آیا بی انگیزگی باعث تنبلی کودکان می شود؟

مفهوم انگیزه اغلب در خط مقدم بحث درباره نیرو محرکه انسان‌ها، خصوصاً کودکان قرار دارد. مشاهده علایم بی انگیزگی در یک کودک در بسیاری از موارد والدین، معلمان و مراقبان را نگران می‌کند و آن را به دلیلی اصلی برای تنبلی کودکان تبدیل می‌کند. اما آیا فقدان انگیزه باعث تنبلی کودکان می‌شود؟ در حالی که انگیزه و بهره وری ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، اما درک این نکته ضروری است که رفتار کودکان و دلیل بی حوصلگی و تنبلی آن‌ها می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. در این مقاله به درک رابطه بین انگیزه و تنبلی در کودکان خواهیم پرداخت، راه‌های غلبه بر آن را می‌یابیم و این مشکل را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• بی انگیزگی و تنبلی کودکان
• عوامل مؤثر بر فقدان انگیزه در کودکان
• نحوه برخورد با کودک تنبل و راهکارهای غلبه بر تنبلی
• آیا بی انگیزگی باعث افسردگی کودکان می شود؟

بیشتر بخوانید: مشکل تنبلی در کودکان، روش برطرف کردن آن

بی انگیزگی و تنبلی کودکان

بسیار مهم است که بین بی انگیزگی و تنبلی کودکان تفاوت قائل شویم. فقدان انگیزه نشان می‌دهد که کودک ممکن است احساس انگیزه برای شرکت در فعالیت‌های خاصی نداشته باشد، اما لزوماً معادل تنبلی نیست. تنبلی معمولاً به معنای عدم تمایل به تلاش یا تکمیل وظایفی است که کودک قادر به انجام آنها است. مهم است که از برچسب زدن به کودکان به عنوان تنبل صرفاً بر اساس کمبود موقتی انگیزه خودداری کنید.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

عوامل مؤثر بر فقدان انگیزه در کودکان

عوامل متعددی می‌توانند در بی انگیزگی کودک نقش داشته باشند که در ادامه به برخی از شایع‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.

علاقه و هیجان

کودکان زمانی که فعالیت‌ها را جالب و جذاب می‌دانند، انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند. فقدان انگیزه می‌تواند زمانی رخ دهد که آنها از انجام کارهایی که در دست دارند، هیجان زده نباشند.

اهداف قابل دست یابی

اهداف واضح و قابل دست یابی می‌تواند انگیزه کودک را افزایش دهد. هنگامی که اهداف مبهم یا دست نیافتنی هستند، می‌تواند منجر به کمبود انگیزه در کودک شود.

فشارهای بیرونی

فشار بیش از حد بیرونی، انتظارات یا انتقاد  و سرزنش از سوی والدین و معلمان می‌تواند منجر به بی انگیزگی در کودک شود. در چنین شرایطی کودکان احساس می‌کنند کارها را تحت اختیار خود انجام نمی‌دهند و احساس اجبار خواهند کرد.

عوامل محیطی

یک محیط محرک، پرورش دهنده و حمایت کننده می‌تواند انگیزه را در کودکان افزایش دهد. برعکس، یک محیط پر هرج و مرج یا غیر الهام بخش ممکن است مانع انگیزه در کودک شود.

مطالب پیشنهادی: علت تنبلی کودکان، والدین بدانند

نحوه برخورد با کودک تنبل و راهکارهای غلبه بر تنبلی

همان طور که در بخش قبل اشاره کردیم، نباید به راحتی و بدون بررسی تمامی جوانب به کودکان برچسب «تنبل» بزنیم. با این حال با برخی از رفتارهای سازنده می‌توانیم این نوع رفتار در کودکان را بهبود بخشیم و راهکارهایی برای غلبه بر تنبلی پیش پایشان بگذاریم.

فاکتورهای اساسی را درک کنید

قبل از برچسب زدن به کودک به عنوان «تنبل»، بسیار مهم است عواملی را که در رفتار آنها نقش دارند، درک کنید. تنبلی در کودکان اغلب می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عدم علاقه به کار، احساس بی حوصلگی یا حتی مسائل مربوط به سلامت جسمی یا عاطفی باشد. در چنین شرایطی وقت بگذارید و ارزیابی کنید که چه چیزی ممکن است بر بی انگیزگی و تنبلی فرزندتان تأثیر بگذارد و بر این اساس به آن عوامل بپردازید.

انتظارات و پیامدهای روشنی را تعیین کنید

انتظارات روشنی را برای مسئولیت‌ها و وظایف فرزندتان ایجاد کنید. این انتظارات را به شیوه‌ای قابل درک و متناسب با سن با آن‌ها به اشتراک بگذارید. هنگامی که انتظارات برآورده نمی‌شوند، برخوردهایی را از خود نشان دهید که منصفانه و به دور از خشونت باشند. اطمینان حاصل کنید که این رفتارها سازنده هستند و به جای تنبیه، یادگیری را ارتقا می‌دهند. ثبات در اجرای انتظارات و تعیین برخی عواقب برای کودک، به آن‌ها کمک می‌کند تا حس مسئولیت پذیری بیشتری را تجربه کنند.

