واژن یکی از اندامهای مهم در ناحیه تناسلی زنان به شمار میرود و ساختاری پیچیده دارد. بسیاری از زنان با اینکه بالغ شدهاند و در دوران زنانگی و اوج توانایی بارداری قرار دارند، متأسفانه درک و آگاهی درستی از اندام تناسلی خود و نحوه کارکرد آن ندارند. بسیاری از افراد تصور میکنند که واژن هیچ گاه نباید دارای ترشح باشد و هر گونه ترشحات واژن نشانه بروز بیماری در زنان است. اما آیا این تصوری درست است یا نادرست؟ در بسیاری از موارد نیز این سؤال برای زنان به وجود میآید که آیا تغییرات در این ترشحات میتواند نشان دهنده یک بیماری زمینهای یا نگرانی سلامتی باشد؟ در این مقاله قصد داریم پاسخی جامع به سوال آیا ترشحات واژن نشانه بروز بیماری در زنان هستند؟ در اختیارتان قرار دهیم و جنبههای مختلف ترشحات واژن را، اینکه چه چیزی طبیعی است و چه زمانی تغییرات نیاز به توجه پزشکی دارد، بررسی کنیم.
در این مقاله میخوانید:
بیشتر بخوانید: کدام ویتامین ها به رفع خشکی واژن کمک می کنند؟
میتوان گفت ترشحات واژن بخش طبیعی و ضروری دستگاه تناسلی زنان است. ترشحات واژن نقش مهمی در حفظ سلامت واژن و عملکرد دستگاه تناسلی زنانه دارد. این ترشحات توسط دهانه رحم و دیوارههای واژن تولید میشوند و چندین عملکرد ضروری را انجام میدهند. تا زمانی که ترشحات واژن رنگ یا بوی خاصی ندارد و با احساس سوزش و خارش ناحیه تناسلی همراه نیست، هیچ مشکلی ندارد و کاملاً طبیعی است.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب
همان طور که اشاره کردیم، ترشحات واژن واکنشی طبیعی در بدن است. این ترشحات نقشی اساسی در حفظ سلامت اندام تناسلی زن ایفا میکنند که در این بخش آنها را بررسی خواهیم کرد.
ترشحات واژن به مرطوب و روان نگه داشتن بافتهای واژن کمک میکند. وجود این رطوبت در حالت طبیعی برای راحتی فرد هنگام برقراری رابطه جنسی و برانگیختگی جنسی بسیار مفید است و باعث کاهش اصطکاک در حین مقاربت میشود. معمولاً افرادی که دارای خشکی واژن هستند (رطوبت ناحیه واژن به دلایل مختلفی کاهش یافته) مقاربتهای دردناک و ناراحت کننده را گزارش میکنند که این مشکل باید هر چه سریعتر درمان شود.
مطالب پیشنهادی: آیا زنان می توانند ارگاسم در یائسگی را تجربه کنند؟
ترشحات واژن به عنوان مکانیزم پاکسازی طبیعی واژن عمل میکنند. این ترشحات با مرطوب نگه داشتن ناحیه واژن به دفع سلولهای مرده و باکتریهای مضر کمک میکنند. مرطوب بودن واژن به صورت طبیعی باعث میشود تا فرد دچار عفونت و آلودگیهای باکتری نشود. همچنین بسیاری از این آلودگیها و عفونتهایی که هنگام مقاربت به واژن زن وارد میشوند، از طریق همین ترشحات به سرعت دفع و پاکسازی شده و از واژن خارج میشود.
ترشحات واژن تعادل pH واژن را حفظ کرده و یک محیط اسیدی ایجاد میکند. اسیدی نگه داشتن محیط واژن به جلوگیری از رشد بیش از حد باکتریهای مضر و مخمرها کمک میکند. اگر میزان ترشحات واژن به دلایل مختلف پزشکی یا عدم تعادل هورمونی دچار اختلال شود، فرد در معرض ابتلا به انواع عفونتها و بیماریهای مقاربتی قرار خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید: زخم دهانه رحم که سلامت زنان را به خطر می اندازد
در حالی که بسیاری از تغییرات در ترشحات واژن طبیعی است، برخی تغییرات ممکن است نشان دهنده یک مشکل بهداشتی یا عفونت باشد. زنان در صورت تجربه هر یک از موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنند تا علت زمینهای این تغییرات مشخص شود و در صورت لزوم تحت درمان قرار گیرند.
ترشحات واژن اگر دچار تغییر رنگ شود و به رنگ سبز، زرد یا خاکستری گرایش پیدا کند، ممکن است نشانه ابتلا به عفونت باشد. همچنین بد بو شدن این ترشحات همراه با تغییر رنگ میتواند نشانه واژینوز باکتریایی یا عفونت مقاربتی (STI) باشد.
