آزواسپرمی یا اسپرم صفر و تاثیر آن در ناباروری مردان

آزواسپرمی یا اسپرم صفر هیچ علامت خاصی ندارد. به همین دلیل ممکن است اصلا متوجه وجود آن نشوید. با این حال، اگر مدت‌ها است که برای بچه دار شدن تلاش می‌کنید و نتیجه‌ای نمی‌گیرید، ممکن است دچار این بیماری باشید. به خواندن ادامه دهید تا به طور کامل، با آزواسپرمی یا اسپرم صفر و تاثیر آن در ناباروری مردان آشنا شوید. 

بیشتر بخوانید: آیا یک مرد بدون اسپرم می تواند بچه دار شود؟

در این مقاله می‌خوانید:

• آزواسپرمی چیست؟
• آزواسپرمی چند نوع دارد؟
• دلایل موثر در بروز آزواسپرمی
• علائم و نشانه های آزواسپرمی چیست؟
• تشخیص آزواسپرمی چگونه انجام می شود؟
• درمان آزواسپرمی چگونه انجام می شود؟
• چگونه از آزواسپرمی یا اسپرم صفر جلوگیری کنیم؟

آزواسپرمی چیست؟ 

آزواسپرمی یک بیماری ناباروری در مردان است که با عدم وجود اسپرم در مایع منی مشخص می‌شود. در واقع اسپرمی وجود ندارد که تخمک را بارور کند. در نتیجه، روند بارداری طبیعی اتفاق نمی‌افتد.
از نظر آماری، حدود ۱ درصد از کل مردان و ۱۰ تا ۱۵ درصد از مردان نابارور مبتلا به آزواسپرمی یا اسپرم صفر هستند. 

بیشتر بخوانید: مشکلات باروری در مردان، درمان آزواسپرمی انسدادی چیست؟

آزواسپرمی چند نوع دارد؟

انواع آزواسپرمی عبارتند از:

آزواسپرمی پیش بیضه (غیر انسدادی)

آزواسپرمی غیرانسدادی به دلیل اختلال در تولید هورمون مسئول تولید اسپرم ایجاد می‌شود. دلیل آن نیز اختلال در ساختار یا عملکرد بیضه‌ها است. علاوه بر این، ممکن است به دلیل تشعشعات و سمومی مانند شیمی درمانی نیز اتفاق بیفتد که می‌تواند باعث کاهش تولید اسپرم شود.

آزواسپرمی پس از بیضه (انسدادی)

مشکلات مربوط به انزال به دلیل انسداد در دستگاه تناسلی باعث ایجاد این نوع آزواسپرمی می‌شود. حدود ۴۰ درصد از مردان مبتلا به آزواسپرمی دارای نوع پس از بیضه هستند و این انسداد ممکن است در اپیدیدیم، مجرای دفران یا سایر نقاط دستگاه تناسلی اتفاق بیفتد. در این حالت اسپرم تولید می‌شود، اما راهی برای خروج ندارد. به همین دلیل، مایع منی مرد حاوی هیچ اسپرمی نیست. 

آزواسپرمی بیضه (غیر انسدادی)

ناهنجاری در عملکرد یا ساختار بیضه‌ها باعث آزواسپرمی بیضه می‌شود. این بیماری می‌تواند مادرزادی باشد. در آزواسپرمی بیضه، تولید اسپرم ممکن است به طور کامل صورت نگیرد. به همین دلیل، مایع منی اسپرم لازم برای باردار کردن تخمک را ندارد. 

بیشتر بخوانید: اسپرم ضعیف و بارداری پوچ؛ معرفی و درمان

دلایل موثر در بروز آزواسپرمی

همان‌طور که گفتیم، آزواسپرمی پیش از بیضه ممکن است به دلیل سطوح پایین هورمون یا پس از انجام شیمی درمانی اتفاق بیفتد که در واقع، بسیار نادر است. آزواسپرمی بیضه نیز در اثر آسیب به بیضه‌ها و منع تولید اسپرم اتفاق می‌افتد که ممکن است به دلایل زیر باشد:

• عفونت در دستگاه تناسلی شما، مانند اپیدیدیمیت و اورتریت
• یک بیماری در دوران کودکی مانند ارکیت ویروسی که باعث تورم یک یا هر دو بیضه می‌شود.
• آسیب کشاله ران
• سرطان یا درمان‌های آن، مانند پرتودرمانی
• شرایط ژنتیکی، مانند سندرم کلاین فلتر

در نهایت، دلایل احتمالی آزواسپرمی پس از بیضه نیز عبارتند از:

• انسداد در لوله‌هایی که اسپرم را از بیضه‌ها به آلت تناسلی می‌برند.
• وازکتومی
• انزال رتروگراد (زمانی که مایع منی در حین ارگاسم به جای خروج از آلت تناسلی، وارد مثانه می‌شود.)

