قرص اورژانسی؛ دستورالعمل زمان مصرف و بررسی عوارض

قرص اورژانسی روش اولیه کنترل بارداری نیست، اما می‌تواند یک روش پشتیبان بسیار خوب باشد و از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت نشده جلوگیری کند. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره قرص اورژانسی، از زمان مصرف گرفته تا عوارض آن، آشنا شوید. 

بیشتر بخوانید: روش‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری بعد از یک هفته

در این مقاله می‌خوانید:

• قرص اورژانسی چیست؟
• انواع قرص‌‌های اورژانسی و تاثیر آن ها
• طریقه مصرف قرص اورژانسی
• بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی
• عوارض قرص اورژانسی چیست؟
• پاسخ به سوالات متداول

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی نوعی پیشگیری اضطراری از بارداری است که گاهی اوقات به آن پلن بی نیز می‌گویند. پیشگیری از بارداری به طور اورژانسی می‌تواند در کاهش خطر بارداری بر اثر رابطه محافظت نشده موثر باشد. 
برخی از انواع قرص اورژانسی را می‌توان تا ۵ روز پس از رابطه جنسی مصرف کرد، اما انواع دیگر باید زودتر مصرف شوند. در واقع، به طور کلی بهتر است قرص اورژانسی را ظرف ۲۴ ساعت پس از رابطه محافظت نشده مصرف کنید.

بیشتر بخوانید: فواید قرص های ضد بارداری چیست و آیا همه میتوانند استفاده کنند؟

انواع قرص‌‌های اورژانسی و تاثیر آن ها

دو نمونه از مهم‌ترین قرص‌های پیشگیری از بارداری اورژانسی عبارتند از:

قرص ‌های لوونورژسترول

مهلت استفاده از این قرص‌ها ظرف ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده است.

این قرص‌ها که حاوی پروژسترون مصنوعی هستند، می‌توانند تخمک گذاری را برای ۵ تا ۷ روز به تعویق بیندازند. تمام اسپرم‌ها به طور طبیعی در این فاصله زمانی می‌میرند و تخمک گذاری دوباره شما بعد از گذشت یک هفته، باعث بارداری نمی‌شود. البته مهلت استفاده از این قرص‌ها ظرف ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده است.

بیشتر بخوانید: قرص لونژیل اورژانسی، چرا پریودم عقب افتاده؟

قرص ‌های یولی پیریستال

قرص ‌های یولی پیریستال، تعدیل کننده گیرنده‌های پروژسترون در بدن هستند که می‌توانند تخمک گذاری را برای ۵ تا ۷ روز به تعویق بیندازد. پس در این مورد هم مشابه مورد قبلی، زمانی دوباره شما شروع به تخمک گذاری می‌کنید که همه اسپرم‌ها مرده‌اند و توان باردار کردن شما را ندارد. با این حال، مهلت مصرف این قرص‌ها بیشتر است. در واقع، شما ۱۲۰ ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده خود وقت دارید که با مصرف این قرص‌ها از باردار شدن پیشگیری کنید.

بیشتر بخوانید: مصرف قرص لوونورژسترول، خونریزی ام شبیه پریود نبود

طریقه مصرف قرص اورژانسی

استفاده از قرص اورژانسی ممکن است پریود شما را تا یک هفته به تاخیر بیندازد.

قرص اورژانسی را باید در اولین فرصت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید تا تاثیر داشته باشد. علاوه بر این، برای اطمینان بیشتر بهتر است تا زمانی که روش دیگری را برای جلوگیری از بارداری شروع نکرده‌اید، رابطه زناشویی نداشته باشید. در واقع قرص اورژانسی، محافظت پایداری ارائه نمی‌دهد. بنابراین، اگر در روزها و هفته‌های بعد از مصرف این قرص رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید، باز هم در معرض خطر بارداری هستید. 
استفاده از قرص اورژانسی ممکن است پریود شما را تا یک هفته به تاخیر بیندازد، اما اگر در عرض ۳ تا ۴ هفته پس از مصرف قرص هم‌چنان پریود نشده‌اید، تست بارداری بدهید.
معمولاً پس از مصرف قرص اورژانسی، نیازی به مراجعه به پزشک ندارید. با این حال، اگر خونریزی یا لکه بینی شما بیش از یک هفته طول بکشد یا ۳ تا ۵ هفته پس از مصرف قرص، درد شدید زیر شکم داشته باشید، باید به یک پزشک مراجعه کنید. در واقع، ممکن است که این علائم نشان دهنده سقط جنین یا بارداری خارج از رحم باشند. پس باید تحت بررسی قرار بگیرند.

