با شیر دادن از افسردگی بعد از زایمان دور بمانید

 
شرایط روحی و عاطفی اغلب خانم‌ها هنگام زایمان و تا مدتی پس از تولد فرزندشان، دستخوش تغییرات می‌شود. حتی در ایده‌آل‌ترین شرایط، تحمل سختی‌های زایمان و مسئولیت مهم مراقبت از نوزاد، موضوعی دشوار بوده و همراه با چالش‌های فراوان است. از این رو، تنش‌های عاطفی در اولین روزهای مادر شدن، دور از انتظار نیست؛ اما اگر این تغییرات ادامه داشته باشد، به عنوان افسردگی پس از زایمان شناخته می‌شود و نیازمند توجه بیشتری است.

بر اساس آمار، ۸۰ درصد از خانم‌ها پس از زایمان دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند. مادرانی که به نوزادشان شیر نمی‌دهند یا به هر دلیل پس از زایمان از کودک خود دور می‌مانند، با احتمال بیشتری دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند. شیر دادن به نوزاد، مراقبت از او و تماس پوستی بین مادر و نوزاد حین شیر دادن، از افسردگی پس از زایمان جلوگیری می‌کند. مادرانی که شیر کافی ندارند و ناگهان نوزاد را از شیر می‌گیرند نیز، در معرض تغییرات روانی ناگهانی و افسردگی قرار دارند.

شیر دادن به نوزاد از راه‌های مختلفی باعث کاهش افسردگی مادر می‌شود. ایجاد پیوند عمیق مادرانه حین شیر دادن، یکی از این راه‌ها است. مطالعات زیادی تأثیر شیردهی را بر روی شکل گیری پیوند مادرانه تأیید می‌کنند. شیردهی باعث آزاد شدن هورمون اکسی توسین می‌شود که این هورمون با ایجاد مهر مادرانه مرتبط است. همچنین هورمون اکسی توسین یک ماده ضد افسردگی قوی محسوب می‌شود.

 
تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی
امروزه بیشتر مادران از فواید ارزشمند شیردهی در سلامتی خود و نوزادشان آگاهی پیدا کرده‌اند و ترجیح می‌دهند با شیر خود، کودکشان را تغذیه کنند. برای این که هم مادر و هم نوزاد به‌طور کامل از مزایای شیردهی بهره‌مند شوند، تغذیه با شیر مادر باید تا دو سال ادامه پیدا کند. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی و سازمان یونیسف، برای تداوم شیردهی و تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماهه نخست، مادران باید:

•    تغذیه با شیر مادر را از اولین ساعات تولد آغاز کنند.
•    تا شش ماهگی، هیچ غذای جامد یا مایع دیگری به غیر از شیر مادر (حتی آب) به نوزاد ندهند.
•    در هر زمان و در هر ساعتی از شبانه روز که نوزاد نیاز به شیر داشت، به او شیر بدهند.
تنوع غذایی برای داشتن شیر کافی

مادر باید شیر کافی داشته باشد تا برای سیر کردن نوزاد، نیازی به شیر خشک نباشد. اگر مقدار شیر مادر کافی نباشد یا به هر دلیل دیگری مادر ناگهان ناچار شود کودک را از شیر بگیرد، ممکن است در معرض مشکلات مختلفی از جمله افسردگی پس از زایمان قرار بگیرد. بنابراین رفتارهای تغذیه‌ای مادر باید به نحوی باشد که شیر کافی و باکیفیت برای نوزاد فراهم شود.

رژیم شیردهی باید حاوی مقادیر کافی کالری، پروتئین، ویتامین‌ها، املاح معدنی و اسید چرب مورد نیاز مادر و نوزاد باشد. برای تأمین نیازهای غذایی مادر در دوره شیردهی لازم است برنامه غذایی روزانه مادر شامل انواع گروه‌های غذایی از جمله گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات، لبنیات، میوه‌ها و سبزیجات باشد. داشتن تنوع غذایی باعث می‌شود ریزمغذی‌های ضروری برای رشد و نمو نوزاد، به اندازه کافی تأمین شود.