بحران آب های زیرزمینی / کسری مخازن دردسرساز شد

مهدی طلعتی افزود: بحرانی ترین کسری مخزن آبهای زیرزمینی این منطقه مربوط به دشت «رخ» تربت حیدریه بوده، به طوریکه میزان برداشت آب از این دشت ۵۲ میلیون متر مکعب بیشتر از تغذیه آن است.

وی بیان کرد: در شرایط کنونی کسری مخزن دشت «زاوه» تربت حیدریه ۴۷ میلیون متر مکعب و دشت «رشتخوار» ۳۰ میلیون متر مکعب است.

مدیر امور آب تربت حیدریه افزود: هرچه برداشت بیشتر باشد، حجم آبخوان کوچکتر می شود و به عبارتی این وضعیت موجب بحرانی شدن مخازن آبهای زیرزمینی شده است.

وی با تایید اینکه اگر این روند ادامه یابد و نتوان مدیریت کرد شرایط برای زندگی انسان و حیات وحش سخت خواهد شد، اظهار کرد: مدیریت آب صرفا به یک اداره مربوط نمی شود و موضوعی فرابخشی است، باید سایر نهادها مانند جهادکشاورزی، منابع طبیعی و آبخیزداری و نهادهای اجتماعی و غیره کمک کنند.

طلعتی تصریح کرد: نمی‌توان گفت از فردا برداشت آبی از دشت رخ صورت نگیرد؛ چون معیشت و زندگی مردم به کشاورزی و آب وابسته است.

خشکسالی و تغییر اقلیم

مدیر امور آب تربت حیدریه افزود: موضوع مدیریت آب بسیار حساس است و باید با دقت بسیار و ظرافت فراوان اقدام کرد تا به زندگی و معیشت مردم آسیبی وارد نشود.

وی عنوان کرد: بخش عمده ای از مشکل هم به خشکسالی ها و تغییر اقلیم باز می‌گردد که می توان با مقایسه وضعیت آب و هوایی تربت حیدریه با ۲۰ سال قبل به تغییرات فراوان رخ داده پی برد.

طلعتی با اشاره به پدیده تغییر اقلیم در تربت حیدریه ادامه داد: میزان بارش برف در این منطقه بسیار کاهش یافته و از سویی میزان دمای منطقه و استان خراسان رضوی در مدت ۳۰ تا ۴۰ سال اخیر ۲ درجه افزایش یافته است.

مدیر امور آب تربت حیدریه گفت: این ۲ درجه موجب می‌شود، میزان بارش برف کاهش یابد اما باید با کمک کشاورزان و مدیریت مشارکتی مشکل و تبعات آن را تا حد ممکن کاهش داد.

تربت حیدریه با جمعیت حدود ۲۲۵ هزار نفر، در جنوب خراسان رضوی و در فاصله ۱۵۰ کیلومتری از مشهد واقع شده است. 

منابع آبی کره زمین، در سه گروه آب‌های سطحی، آب های زیر زمینی و آب باران قرار می‌گیرند. اقیانوس، دریا، خلیج‌ها، کلاهک‌های یخی، یخچال‌های طبیعی، برف‌های دائمی، آب زیر زمینی، رطوبت خاک، یخ‌های سطحی، خاک منجمد، دریاچه‌ها، اتمسفر (ابرها)، باتلاق، رود، آب‌های زیستی (آب درون موجودات زنده) و غیره، از منابع اصلی آب کره زمین به شمار می‌روند. درصد بسیاری زیادی از این آب‌ها، کاربرد محسوسی در زندگی ما ندارند. با این وجود، حضور آن‌ها در چرخه آب، اهمیت بسیار بالایی دارد.

به آب‌هایی که در زیر سطح زمین حضور دارند، «آب زیرزمینی» (Groundwater) می‌گویند. این آب‌ها، بخشی از چرخه طبیعی آب محسوب می‌شوند. آب حاصل از بارش باران و برف، سرنوشت‌های متفاوتی دارد.