تازه‌های چهره ها:

نگاهی به بیوگرافی و آثار محمد حسین مهدویان کارگردان برجسته ایران

بیتوته پنج شنبه 11 آبان 1402 - 12:04

نگاهی به بیوگرافی و آثار محمد حسین مهدویان کارگردان برجسته ایران

محمد حسین مهدویان

بیوگرافی محمد حسین مهدویان

محمد حسین مهدویان، کارگردان و فیلمنامه نویس معروف ایرانی، در 23 اردیبهشت ماه 1360 در شهر بابل به دنیا آمد. وی اصالتاً اهل منطقه شمالی ایران است. تحصیلات عالی خود را در حوزه سینما ادامه داد و کارشناسی در رشته کارگردانی سینما از دانشگاه سوره و کارشناسی ارشد در رشته تهیه‌کنندگی از دانشکده صدا و سیما به پایان رساند.

محمد حسین مهدویان از دوران کودکی عشق خاصی به تلویزیون داشته و از بچگی علاقه‌مند به تماشای برنامه‌های تلویزیونی بوده است. او اظهار می‌کند: "از بچگی به جای بازی کردن در کوچه و خیابان، پای تلویزیون بودم. حتی پرت ترین برنامه‌های تلویزیون را هم نگاه می‌کردم و الان می‌توانم بگویم بخش زیادی از از چیزهایی که یاد گرفتم از تماشای تلویزیون بود!

اولین‌بار وقتی که ده سالش بود تصمیم گرفت وارد سینما شود و البته به‌تبع کودکی، می‌خواست بازیگر شود. مهدویان در کنار تماشای مدام تلویزیون، در سیزده سالگی اولین‌بار با دوربین خانگی دایی‌اش، تصویر ضبط کرد و به پسردایی‌هایش جلوی دوربین نمایش داد. او در همین راستا اولین فیلمنامه خود را هم در دبیرستان به نگارش درآورد.

دایی او برخلاف پدرش به سینما علاقه داشت و اختلاف سنی کمش با محمدحسین، باعث شد سینما برای محمدحسین جدی‌تر شود. دایی و خواهرزاده در آن روزها با هم به سینما می‌رفتند. او نه‌تنها اولین‌بار محمدحسین را به سینما برد که اولین کتاب دوران کودکی‌اش را هم به او هدیه کرد. او می گوید «چیز دقیقی از فیلم‌های اولی که در سینما دیده‌ام به یاد ندارم اما مطمئنم چیزهایی از آن سال‌ها بر من تأثیرگذار بوده‌اند و گهگاه تصاویری از آن‌ها در ذهنم مانده است، که من را شگفت‌زده می‌کنند.»

درس موردعلاقه مهدویان تاریخ بوده است و به گفته خودش در نوجوانی روزنامه‌خوان بوده و پیگیر حوادث و اتفاقات. چیزی که امروز در فیلم‌های او در کنار حساسیت جالبش به تاریخ معاصر ایران نمود پیدا کرده است.

او در همان سنین به کتاب‌های ژول‌ورن هم علاقه پیدا می کند. فیلم‌های موردعلاقه او تا قبل از دبیرستان فیلم‌های پرجنب‌وجوش و اکشنی هستند که قهرمان دارند مانند فیلم‌های وسترن و یا «عقاب‌ها» و «افعی» در بین فیلم‌های ایرانی.

اما بعد از دبیرستان و به‌واسطهٔ آشنا شدن با فلسفه گرایشش بیشتر به سمت سینمای روشنفکری متمایل می‌شود. «عروسی خوبان» به کارگردانی محسن مخملباف و «هامون» ساخته داریوش مهرجویی فیلم‌های محبوب این دوران او هستند: «در آن سال‌ها به شکلی افراطی فیلم‌های روشنفکری می‌دیدم که معمولاً ریتم کندی دارند و توجه اصلی‌شان به روایت نیست، نوعی پز روشنفکری در آن سال‌ها داشتم و فکر می‌کردم فیلم خوب باید خیلی پیچیده باشد.»

فیلم های محمد حسین مهدویان

کارنامه هنری محمد حسین مهدویان

محمد حسین مهدویان در سال 1383 (میلادی 2004)، در سن 23 سالگی، بعد از اخذ لیسانس در زمینه فیلم مستند با موضوع زمینه‌های شروع جنگ بنام "استخون لای زخم"، یک فیلم مستند برای موسسه روایت فتح ساخت. سپس پس از ساختن چندین مستند و فیلم کوتاه، در نهایت در سال 1391 (میلادی 2012) با مجموعه مستند ۱۰ قسمتی به نام "آخرین روزهای زمستان" از شبکه یک وارد دنیای تلویزیون شد. شهرت و شناخت وی به اوج خود رسید، با ساخت فیلم "ایستاده در غبار". این فیلم مهم او در سال 1394 منتشر شد و به عنوان یکی از اثرات برجسته‌ای در سینمای ایران شناخته می‌شود.

در طی سال‌ها، محمد حسین مهدویان توانسته است با ساخت فیلم‌های موفقی چون "ایستاده در غبار"، "ماجرای نیمروز"، "ردخون"، "لاتاری" و "درخت گردو" جایگاه ویژه‌ای در صنعت سینمای ایران به دست آورد و جوایز مهمی را به این اثرات اختصاص داد. به عنوان یکی از کارگردانان معتبر ایران، مهدویان به تمرکز بر موضوعات اجتماعی و فرهنگی شناخته می‌شود .

