عوارض پارگی کیست تخمدان کیست تخمدان از تودههای کیسه مانندی که دارای یک جداره و مقداری مایع ساده داخل اون جمع شده، تشکیل شده که این تودههای تخمدانی معمولا خوش خیم هستند که اغلب از نسج تخمدان تولید میشوند و در خیلی از موارد از فولیکولهای سطح تخمدان ناشی میشوند.
تخمدانها بخشی از سیستم تولید مثل زنان هستند. آنها در مابین شکم و کمر در هر دو طرف رحم قرار دارند. زنان دارای دو تخمدانی هستند که تخم مرغی بوده و همچنین هورمون استروژن و پروژسترون تولید میکنند. گاهی یک کیسه پر شده با مایع به نام کیست در یکی از تخمدانها ایجاد میشود. بسیاری از زنان در طول زندگی خود حداقل یک کیست را ایجاد میکنند. در اغلب موارد، کیست بدون درد و بدون علت است.
انواع مختلفی از کیست تخمدان، مانند کیستهای درمیوای و کیست اندومتریوم وجود دارد. با این حال، کیستهای عملکردی شایعترین نوع هستند. دو نوع کیست عملکردی شامل کولیت فولیکول و کپسول لوتئوم است.
کیست فولیکول
در یک چرخه قاعدگی زن، یک تخمک در یک کیسه فولیکول رشد میکند. این کیسه درون تخمدان قرار دارد. در اغلب موارد، این فولیکول یا کیسه باز میشود و یک تخمک را آزاد میکند. اما اگر فولیکول باز نشود، مایع داخل فولیکول میتواند یک کیست در تخمدان ایجاد کند.
کیست لوپوس کبدی
کیسههای فولیکول معمولا بعد از آزاد کردن تخمک حل میشوند. اما اگر کیسه حل نمیشود و باز شدن مهر و موم فولیکول، مایع اضافی داخل کیسه میتواند رشد کند و این انباشت مایع باعث کیست کبد لوتئوم میشود.
سایر انواع کیست تخمدان عبارتاند از:
تخمدان پلی کیستیک
معمولا در روز چهاردهم بعد از شروع عادت ماهیانه، پارگی طبیعی رخ داده و تخمک آزاد میشود، گاهی این اتفاق در این فرد رخ نمیدهد و با تجمع آب در داخل خود، تبدیل به کیست میشود؛ گاهی هم چند تخمک، چند کیست تولید میکنند و این عمل تکرار شده، تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدانها ایجاد میکند که آنها رو به نام تخمدانهای پلی کیستیک میشناسیم.
چاقی با ایجاد اختلالات هورمونی یکی از دلایل مهم و قابل درمان برای کیستهای تخمدان و نازایی است که با درمان چاقی انتظار میرود این مشکلها هم برطرف شود.
علائم پارگیهای خطرناک کیست تخمدان
اکثر پارگیها بدون علائم است، اما وقتی کیستی بزرگ باشد، پارگی با درد زیادی در شکم و لگن بروز پیدا میکند. درد میتواند در اثر پارگی کیست، رشد سریع و اتساع آن، خونریزی به درون کیست یا پیچ خوردن کیست در اطراف منبع خونی آن ایجاد بشود.
بیشتر کیستهای تخمدان خوشخیم هستند و به طور طبیعی بدون درمان از بین میروند. این کیستها عموماً علایم اندکی دارند. اما در یک مورد نادر، پزشک شما ممکن است یک توده تخمدان کیست سرطانی را در معاینه معمولی تشخیص دهد.
پیچ خوردگی تخمدان یکی دیگر از عوارض نادر کیست تخمدان است و زمانی است که یک کیست بزرگ باعث تخریب تخمدان از موقعیت اصلی خود میشود. تأمین خون به تخمدان قطع شده و اگر درمان نشود، میتواند باعث آسیب یا مرگ در بافت تخمدان شود. اگر چه غیر معمول است اما، پیچ خوردگی تخمدان نزدیک به ۳ درصد از جراحیهای زنان و زایمان اورژانسی را تشکیل میدهد.
با توجه به تعداد و اندازه کیستها و وزن بیمار، درمانها متفاوت هستند. پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد تنها تجربه نشان داده است که افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده میکنند، کمتر دچار کیست تخمدان میشوند و در حاملگی و شیردهی هم به علت مهار فعالیت تخمدان کیستهای تخمدان کمتر بوده یا در صورت وجود با شروع بارداری و شیردهی، از بین میروند.
پاره شدن کیست تخمدانپزشک شما میتواند یک کیست تخمدان را در معاینه لگن معمولی تشخیص دهد. آنها ممکن است تورم در یکی از تخمدانها را مشاهده کنند و یک آزمایش اولتراسوند برای تایید حضور یک کیست را سفارش دهند. یک آزمایش اولتراسوند (سونوگرافی) یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید یک تصویر از اندامهای داخلی خود استفاده میکند. آزمایشات سونوگرافی به تعیین اندازه، محل، شکل و ترکیب (جامد یا مایع پر شده) از کیست کمک میکند.
ابزارهای تصویربرداری که برای تشخیص کیست تخمدان استفاده میشود عبارتاند از:
پزشک ممکن است بسته به نوع کیست، درمانهای متفاوتی را پیشنهاد دهد:
اگر شما کیستهای تخریبی مجدد داشته باشید، پزشک شما میتواند داروهای ضد بارداری خوراکی را برای جلوگیری از تخمک گذاری و جلوگیری از ایجاد کیستهای جدید تجویز کند. قرص پیشگیری از بارداری خوراکی میتواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد. خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان یائسه بیشتر است. در این راستا در برخی مواقع مصرف انواع مکمل یائسگی نیز پیشنهاد میشود.
اگر کیست شما کوچک است و از یک آزمایش تصویربرداری برای از بین بردن سرطان نتیجه گرفته شود، پزشک شما میتواند لاپاراسکوپی را انجام دهد تا کیست را از بین ببرد. در این روش یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد شده و سپس یک وسیله کوچک در شکم شما برای حذف کیست وارد میشود.
اگر کیست دارید، پزشک میتواند از طریق برش بزرگ در شکم، کیست را جراحی کند. آنها بیوپسی فوری را انجام میدهند و اگر تعیین کنند که کیست سرطانی است، ممکن است هیسترکتومی را برای تخریب تخمدانها و رحم انجام دهند.
در بالا به تمام عوارض پارگی کیست تخمدان اشاره کردیم. این مشکلات شاید در نگاه اول قابل بررسی نباشند اما در برخی افراد میتوانند مشکلات زیادی را به بار بیاورند. در نتیجه با بررسی علائم اولیه و در نظر گرفتن احتمال ایجاد این عوارض، بهتر است درباره این موضوع با متخصصان کلینیک زنان نینیبان مشورت انجام دهید.