کودکان را تشویق به استقلال و تصمیم گیری کنید

به فرزند خود قدرت دهید تا تصمیماتی مناسب سن خود را بگیرد و وظایف خود را به خوبی انجام دهد. تشویق به استقلال می‌تواند به آنها کمک کند تا احساس مسئولیت و انگیزه داشته باشند. مسئولیت‌هایی را برای آن‌ها مشخص کنید و به آن‌ها اجازه دهید تا نظر خود را برای بهبود فعالیت‌های خود به اشتراک بگذارند. این نه تنها به آنها کمک می‌کند تا تنبلی را کنار بگذارند، بلکه عزت نفس آنها را نیز افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: علت تنبلی کودکان، متهمان اصلی این پرونده!

آن‌ها را تشویق و تحسین کنید

رفتار مثبت را با تحسین و تشویق تقویت کنید و از تلاش‌ها و دستاوردهای فرزندتان قدردانی کنید، حتی اگر کوچک باشند. تشویق و تحسین، بی انگیزگی را در کودک از کم رنگ می‌کند و باعث می‌شود که تلاش خود را بیشتر کند. اطمینان حاصل کنید که تمجید شما خاص و صادقانه است و به جای برچسب زدن به آنها به عنوان «تنبل» روی نقاط مثبت آن‌ها تمرکز کنید.

الگو باشید

کودکان اغلب با مثال یاد می‌گیرند. به عنوان والدین می‌توانید الگوی مثبتی برای ایجاد انگیزه و مسئولیت باشید. یک اخلاق کاری قوی، تمایل به انجام وظایف و اهمیت تعیین و دستیابی به اهداف را نشان دهید. رفتار شما می‌تواند بر نگرش فرزندتان نسبت به مسئولیت پذیری و عدم تنبلی تأثیر بگذارد.

به دنبال راهنمایی حرفه ای باشید

در برخی موارد، تنبلی ظاهری کودک ممکن است نتیجه مسائل اساسی مانند ناتوانی‌های یادگیری، چالش‌های عاطفی یا کمبود توجه باشد. اگر مشکوک هستید که رفتار فرزندتان کمی غیر معمول است و با تغییر الگوهای رفتاریتان تغییری در روند کودک خود مشاهده نمی‌کنید، به دنبال راهنمایی حرفه‌ای از یک متخصص اطفال، درمانگر یا متخصص آموزشی باشید. آنها می‌توانند به شناسایی و رفع هر گونه نگرانی اساسی مرتبط با بی انگیزگی و تنبلی کودک، کمک کنند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

آیا بی انگیزگی باعث افسردگی کودکان می شود؟

اگرچه بی انگیزگی در کودکان می‌تواند نگران کننده باشد، اما دلیل مستقیم افسردگی نیست. با این حال، روابط پیچیده‌ای بین انگیزه و سلامت روان وجود دارد که می‌تواند در ایجاد علائم افسردگی کودکان نقش داشته باشد. کودکی که به طور مداوم انگیزه ندارد، ممکن است به دلیل عوامل زیر در معرض خطر ابتلا به افسردگی باشد.

کاهش حس موفقیت

وقتی کودکان برای یافتن انگیزه در فعالیت‌ها شرکت می‌کنند، ممکن است احساس موفقیت و ارزش خود را از دست بدهند که می‌تواند با بروز علائم افسردگی مرتبط باشد.

مطالب پیشنهادی: رفتار با کودک تنبل، پنج گام موثر

انزوای اجتماعی

فقدان انگیزه می‌تواند منجر به کناره گیری اجتماعی و کاهش مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی شود. انزوای اجتماعی یک عامل خطر شناخته شده برای افسردگی در کودکان است.

چالش های تحصیلی

بی انگیزگی ممکن است بر عملکرد تحصیلی کودک تأثیر بگذارد و منجر به کاهش عزت نفس و استرس تحصیلی او شود. چنین شرایطی می‌تواند به علائم افسردگی کمک کند.

کاهش علاقه به فعالیت های لذت بخش

هنگامی که کودکان علاقه خود را به فعالیت‌های لذت بخش قبلی از دست می‌دهند، می‌تواند منجر به احساس غم و ناامیدی شود که در عملی مهم در ایجاد افسردگی کودکان است.

بیشتر بخوانید: نحوه برخورد با کودکان تنبل، حوصله ندارم!

کلام آخر

همان طور که در این مقاله اشاره کردیم، رابطه بین بی انگیزگی و تنبلی در کودکان بسیار ظریف است. درست است که فقدان انگیزه ممکن است منجر به کاهش موقت بهره‌وری در کودکان شود، اما برچسب زدن به کودکان به عنوان «تنبل» بدون در نظر گرفتن عوامل مختلف مؤثر بر رفتار آنها، می‌تواند عواقب ناخوشایندی بر روان کودکان ایجاد کند. با درک ماهیت پویای انگیزه و پرورش یک محیط حمایت‌کننده و جذاب برای کودکان، والدین می‌توانند به فرزندان خود کمک کنند تا انگیزه و هیجان خود را برای انجام کارها بهبود بخشند. چنین شرایطی به کودکان کمک می‌کند تا به پتانسیل کامل خود دست یابند و دچار افسردگی و بی حوصلگی‌ مکرر نشوند.