کلاه گشاد و جسد متعفنی که قرار است قابل دفاع شود

عصرایران ؛ جمشید گیل - مذاکرات وین بین ایران و ۱+۴ از روز دوشنبه آغاز شده و طرفین امیدوار به نظر می‌رسند که این مذاکرات نهایتا به توافقی منتهی شود و بن‌بست کنونی شکسته شود؛ بن‌بست که در عین اعمال فشار اقتصادی سنگین به ایران، موجب پیشرفت چشمگیر برنامه هسته‌ای ایران هم شده است.

 

امیدواری به حصول توافق در مذاکرات مستقیم و غیر مستقیم دولت رئیسی با اتحادیه اروپا و دولت آمریکا، تا حدی هم محصول مواضع جدید و کم‌سابقه اصولگرایان تندرو است.

 

مثلا اسماعیل کوثری، نماینده مجلس، اعتراضات اصفهان را تلاشی در راستای ناامن نشان دادن ایران و بی‌معنا و بیهوده دانستن مذاکره قلمداد کرده است.

 

یا در نمونه‌ای عجیب‌تر، روزنامه کیهان روز دوشنبه در پاسخ به یک روزنامه اصلاح‌طلب نوشت: "وقتی اروپا و آمریکا به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و نه فقط تحریم‌ها را لغو نکرده‌اند بلکه بر تعداد آن نیز افزوده‌اند، می‌توان ادعا کرد که برجام زنده است؟! حالا ایران اعلام کرده که باید همه تحریم‌ها لغو شود و تضمین قطعی گرفته شود که نقض عهد نکنند تا برجام قابل دفاع باشد." 

 

کیهان در حالی از "برجامِ قابلِ دفاع" دم زده است که مدیر مسئول این روزنامه قبلا بارها گفته بود برجام "جسدی متعفن" است که یکی باید پیدا شود و آن را دفن کند. جناب شریعتمداری همچنین بر این نکته تاکید داشت که برجام اساسا "کلاه گشاد"ی است که غرب بر سر دولت روحانی گذاشته است. 

 

در واقع کیهان برجام را از بیخ و بن دچار مشکل می‌دانست که ذاتا قادر به "لغو تحریم‌ها" نبود و فقط مانع پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران شد و به همین دلیل آن را یک "کلاه گشاد" می‌نامید. معلوم نیست که تحلیلگران سیاسی این روزنامه، الان بر چه اساس امیدوارند این کلاه گشاد "قابل دفاع" شود.

 

کیهان در حالی گرفتن "تضمین قطعی" از غربی‌ها را لازمه رسیدن به "برجام قابل دفاع" دانسته، که اندکی پیشتر، در ۲۹ آبان ۱۴۰۰، در سرمقاله‌اش (یادداشت روز) مفصلا استدلال کرده بود که تضمینی برای اجرای برجام وجود ندارد.

 

کیهان در تحکیم مدعای فوق چنین نوشت: "واقعیت این است که در آمریکا تا توافقنامه‌ای در سنا به معاهده تبدیل نشود و به صدور فرمان اجرایی [رئیس‌جمهور] وابسته باشد، قابل اتکا نخواهد بود و رئیس‌جمهور آمریکا یا جانشین بعدی او می‌توانند از تعهدات خود سر باز زنند... رهبران حزب جمهوری‌خواه صراحتا می‌گویند هر گونه توافقی که دولت بایدن با ایران امضا کند... زمانی که جمهوری‌خواهان دوباره کنترل کنگره را به دست بگیرند باید آن توافق را مرده دانست!"

 

طبق همین استدلال درست، چیزی به نام "برجام قابل دفاع" از نظر اصولگرایان، اساسا نمی‌تواند شکل بگیرد مگر اینکه سایر مشکلات ایران و آمریکا، یا دست کم مشکل واشنگتن و تهران بر سر توان موشکی ایران، حل‌ شود. اما گام برداشتن در چنین مسیری، معنایی جز پذیرش برجام ۲ و برجام ۳ ندارد.

 

بنابراین به نظر می‌رسد که مطرح شدن ایده "برجام قابل دفاع" از سوی کیهان، ناشی از مجاز نبودن این روزنامه برای ورود به وادی انتقاد از سیاست خارجی دولت رئیسی و کاملا برخلاف مبانی استدلالی کیهان در انتقاد از برجام طی شش سال اخیر است.

 

اینکه روزنامه کیهان تا کی رویکردی چشم‌پوشانه را در قبال سیاست خارجی دولت رئیسی در پیش خواهد گرفت و تا کجا با این دولت همراهی خواهد کرد، سوالی است که پاسخش احتمالا تا اواخر سال ۲۰۲۲ میلادی معلوم خواهد شد.