بیشتر بخوانید: تأثیر قرص اورژانسی روی پریود/ چه عوارضی دارد؟

بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی

برای اثربخشی حداکثر، باید این قرص در اسرع وقت پس از مقاربت محافظت نشده خود و در عرض ۱۲۰ ساعت مصرف کنید. مهم نیست که در کجای چرخه قاعدگی خود قرار دارید؛ اگر نمی‌خواهید تحت هیچ شرایطی باردار شوید، باید بازه زمانی ذکر شده را جدی بگیرید. 
البته قرص‌های اورژانسی مختلف ممکن است دستورالعمل‌های کمی متفاوت از هم داشته باشند. به عنوان مثال، مهلت مصرف بعضی دیگر از پلن بی‌ها تا ۷۲ ساعت پس از رابطه است که باید به آن عمل کنید و پشت گوش نیندازید. 

بیشتر بخوانید: خونریزی بعد اورژانسی، پریود محسوب میشه؟

عوارض قرص اورژانسی چیست؟

مصرف قرص‌های ضد بارداری اورژانسی عوارض جدی یا طولانی مدتی به همراه ندارد. با این حال ممکن است بعضی از مشکلات زیر را ایجاد کند:

• سردرد
• شکم درد
• تغییر در قاعدگی بعدی شما (ممکن است زودتر، دیرتر یا بیشتر از حد معمول دردناک باشد.)
• احساس بیماری (ممکن است دوز مصرفی برای شما زیاد باشد یا به طور کلی، بدن شما واکنش مناسبی به این قرص‌ها نشان ندهد.)

عوارضی که در صورت مشاهده آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید نیز عبارتند از: 

• از بین نرفتن علائم شما پس از چند روز (باقی ماندن علائم بیش از حد معمول)
• احساس و احتمال بارداری
• تاخیر داشتن پریود بعدی شما به میزان بیشتر از یک هفته 
• کوتاه‌تر یا سبک‌تر بودن پریود شما نسبت به حالت معمول 
• درد ناگهانی در قسمت تحتانی شکم و احتمال بارداری خارج از رحمی

بیشتر بخوانید: عوارض قرص اورژانسی، لکه بینی بعد پریود است؟

پاسخ به سوالات متداول

۱- قرص ضد بارداری اورژانسی چقدر موثر است؟

قرص‌های اورژانسی می‌توانند از حدود ۸۵ درصد از بارداری‌های ناخواسته جلوگیری کنند. هر چقدر بعد از رابطه جنسی محافظت نشده خود وقت را غنیمت بشمارید و زودتر این قرص را مصرف کنید، احتمال تاثیرگذاری آن بیشتر می‌شود.

۲- آیا برخی از قرص‌های ضد بارداری اورژانسی برای افراد با وزن بیشتر، موثرتر هستند؟

بله، شواهد نشان می‌دهد که قرص‌های لوونورژسترل مانند پلن بی در افراد سنگین وزن، به خوبی عمل نمی‌کنند. پس این افراد بهتر است که از قرص‌‌های یولی پیریستال استفاده کنند.  

۳- آیا قرص ضد بارداری اورژانسی بی خطر است؟

عوارض جانبی این قرص مواردی مانند حالت تهوع، سینه درد، سردرد، شکم درد و سرگیجه را شامل می‌شوند. با این حال، تمام این عوارض کوتاه‌مدت و خفیف هستند. پس به طور کلی می‌توانیم این روش را بی خطر محسوب کنیم.

بیشتر بخوانید: آیا مصرف قرص کنترل بارداری دوران قاعدگی را عقب می اندازد؟

کلام آخر

قرص اورژانسی نوعی روش اضطراری است که برای پیشگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می‌شود. انواع این قرص تاثیری روی اختلال یا مهار کردن فرآیند لانه گزینی ندارند، اما می‌توانند با قطع فرآیند تخمک گذاری، از همان ابتدا، مانع بارداری شوند. بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی بسته به نوع آن، ظرف ۷۲ تا ۱۲۰ ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده است، اما به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای اثرگذاری بیشتر، قرص را بلافاصله مصرف کنید. 

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.