ممکن است وقتی به اواخر بارداری میرسید، بدنتان شروع به خارش کند، اما علت خارش بدن در بارداری چیست؟
در این مقاله میخوانید؟
کلستاز بارداری، یک بیماری کبدی است که در اواخر بارداری رخ میدهد و باعث خارش شدید میشود. از آن با عنوان «کلستاز داخل کبدی حاملگی» (ICP) یا «کلستاز زایمان» هم نام میبرند.
کلستاز داخل کبدی حاملگی، به طور موقت عملکرد کبد را در برخی از خانمهای باردار کاهش میدهد و باعث میشود که صفرا در کبد و جریان خون جمع شود.
کلستاز داخل کبدی حاملگی، به طور موقت عملکرد کبد را در برخی از خانمهای باردار کاهش میدهد و باعث میشود که صفرا در کبد و جریان خون جمع شود. صفرا، مادهای است که توسط کبد تولید و در کیسه صفرا ذخیره میشود. هر بار که غذا می خوریم، صفرا چربیها را تجزیه میکند تا هضم شوند.
اگر سطح صفرا در خون بیش از حد معینی شود، ممکن است شروع به خارش کنید که این اتفاق معمولا در اواخر بارداری رخ میدهد. کلستاز بارداری میتواند برای مادر و جنین، عوارضی ایجاد کند. برای کاهش خطر عوارض، پزشک، فرد مبتلا را تحت نظر قرار میدهد.
در دوران بارداری، جنین برای دفع مواد زائد به کبد مادر، متکی است. اگر کبد مادر به درستی کار نکند، سطح صفرا به سطوح ناامن افزایش مییابد و ممکن است به کبد جنین فشار وارد کند. کبد، وظیفه دفع مواد زائد از بدن را بر عهده دارد، بنابراین زمانی که به طور کامل کار نکند، عوارضی ایجاد میشود.
پزشک، شما را از نزدیک تحت نظر قرار میدهد تا از آسیب به شما و جنین پیشگیری کند.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز آزمایشگاه
از هر هزار زن باردار، کلستاز 1 تا 2 نفر را در طول بارداری تحت تاثیر قرار میدهد. درصد ابتلا به کلستاز کبدی حاملگی در فصل زمستان بیشتر است، اما علت آن چندان مشخص نیست. برخی از نژادها مانند افراد اسپانیایی یا سوئدیتبار بیشتر در معرض کلستاز قرار داردند.
همانطور که اشاره کردیم، صفرا توسط کبد ساخته و در کیسه صفرا ذخیره میشود. کبد به تجزیه چربیها در طول فرایند هضم کمک میکند. در بارداری، هورمونهای استروژن و پروژسترون افزایش مییابد و این افزایش سطح بر توانایی کبد برای انتقال صفرا تاثیر میگذارد. در چنین شرایطی، صفرا نمیتواند در بدن حرکت کند، در کبد تجمع مییابد و وارد جریان خون میشود. ورود صفرا به جریان خون، علت خارش شدید بدن است.
کلستاز بارداری به طور معمول در سه ماهه سوم (حدود هفته 28 بارداری) که سطح هورمون بارداری در بالاترین حد خود قرار دارد، ایجاد میشود. این مشکل، در برخی موارد، ژنتیکی است، یعنی اگر والدین بیولوژیکی شما کلستاز داشته باشند، شما بیشتر در معرض خطر کلستاز قرار دارید.
بیشتر بخوانید: مراقبت های سه ماه اول بارداری
علامت اصلی کلستاز بارداری، خارش شدید است که از دست و پا شروع میشود و به سایر قسمتهای بدن سرایت میکند. خارش معمولا شبها بدتر میشود، اما شامل بثورات پوستی نیست. علائم کمتر شایع آن عبارتند از:
احتمال بروز کلستاز بارداری بعد از هفته بیست و هشتم بارداری بیشتر است، اما میتواند زودتر هم شروع شود.
