قرص آهن در بارداری/ آیا همه خانم های باردار باید در بارداری قرص آهن مصرف کنند؟

بدن شما برای ساخت گلبول‌های قرمز خون هم برای شما و هم برای نوزادتان به آهن نیاز دارد. بنابراین مخصوصاً اگر کم خون هستید یا دوقلو دارید، پزشک ممکن است در بارداری به شما مکمل آهن بدهد. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره قرص آهن در بارداری آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: کم خونی و فقر آهن در حاملگی

در این مقاله می‌خوانید:

• منظور از کمبود آهن در بارداری چیست؟
• قرص آهن در بارداری برای چیست؟
• قرص آهن در بارداری چه موقع مصرف شود؟
• آیا همه خانم‌های باردار باید از قرص آهن استفاده کنند؟
• عوارض قرص آهن در بارداری
• نکاتی برای مصرف صحیح قرص آهن در بارداری

منظور از کمبود آهن در بارداری چیست؟

بدن شما از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می‌کند و هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را به تمام بافت‌های بدن می‌رساند. در دوران بارداری، حجم خون در بدن شما افزایش می‌یابد و هم‌چنین، شما به آهن بیشتری نیاز دارید. بدن شما از آهن برای تولید خون بیشتر و تامین اکسیژن مورد نیاز کودک‌تان استفاده می‌کند. در نتیجه، اگر در دوران بارداری ذخایر آهن کافی نداشته باشید یا آهن کافی دریافت نکنید، ممکن است دچار کم خونی ناشی از فقر آهن شوید.

بیشتر بخوانید: کم خونی فقر آهن در بارداری، علائم و درمان

قرص آهن در بارداری برای چیست؟

آزمایش‌های خون مختلفی در سراسر دوران بارداری انجام می‌شوند که می‌توانند کمبود آهن بدن را نشان دهند. با این حال، برای برخی از زنان باردار سخت است که تنها با رژیم غذایی، آهن مورد نیاز خود را تامین کنند. به همین دلیل، پزشک ممکن است مصرف قرص آهن در بارداری را توصیه کند. 
مسئله مورد اهمیت این است که شما خودسرانه قرص آهن را مصرف نکنید و به دستور پزشک خود گوش دهید، چرا که قرص‌های آهن می‌توانند یک سری عوارض را با خود به همراه داشته باشند. 

بیشتر بخوانید: ویتامینهای ضروری در دوران بارداری، چیست؟

قرص آهن در بارداری چه موقع مصرف شود؟

قرص آهن را با نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C مانند آب پرتقال مصرف کنید.

قرص آهن خود را با معده خالی مصرف کنید. زمان مصرف ایده‌آل قرص آهن یک ساعت قبل از غذا است. به علاوه، از آن جایی که ویتامین C می‌تواند به جذب آهن در بدن کمک کند، فکر خوبی است که قرص آهن را با نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C مانند آب پرتقال مصرف کنید.
با این حال، هر مولتی ویتامین یا داروی دیگر مانند آنتی اسیدها را باید در یک زمان جداگانه مصرف کنید. برخی از افراد در اولین مصرف مکمل‌های آهن دچار معده درد، حالت تهوع، یبوست و مدفوع تیره یا سیاه می‌شوند که طبیعی است، اما اگر نگران هستید، با پزشک خود تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان مصرف کلسیم و قرص آهن در بارداری

به طور کلی، هر گونه عوارض جانبی باید با گذشت زمان بهتر شود، اما اگر این‌طور نشد، ممکن است پزشک دوز کمتری برایتان تجویز کند یا این‌که از شما بخواهد مکمل‌های خود را هر دو روز یک بار مصرف کنید.
علاوه بر این، اگر سطح هموگلوبین شما پس از مصرف مکمل‌ها افزایش پیدا نکند، پزشک ممکن است آهن را از طریق درمان داخل وریدی (IV) به شما انتقال دهد. در این روش، آهن را به شکل مایع از طریق یک سوزن مستقیماً وارد رگ (معمولاً بازو) می‌کنند.
هم‌چنین اگر درست قبل از تولد نوزادتان بسیار کم خون باشید، ممکن است به شما پیشنهاد تزریق خون داده شود. زیرا در غیر این صورت، اگر در حین زایمان حتی مقدار کمی خونریزی داشته باشید، با خطر کم خونی شدید رو به رو خواهید شد. 

