پادارانه و انعام سربازان روستایی

این بخشش‌ها و انعام‌ها به نام خرج یا پادارانه گفته می‌شد. مبلغ از ۵ تا ۴۰تومان به تفاوت نقدی یا کالایی داده می‌شد.  این پرداخت‌ها در ارزیابی درآمد ثبت نمی‌شد. پادارانه تنها برای یک‌بار و فقط در برخی ایالت‌ها قابل پرداخت بود. اگرچه برخی گزارش‌ها حاکی است که کمک خرج و پادارانه به سربازان منظما پرداخت می‌شد تا انگیزه‌ای برای جلوگیری از ترک خدمت سرباز شود؛ زیرا روستای سرباز به هر حال مسوول عواقب مالی فرار او بود. ریشه‌یابی این پرداخت احتمالا در واقعیتی نهفته بود که هر سرباز ‌باید پادار بماند و دست به فرار نزند. درصورتی‌که سربازی پادار باقی نماند، دیگر پادارها ‌باید به او امکانات پادار ماندن را بدهند تا بتواند استقامت پادار ماندن را پیدا کند و احتمالا مشمول پادارانه شود. 

از آن رو که پادارانه نامنظم داده می‌شد یا اینکه تنها برای یک دفعه بود، حکومت به سربازان حقوق و جیره شش‌ماهه تعلیمات نظامی در سال را می‌پرداخت و سپس در ۶ماه دیگر سال که از تعلیمات نظامی خبری نبود، نصف شده و جداگانه در ردیف های بودجه (دستورالعمل) هر ایالت زیر سرفصل شش‌ماهه محلی (غیرعملیاتی) ذخیره گرفته می‌شد. این ذخیره از ذخیره شش‌ماهه اول جدا بود و با نام ذخیره شش‌ماهه ثانی یا دوم می‌آمد که هر دو با هم ترکیب می‌شدند و پرداخت سالانه را تشکیل می‌دادند.

فلور، ویلم (۱۳۹۲)«جایگاه اصناف در نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران از دوران صفویه تا انقلاب اسلامی»

ترجمه: حمید حاجیان‌پور و زینب تاجداری، نشرپارسه