مجموعه های تلویزیونی محمد حسین مهدویان

آخرین روزهای زمستانی

فیلم های سینمایی محمد حسین مهدویان

درخت گردو (۱۳۹۸)

ماجرای نیمروز:ردخون (۱۳۹۷)

لاتاری (۱۳۹۶)

ماجرای نیمروز (۱۳۹۵)

ایستاده در غبار (۱۳۹۴)

مستندهای ساخت محمد حسین مهدویان

ترور سرچشمه

استخوان لای زخم

دیکتاتور بزرگ

سه سوی میدان جنگ

ثنا

کوتاه داستانی مرگ در نیمه تابستان

پدر

ملک الموت

تخت خواب یکنفره

مجموعه بیم وامید

محمدحسین مهدویان در سینمای ایران

محمد حسین مهدویان با ساخت اولین فیلم بلند خود، که یک درام مستند بود، به عنوان یکی از استعدادهای نسل جدید سینمای ایران شناخته شد. او در همان سالی که سعید روستایی نیز فیلم اول خود را به نمایش درآورد، گویی یک صفحه از تاریخ سینمای ایران را ورق زدند.

فیلم "ایستاده در غبار" یک درام مستند بود که درباره جاویدالاثر احمد متوسلیان ساخته شد. این فیلم از صداهای مستند از آرشیوهای ضبط شده خود حاج احمد متوسلیان و مصاحبه با نزدیکان او بهره برد. این فیلم اولین فیلم بلند داستانی مهدویان بود که در آن مرز نامشخصی میان سینمای مستند و درام وجود داشت. این فیلم باعث شد تا مهدویان نامزد سیمرغ بهترین کارگردانی و فیلم‌نامه در جشنواره فجر شود و جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران را از آن خود کند.

در فیلم دوم مهدویان، یعنی "ماجرای نیمروز"، به موضوعی ملتهب پرداخت. این فیلم درباره وقایع تروریستی سال 1360 (میلادی 1981) در پایتخت تهران و مبارزه با منافقین در سطح خیابان ساخته شد. این موضوع جنجال‌آفرین بود و فیلم به کیفیت بسیار خوبی از جشنواره فجر نیز عبور کرد و پرفروش‌ترین فیلم‌های سال محسوب شد.

فیلم بعدی مهدویان به نام "لاتاری" یک عاشقانه جنایی بود که از تاریخ کشید و داستان یک عاشقانهٔ خونین را در تهران امروز روایت کرد. این فیلم به موضوعاتی اجتماعی و جنایی پرداخت و با موفقیت از آن عبور کرد.

محمد حسین مهدویان در تلویزیون و شبکه خانگی

محمد حسین مهدویان در سال‌هایی که بیشتر مشغول مستندسازی بود، مستند سریالی با عنوان "آخرین روزهای زمستان" را برای تلویزیون ساخت. این مستند سریالی دربارهٔ شهید حسن باقری بود و به سبب مضامین اجتماعی و جنبشی که در آن مورد بررسی قرار گرفت، در میان مخاطبان بسیار محبوب شد.

در این سریال مستند، مهدویان از دوربین 16 میلی‌متری برای فیلمبرداری استفاده کرد و تلاش کرد تا ابزارهای سینمایی خود را به بهترین نحو ممکن برای نمایش زندگی و شهادت شهید حسن باقری به کار ببرد.

جالب است بدانید که در این سریال مستند، "محمد آوینی" (برادر شهید مرتضی آوینی) به عنوان نریتور (نویسنده متن تعریفی) همکاری کرده و با مهدویان همراه بود تا به عنوان یک شاگرد فیلمساز معروف و محبوبش، شهید آوینی، به ایفای وظیفه بپردازد. این همکاری به نوعی نشان از ارتباط نزدیک و ادای احترام به این شهید بزرگ در آثار مهدویان است.

محمد حسین مهدویان با سریال "زخم کاری" تجربه ساخت یک سریال داستانی در شبکه نمایش خانگی را آغاز کرد. این سریال براساس رمان "بیست زخم کاری" و ملهم از نمایشنامه "مکبث" ساخته شد و در دوره‌ای که سینماها به دلیل پاندمی و قرنطینه تعطیل شده بودند، به اکران رفت. "زخم کاری" یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های فیلیمو شد و در میان تماشاگران بسیار محبوبیت داشت.

مهدویان تجربه ساخت سریال را به عنوان یک فیلم‌ساز به تجربه جالبی توصیف کرده و بیان کرده که وقتی می‌خواهد اثری را بسازد، باید بتواند آن را به شیوه‌ای خودی تجسم کند. او تأکید می‌کند که هنرهای نمایشی با ادبیات متفاوتی ارتباط دارد و هر اثر دارای اصول و اقتضائات خاص خود است. او تأکید می‌کند که ارتباط نزدیک با صاحب معنوی اثر و تفاهم در مورد اجرای آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.

با ساخت سریال "زخم کاری"، مهدویان به نوعی تجربه ساخت اثر تلویزیونی داستانی را با موفقیت پشت سر گذاشت و این سریال به عنوان یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های سینمای خانگی در ایران شناخته می‌شود.