آیا صنعت تکنولوژی دیگر بهشت کارجویان نیست؟

نخستین نشانه مشکل در روز بیست‌وهشتم ماه آوریل امسال ظهور کرد. ‌بریان اولساوسکی‌، مدیر ارشد مالی شرکت آمازون در فراخوان سهامداران این شرکت برای ارائه گزارش مالی فصلی گفت که تعداد کارمندان شاغل در انبارهای این غول تجارت الکترونیک بسیار زیاد است و این موضوع در سال گذشته میلادی هزینه‌ای در حدود ۲ میلیارد دلار (برابر ۹ درصد از سود عملیاتی آمازون) را به شرکت تحمیل کرده است. اطلاعات غیررسمی که هفته گذشته از متا (شرکت مادر فیس‌بوک) به بیرون درز کرد، نشان می‌دهد که این شرکت برای استخدام نیروهای جدید در بیشتر تیم‌های کاری خود، محدودیت‌های بیشتری اعمال می‌کند. صداهای مشابهی از دیگر نام‌های بزرگ صنعت تکنولوژی مانند مایکروسافت، انویدیا، اسنپ و اوبر هم به گوش می‌رسد. از ابتدای سال جاری میلادی تا حالا، شرکت‌های تکنولوژی بزرگی که سهام‌شان در بورس عرضه می‌شود و در مجموع ارزشی برابر ۴/ ۳ تریلیون دلار دارند، اعلام کرده‌اند که میزان استخدام نیروهای جدید را به‌شدت محدود کرده یا حتی دست به اخراج و تعدیل نیرو زده‌اند.

این دلهره و آشفتگی بعد از رشد و رونقی طولانی در مشاغل تکنولوژی و استخدام در این بخش، ایجاد شده است. بررسی‌های اندیشکده بروکینگز نشان می‌دهد که در طول دهه ۲۰۱۰ تعداد مشاغل موجود در صنعت تکنولوژی آمریکا به‌طور متوسط هر سال ۴/ ۴ درصد افزایش پیدا کرده که این رقم تا سه برابر بیشتر از نرخ رشد متوسط کل اقتصاد آمریکاست. همه‌گیری ویروس کرونا و بیماری کووید-۱۹ باعث سرعت گرفتن این روند شد. کار، تفریح و خرید به دنیای آنلاین کوچ کردند و به این ترتیب تقاضا برای خدمات دیجیتال بیشتر و بیشتر شد. «آمیت باتیا» هم‌بنیان‌گذار شرکت تحقیقاتی datapeople. io در این مورد گفته است مشاهدات این موسسه نشان می‌دهد که در سال گذشته میلادی فهرست مشاغل موجود در صنعت تکنولوژی تا ۸۰ درصد بیشتر از فهرست این مشاغل در سال ۲۰۲۰ رشد کرد. این در حالی است که در این دوره حتی در خارج از بخش تکنولوژی هم تقاضا برای مهارت‌های تکنولوژی رو به افزایش گذاشت؛ از آنجا‌ که شرکت‌ها به تدریج شروع به بارگذاری فرآیندها و عملیات‌شان روی فضای ابری کردند و امنیت سایبری خود‌ را ارتقا دادند، شرایط حاکم بر بازار این مشاغل پیچیده‌تر و سخت‌تر شد. با این حال تعداد درخواست‌های مربوط به هر فرصت شغلی موجود در صنعت تکنولوژی در سال ۲۰۲۱ تا ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد.