پزشک میتواند کلستاز بارداری را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهد، یا برای تایید تشخیص برایتان آزمایش خون تجویز کند. آزمایش خون، سطح اسیدهای صفراوی را در جریان خون اندازهگیری میکند و نشان میدهد که کبد شما چگونه کار میکند.
بیشتر بخوانید: آرامش در دوران بارداری، عوامل مهم و موثر
پزشک، برخی از داروها را برای درمان کلستاز بارداری تجویز میکند. این داروها میتوانند سطح صفرا را در خون کاهش دهند و عملکرد کبد را بهبود ببخشد. انجام این کارها میتواند کلستاز را کاهش دهد:
اگر داروها سطح صفرا را کاهش ندهند، ممکن است پزشک، زایمان زودهنگام را توصیه کند. القای زایمان در حدود هفتههای 37 یا 38 بارداری میتواند خطر عوارض کلستاز بارداری را کاهش دهد. پزشک با استفاده از آزمایشهایی مانند نمایه بیوفیزیکی یا تست بدون استرس، جنین را برای نشانههایی از مشکلات احتمالی زیر نظر خواهد گرفت.
اگر پزشک تصمیم بگیرد نوزاد زودتر به دنیا بیاید، برای شما داروهای استروئیدی تجویز میکند که در بلوغ ریههای جنین موثر است. پزشک برای شما هم مکمل ویتامین K تجویز میکند تا از خونریزی داخلی، پیشگیری شود.
بیشتر بخوانید: نبایدهای دوران بارداری، نکات مهم
کلستاز بارداری ممکن است عوارضی ایجاد کند. مثلا ممکن است در جذب ویتامین K مشکل داشته باشید که خطر خونریزی را افزایش میدهد. همچنین احتمال مشکلاتی مانند پرهاکلامپسی و دیابت بارداری افزایش مییابد.
عوارض جنینی مربوط به کلستاز بارداری، عبارتند از:
پزشک، ممکن است نوزاد را زودتر به دنیا بیاورد تا خطر این عوارض را کاهش دهد.
پزشک ممکن است برخی از مواد غذایی را بر اساس شرایط شما توصیه کند. با این حال، رژیم غذایی استانداردی در ابتلا به این بیماری وجود ندارد. در دوران بارداری باید یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوهها، سبزیجات، گوشت بدون چربی یا سایر منابع پروتئینی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: بارداری هفته به هفته
نمیتوان از کلستاز بارداری پیشگیری کرد، اما انجام آزمایش ژنتیک مشخص میکند که آیا احتمال انتقال این اختلال به شما وجود دارد، یا نه.
اگر خارش شدید دارید که در دوران بارداری از بین نمیرود، یا اگر پوست یا سفیدی چشمتان زرد شده، به پزشک مراجعه کنید.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان
اگر کلستاز بارداری دارید، این سئوالات را از پزشکتان بپرسید:
سطح صفرا پس از زایمان به حالت عادی باز میگردد و کلستاز حاملگی چند روز پس از تولد نوزاد از بین میرود. وقتی صفرا به سطح معمولی بازگشت، میتوانید مصرف دارو را متوقف کنید.
اکثر افراد مبتلا به این عارضه، بعد از بارداری، مشکل کبدی نخواهند داشت مگر اینکه دوباره باردار شوند. امکان ابتلای مجدد به کلستاز در بارداریهای بعدی، حدود 60درصد است. اگر کلستاز شما شدید بوده، احتمال ابتلا به کلستاز در بارداریهای آینده تا 90درصد افزایش مییابد.
کلستاز بارداری، باعث خارش شدید در دوران بارداری میشود. پزشکتان شما را تحت نظر میگیرد تا مطمئن شود که هیچ عارضهای وجود ندارد. کلستاز پس از تولد نوزاد از بین میرود و معمولا تهدیدکننده زندگی نیست. ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که نوزادتان را زودتر به دنیا بیاورد و برای اینکه ریههای جنین به بلوغ برسد، برایتان داروهای استروئیدی تجویز میکند.
برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.