خارش یا سوزش مداوم در ناحیه واژن همراه با تغییر رنگ ترشحات یا کاهش آنها ممکن است نشان دهنده ابتلا به عفونتهایی از جمله عفونتهای قارچی یا STI باشد که باید فوراً تحت درمان قرار گیرد.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر
اگر تغییر بو یا رنگ ترشحات واژن با درد، ناراحتی یا درد لگن همراه باشد، ضروری است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا هر گونه مشکل اساسی شناسایی و درمان شود.
بعد از یائسگی معمولاً میزان ترشحات واژن به طرز چشمگیری کاهش مییابد. اما برخی از زنان در دوران یائسگی به طور ناگهانی شاهد افزایش ترشحات واژن یا در برخی موارد کاهش بیش از حد آن (خشکی واژن) میشوند. در چنین مواردی ارزیابی پزشکی ضروری است. زیرا این علائم میتواند نشانههای عدم تعادل هورمونی یا سایر شرایط پزشکی جدیتر باشد.
مطالب پیشنهادی: سالپنژیت یا عفونت لوله های رحم چیست و چگونه درمان می شود؟
ترشحات واژن ساکن نیستند. آنها میتوانند در طول چرخه قاعدگی و مراحل مختلف زندگی زن متفاوت باشند. آگاهی از این عوامل به شما کمک میکند تا فرق میان ترشحات واژن طبیعی و موارد هشدار دهنده را متوجه شوید و به تغییرات آن توجه بیشتری داشته باشید.
یکی از عوامل اولیه مؤثر بر تغییرات ترشحات واژن، نوسانات هورمونی است. چرخه قاعدگی یک زن توسط فعل و انفعال پیچیدهای از هورمونها (در درجه اول استروژن و پروژسترون) کنترل میشود. این هورمونها در طول ماه در نوسان هستند و منجر به تغییراتی در تولید مخاط واژن میشوند.
بیشتر بخوانید: عفونت ادراری؛ مشکلی که در زنان بیشتر به چشم می خورد
ترشحات واژن میتواند در پاسخ به تحریک جنسی تغییر کند. هنگامی که یک زن از نظر جنسی تحریک میشود، جریان خون در ناحیه لگن افزایش مییابد و بدن ترشحات بیشتری در ناحیه واژن تولید میکند. این افزایش رطوبت در ناحیه واژن برای کاهش اصطکاک در هنگام مقاربت جنسی و افزایش راحتی و لذت زن بسیار کمک کننده است.
عفونتها و بیماریهای مقاربتی (STIs) میتوانند منجر به تغییراتی در ترشحات واژن شوند. عفونتهای رایج مانند عفونتهای قارچی یا واژینوز باکتریایی میتوانند باعث ترشحات غیرطبیعی شوند. به عنوان مثال، عفونتهای مخمری اغلب منجر به ترشحات غلیظ، سفید و شبیه پنیر میشود، در حالی که واژینوز باکتریایی ممکن است منجر به ترشح رقیق و خاکستری با بوی شبیه به ماهی شود.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: تشخیص بیماری ها در آزمایشگاه کلینیکال چگونه است؟
برخی از روشهای پیشگیری از بارداری از جمله قرصهای ضد بارداری هورمونی یا دستگاههای داخل رحمی (IUD)، میتوانند ترشحات واژن را به عنوان یک عارضه جانبی تغییر دهند. زنانی که از روشهای هورمونی کنترل بارداری استفاده میکنند ممکن است تغییراتی در قوام و حجم ترشحات واژن خود مشاهده کنند.
استرس و عوامل عاطفی میتوانند بر جنبه های مختلف سلامت زنان از جمله ترشحات واژن تأثیر بگذارد. سطوح بالای استرس میتواند تعادل هورمونی بدن را مختل کند و به طور بالقوه منجر به تغییراتی در ترشحات واژن شود.
رژیم غذایی و هیدراتاسیون نیز میتواند بر ترشحات واژن تأثیر بگذارد. کم آبی بدن میتواند منجر به ترشحات غلیظتر و چسبناکتر واژن شود، در حالی که بدنی که به خوبی هیدراته شده باشد، ترشحاتی شفاف و آبکی تولید میکند. علاوه بر این، مصرف برخی غذاها ممکن است بر بوی ترشحات واژن تأثیر بگذارند، اما این تاثیر معمولاً موقتی است.
مطالب پیشنهادی: ساختار واژن؛ آشنایی با آناتومی این اندام حساس و بیماریهای آن
همان طور که در پاسخ به سوال آیا ترشحات واژن نشانه بروز بیماری در زنان هستند؟ اشاره کردیم، ترشحات واژن بخشی طبیعی و سالم از دستگاه تناسلی زنان به شمار میرود. درک تغییرات طبیعی در این ترشحات و عوامل موثر بر آن برای حفظ سلامت واژن ضروری است. در حالی که بسیاری از تغییرات در ترشحات واژن کاملا طبیعی است، در صورت مشاهده هر گونه تغییر غیر معمول یا مداوم باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه شود. اولویت دادن به سلامت ناحیه تناسلی در زنان و توجه به علائم آن یک امر ضروری است که به حفظ سلامت کلی آنها کمک شایانی میکند.