بیشتر رشد تعداد فرصت‌های شغلی، ناشی از فعالیت استارت‌آپ‌ها و شرکت‌هایی بود که به تازگی وارد بورس شده بودند. با این همه، غول‌های تکنولوژی هم تعداد زیادی نیروی تازه استخدام کردند. بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ شرکت‌های آمازون، متا و نتفلیکس در مجموع تعداد کارمندان تمام‌وقت خودشان را تا یک‌پنجم افزایش دادند. این رقم برای شرکت‌های مایکروسافت و آلفابت به ترتیب برابر ۱۱ و ۱۶ درصد بوده است. در این مدت میزان رشد تعداد کارمندان تمام‌وقت در بزرگ‌ترین شرکت‌های آمریکایی حاضر در شاخص سهام اس‌اند‌پی ۵۰۰، به‌طور متوسط به ۳ درصد رسیده است. این رشد در مقایسه با اعمال محدودیت‌های استخدامی، به‌طور عمده به استارت‌آپ‌هایی از جمله گتیر (Getir) (اپلیکیشن تحویل خوار‌بار ترکیه‌ای) و شرکت‌های دیگری محدود می‌شود که به تازگی وارد بورس شده‌اند، مانند پلوتون (Peloton) که سازنده دوچرخه‌های ورزشی مرتبط به اینترنت است. میزان تعدیل نیرو در شرکت‌های تکنولوژی قدیمی‌تر، معقول و منطقی بوده است. شرکت نتفلیکس در هفدهم ماه مه ‌امسال از تعدیل ۱۵۰ نفر از کارمندانش خبر داد. هفته بعد از آن بود که شرکت بزرگ پی‌پل هم اعلام کرد که ۸۰ کارمند یا بیشتر را تعدیل خواهد کرد. در هر دوی این شرکت‌ها چیزی حدود یک درصد از کل نیروی کار تعدیل شده‌اند.

در این میان اما تیم‌های کاری که از نظر استراتژیک اهمیت زیادی برای شرکت‌ها دارند، از این محاسبات به دور مانده‌اند. به همین خاطر هم هست که سیاست‌های محدود‌کننده میزان استخدام نیرو در مایکروسافت به بخش‌های نرم‌افزاری آن از جمله ویندوز و تیم‌های کاری (Windows and Teams) محدود شده و کسب‌وکار پررونق ابری آن را تحت تاثیر قرار نداده‌اند. میزان تعدیل نیرو در شرکت پی‌پل بیشتر در میان کارمندان شاغل در بخش‌های تحقیقاتی مانند رایانش کوآنتومی اعمال شده است تا بخش‌های مربوط به تجارت اصلی این شرکت. بسیاری از کارمندان اخراج‌شده شرکت نتفلیکس در بخش بازاریابی مشغول به کار بوده‌اند تا بخش مربوط به توسعه برنامه‌ها. تقاضا برای اغلب مهارت‌های شغلی باارزش مانند درک علوم داده پیشرفته، به قدری بالاست که تعداد افرادی که شرکت‌ها به دنبال استخدام آنها هستند، در مقایسه با میزان نیاز بازار بسیار کم است. «گرگ سلکر» از شرکت تحقیقاتی Stanton Chase معتقد است که کارمندان با استعداد شرکت‌های بزرگ تکنولوژی که به طریقی از اخراج و تعدیل خودشان باخبر شده‌اند، همچنان پیشنهادهای کاری سخاوتمندانه‌ای از شرکت‌های دیگر دریافت می‌کنند. در شانزدهم ماه مه ‌گذشته، شرکت مایکروسافت اعلام کرد که مشغول بهبود بودجه خود‌ برای افزایش درآمد تعداد مشخصی از کارمندان است تا از خروج نیروهای نخبه و با استعدادش جلوگیری کند. شرکت آمازون هم در چند ماه اخیر اقدامات مشابهی انجام داده است. کارفرمایان فعال در صنعت تکنولوژی می‌گویند که این تجارت، ساختاری پویا و مطمئن دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که در واقع تعداد فرصت‌های شغلی موجود در صنعت تکنولوژی در ماه مه ‌و آوریل امسال بسیار بیشتر از این تعداد در سال گذشته بوده است. بعضی از تحلیل‌گران به این موضوع اشاره می‌کنند که صنعت تکنولوژی به تدریج در حال بزرگ‌تر و بالغ‌تر شدن و رسیدن به ثباتی بیشتر از شرایطی است که در دهه ۱۹۹۰ داشت؛ زمانی که کارمندان شاغل در این صنعت از مشکلات و مسائل موجود در سال‌های ماقبل در امان بودند. عده‌ای دیگر از تحلیل‌گران معتقدند که از یک سال بعد از انفجار حباب دات‌کام در سال ۲۰۰۰ و پس از سقوط بازار سهام، اشتغال در صنعت تکنولوژی رو به نابودی گذاشت. تنها یک موضوع حتمی و قطعی است: میزان تشویش و دلهره موجود در پست‌هایی که در پلتفرم شبکه اجتماعی بلایند منتشر می‌شوند، تا مدت‌ها همین‌قدر بالا باقی می‌ماند.