعد از زایمان یک بیماری با علایم کاملاً مشخص در هر فرد نیست. بلکه انواع مختلفی را در برمی‌گیرد که هر کدام ویژگی‌ها و علل منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه بیشتر با انواع این مشکل آشنا خواهیم شد.

بی اختیاری استرسی

بی اختیاری استرسی شایع‌ترین نوع بی اختیاری پس از زایمان است. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که فشار بر مثانه مانند فشار ناشی از سرفه، عطسه، خنده یا فعالیت‌های بدنی، منجر به ترشح غیرارادی ادرار شود. ضعیف شدن عضلات کف لگن که اغلب نتیجه زایمان است، به طور قابل توجهی بی اختیاری استرسی را تشدید می‌کند.

مثانه بیش فعال

این نوع از بی اختیاری بعد از زایمان به عنوان بی اختیاری فوری نیز شناخته می‌شود که شامل یک میل ناگهانی و شدید برای ادرار است که اغلب منجر به نشت غیر ارادی ادرار می‌شود. این مشکل معمولاً با تغییرات پس از زایمان در عملکرد عصبی یا تحریک پوشش مثانه در طول زایمان مرتبط است.

بی اختیاری مختلط

بی اختیاری مختلط ترکیبی از بی اختیاری استرسی و بی اختیاری فوری است. زنانی که بی‌اختیاری مختلط را تجربه می‌کنند، ممکن است در حین فعالیت‌هایی که بر مثانه فشار وارد می‌کنند، ادرار نشت کند و همچنین میل شدید و مکرر برای ادرار کردن داشته باشند.

بیشتر بخوانید: محصولات بی اختیاری ادرار برای مردان و زنان

بی اختیاری سرریز یا لبریزی

این نوع بی اختیاری زمانی اتفاق می‌افتد که مثانه به طور کامل تخلیه نشده و باعث سرریز شدن آن می‌شود. آسیب‌های ناشی از زایمان مانند افتادگی لگن یا آسیب به اعصاب کنترل کننده عملکرد مثانه در طول زایمان می‌تواند در بی اختیاری سرریز نقش داشته باشد.

بی اختیاری عملکردی

بی اختیاری عملکردی مانند انواع دیگر نیست و شکلی خفیف‌تر دارد. در این نوع بی اختیاری زمان که فرد باید سریعاً به دستشویی مراجعه کند و طول مسیری را بپیماید، در چنین شرایطی ممکن است نتواند ادرار خود را مدیریت کند و با نشت ادرار مواجه خواهد شد.

بی اختیاری گذرا

این عارضه یکی دیگر از انواع بی اختیاری ادراری بعد از زایمان به شمار می‌رود که به عنوان بی اختیاری موقت نیز شناخته می‌شود. این عارضه را می‌توان به عواملی مانند تورم، کبودی یا ضربه مرتبط با فرایند زایمان نسبت داد و معمولاً با بهبودی بدن برطرف می‌شود.

احتباس ادراری پس از زایمان

برخلاف بی اختیاری، برخی از زنان ممکن است بعد از زایمان در تخلیه مثانه دچار مشکل شوند که به عنوان احتباس ادرار شناخته می‌شود. این عارضه می‌تواند با آسیب عصبی در هنگام زایمان یا سایر عوارض مرتبط باشد که منجر به انقباض ناکافی مثانه می‌شود.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

راه های درمان بی اختیاری ادراری بعد از زایمان

بی اختیاری ادرار پس از زایمان یک نگرانی رایج است که می‌تواند بر سلامت جسمی و روحی زنان تأثیر بگذارد. خبر خوب این است که استراتژی‌ها و درمان‌های مؤثر مختلفی برای رسیدگی و مدیریت این بیماری وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

تمرینات کف لگن (کگل)

تمرینات کف لگن که معمولاً به عنوان کگل شناخته می‌شود، نقش مؤثری در درمان بی اختیاری ادراری بعد از زایمان ایفا می‌کند. این تمرینات شامل انقباض و شل کردن عضلات کف لگن برای تقویت و بهبود عملکرد آنها است.

بیوفیدبک درمانی

درمان بیوفیدبک از یک فناوری پیشرفته برای بازیابی و بهبود فعالیت‌های عضلات کف لگن استفاده می‌کند. این رویکرد درمانی به زنان کمک می‌کند تا عضلات لگن خود را بهتر درک و کنترل کنند.

تغییر سبک زندگی

تغییرات ساده سبک زندگی می‌تواند به مدیریت بی اختیاری ادرار کمک کند. اینها ممکن است شامل حفظ وزن سالم، پرهیز از مواد محرک مانند کافئین و غذاهای اسیدی و ایجاد عادات منظم در حمام باشد.

تغییر رژیم غذایی

برخی اصلاحات غذایی می‌تواند در مدیریت بی اختیاری ادرار نقش داشته باشد. به عنوان مثال، افزایش مصرف فیبر می‌تواند به جلوگیری از یبوست که خود یکی از عوامل تشدید کننده مشکل بی اختیاری است، کمک کند. هیدراتاسیون کافی نیز برای سلامت کلی مثانه مهم است.

دارو

در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی را برای رفع انواع خاصی از بی اختیاری ادراری بعد از زایمان تجویز کنند. این داروها بسته به علت زمینه‌ای، ممکن است به کنترل علائم کمک کنند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی کف لگن شامل کار با یک فیزیوتراپ تخصصی برای رفع اختلال عملکرد عضلات کف لگن است. این درمانگران از تکنیک‌ها، تمرین‌ها و درمان‌های مختلفی برای بهبود عملکرد کف لگن استفاده می‌کنند.

مداخلات جراحی

در مواردی که بی اختیاری ادرار شدید باشد و به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد، ممکن است مداخلات جراحی در نظر گرفته شود. گزینه‌های جراحی معمولاً روش‌هایی برای حمایت از مثانه و مجرای ادرار تا جراحی‌های ترمیمی گسترده‌تر لگن هستند.

مطالب پیشنهادی: علل بی اختیاری ادرار در زنان و راه‌های درمان آن

کلام آخر

همان طور که در این مقاله اشاره کردیم،  بی اختیاری ادراری بعد از زایمان یک عارضه رایج است. درک علل این مشکل، انواع آن و راه‌های درمان به افراد مبتلا کمک می‌کند تا این عارضه را بهتر مدیریت کنند. با آموزش مناسب، مداخله زودهنگام و تمرینات هدفمند، زنان می‌توانند دوره پس از زایمان را با آگاهی بیشتر و مراقبت‌های پیشگیرانه برای سلامتی خود طی کنند.