بیشتر بخوانید: قرص آهن در بارداری چه زمانی خورده شود؟/ صدای دکتر

آیا همه خانم‌های باردار باید از قرص آهن استفاده کنند؟

خیر، مصرف مکمل‌های آهن برای زنان باردار با سطح آهن طبیعی هیچ فایده‌ای ندارد. در واقع، این زنان می‌توانند آهن کافی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنند و نیازی به دریافت آهن اضافه احساس نمی‌شود.
در واقع، همان‌طور که گفتیم، قرص آهن فقط زمانی نیاز است که پزشک شما آن را تجویز کند و آزمایش‌های خون شما نشان دهند که دچار کمبود آهن هستید و نمی‌توانید صرفاً با یک رژیم غذایی غنی از آهن آن را برطرف کنید.  

بیشتر بخوانید: عدم مصرف قرص آهن در بارداری، منجر به چه می‎شود؟

عوارض قرص آهن در بارداری

استفاده از قرص آهن برای زنان باردار ممکن است با عوارض جانبی زیر همراه باشد:

• یبوست: یبوست شایع‌ترین عوارض قرص آهن در دوران بارداری است که برای برطرف کردن آن، زنان باردار باید غذاهای غنی از فیبر زیاد بخورند و حداقل دو لیتر آب در روز بنوشند و به طور منظم نیز ورزش کنند. 
• تحریک گوارشی: زنان باردار ممکن است در هنگام مصرف قرص آهن دچار درد یا گرفتگی شکم شوند که برای مقابله با آن می‌توانند مصرف قرص آهن را همراه با غذا شروع کنند تا علائم فوق را به حداقل برسانند.
• تهوع و استفراغ: قرص‌های آهن می‌توانند حالت تهوع صبحگاهی را بدتر کنند. بنابراین برای تسکین علائم، قرص آهن را به جای ناشتا باید همراه غذا مصرف کرد، اما اگر علائم استفراغ و تهوع شدیدتر و همراه با تب باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
• مدفوع و ادرار تیره: برخی از زنان باردار هنگام مصرف قرص آهن مدفوع سبز یا سیاه با ادرار تیره مشاهده می‌کنند. این عارضه طبیعی است و با قطع مصرف قرص آهن از بین می‌رود. بنابراین زیاد جای نگرانی ندارد.

به طور کلی، زنان باردار برای مقابله با عوارض جانبی فوق باید مواد مغذی کافی مصرف کنند، سبک زندگی سالم داشته باشند و از استرس نیز دوری کنند.

بیشتر بخوانید: مصرف مکمل ها در بارداری، چه زمانی و چه مقداری؟

نکاتی برای مصرف صحیح قرص آهن در بارداری

درباره نحوه مصرف قرص آهن در بارداری چند فاکتور کلیدی وجود دارد که باید در نظر بگیرید:

• مهم است که با پزشک خود برای تعیین دوز صحیح آهن در دوران بارداری مشورت کنید، چرا که نه تنها آزمایش خون، بلکه رژیم غذایی و سبک زندگی شما نیز در این تصمیم‌گیری گنجانده می‌شود. 
• برای مهار عوارض جانبی، با پزشک خود درباره یک نوع آهن قابل جذب مانند بیس گلیسینات آهن یا سولفات آهن صحبت کنید و در صورت امکان، سراغ فرمول‌های ساده بروید، زیرا برای معده شما بهترند.  
• پزشک خود را از سایر مکمل‌ها و قرص‌های مصرفی خود آگاه کنید تا مطمئن شوید که هیچ‌کدام از آن‌ها با قرص آهن شما تداخل دارویی نداشته باشند.

بیشتر بخوانید: قرص آهن قبل بارداری، بدون تجویز بخورم؟

کلام آخر

آهن یک ماده معدنی مهم در گلبول‌های قرمز خون است که اکسیژن را به تمام بافت‌های بدن می‌رساند. متأسفانه، کمبود آهن یک مسئله رایج است و علت اصلی کم خونی در دوران بارداری محسوب می‌شود. یک آزمایش خون در بارداری می‌تواند فقر آهن شما را به پزشک نشان دهد تا او شما را موظف به مصرف قرص آهن در بارداری و برطرف کردن این کمبود ‌کند. 

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.