بیشتر بخوانید: علت ناباروری مردان، سهمتان را بدانید

علائم و نشانه های آزواسپرمی چیست؟

خود آزواسپرمی یا اسپرم صفر علائم خاصی ندارد. در واقع، ناباروری اغلب تنها علامتی است که نشان می‌دهد چیزی اشتباه است. با این حال، برخی از علل آزواسپرمی می‌توانند به علائم و نشانه‌های قابل توجهی منجر شوند که عبارتند از:

• حجم انزال کم یا ارگاسم خشک (منی کم یا بدون منی)
• ادرار کدر بعد از رابطه جنسی
• درد در حین ادرار کردن
• لگن درد
• متورم شدن بیضه‌ها
• بیضه‌های کوچک 
• آلت تناسلی کوچک‌تر از حد معمول
• بلوغ تاخیری یا غیرطبیعی
• مشکل در نعوظ یا انزال
• میل جنسی کم
• کاهش رشد موی مردانه
• بزرگ شدن سینه‌ها
• از دست دادن عضلات

البته باید گفت که ممکن است شما آزواسپرمی یا اسپرم صفر داشته باشید، اما هیچ یک از این علائم را تجربه نکنید. 

بیشتر بخوانید: علت کاهش تعداد اسپرم

تشخیص آزواسپرمی چگونه انجام می شود؟

اولین مرحله تشخیص، نمونه گیری از مایع منی شما است.

اگر مدت‌ها است که برای بچه دار شدن تلاش می‌کنید، اما به نتیجه‌ای نمی‌رسید، باید به پزشک مراجعه کنید. اولین مرحله تشخیص، نمونه گیری از مایع منی شما است. اگر نتایج آزمایشگاه در دو نوبت جداگانه نشان دهد که اسپرمی در مایع منی شما نیست، در این صورت ممکن است مبتلا به آزواسپرمی باشید. 
پزشک یک معاینه فیزیکی کامل نیز روی شما انجام می‌دهد و سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کند. هم‌چنین، ممکن است یک آزمایش خون نیز برای اندازه گیری سطح هورمون‌های بدن‌تان لازم باشد. 
اگر سطح هورمون‌های شما نرمال باشد، پزشک ممکن است سونوگرافی کیسه بیضه یا ترانس رکتال را برای بررسی انسداد تجویز کند. ام آر آی می‌تواند تشخیص پزشک را تایید کند، اما گاهی اوقات، تنها راه برای یافتن انسداد جراحی کردن است. اگر هم انسداد نداشته باشید، باید آزمایش‌های ژنتیکی دهید تا معلوم شود آیا مشکلی در ژن‌های خود دارید یا خیر.

بیشتر بخوانید: آزواسپرمی درمان می شود/ ویدئو

درمان آزواسپرمی چگونه انجام می شود؟

هرچه انسداد شما جدیدتر باشد، احتمال موفقیت آمیز بودن جراحی بیشتر است.

چند نوع درمان وجود دارد که می‌تواند به مردان مبتلا به آزواسپرمی یا اسپرم صفر که می‌خواهند بچه دار شوند کمک کند. اگر آزواسپرمی انسدادی دارید، جراحی می‌تواند این انسداد را برطرف کند. در این مورد، هرچه انسداد شما جدیدتر باشد، احتمال موفقیت آمیز بودن جراحی بیشتر است.
بازیابی اسپرم نیز می‌تواند برای مردان مبتلا به آزواسپرمی غیر انسدادی یا کسانی که انسداد دارند اما نمی‌خواهند جراحی کنند کمک کننده باشد. یکی از راه‌های انجام این کار استفاده از یک سوزن کوچک برای کشیدن اسپرم از بیضه است. اسپرم‌های کشیده شده از این روش را می‌توانید فریز کنید تا بعداً در طول چرخه لقاح آزمایشگاهی (IVF) با تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) بچه دار شوید. 

بیشتر بخوانید: درمان آزواسپرمی انسدادی، میکرواینجکشن جواب میده؟

چگونه از آزواسپرمی یا اسپرم صفر جلوگیری کنیم؟

اگر آزواسپرمی شما ناشی از یک مشکل ژنتیکی نباشد، می‌توانید راه‌های زیر را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهید:

• از انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند به اندام‌های تناسلی شما آسیب برسانند خودداری کنید.
• از قرار گرفتن در معرض تشعشع اجتناب کنید.
• خطرات و فواید داروهایی که می‌توانند به تولید اسپرم آسیب برسانند را بشناسید.
• از قرار دادن طولانی مدت بیضه‌های خود در برابر گرما خودداری کنید.

بیشتر بخوانید: علل ناباروری مردان چیست؟

کلام آخر

آزواسپرمی یا اسپرم صفر یکی از دلایل ناباروری مردان است که هیچ علائم خاصی ندارد. با این حال، برخی از مردان ممکن است پس از تشخیص آزواسپرمی هم‌چنان بتوانند از طریق جراحی یا لقاح مصنوعی فرزند ژنتیکی داشته باشند. در واقع، نمی‌توان درباره این بیماری عجولانه تصمیم گرفت و مهم‌تر از همه، مشورت و نظر حرفه‌ای یک متخصص ماهر و مجرب شرط اصلی و حتمی است. 

برای اطلاعات بیشتر و مراجعه به متخصصین ارولوژی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.