آخرین تلاش‌های جمهوریخواهان علیه ایران

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، کمتر از یک ماه به پایان دوره چهارساله ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» زمان باقی مانده و طیف تندروی جمهوریخواه که تاکنون با بهره‌گیری از ابزارهای مختلف به اهداف ضدبرجامی خود نرسیده اند، اینک دست به دامان مجلس سنا شده اند؛ به آن امید که بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای را در دولت بعدی با مانع مواجه کنند.

تازه‌ترین خبرها و تحلیل‌های اقتصادی را در اینستاگرام اقتصادنیوز مشاهده کنید

«تد کروز» سناتور جمهوریخواه و عضو کمیته روابط خارجی سنا روز سه‌شنبه دوم دی‌ماه متن نامه‌ای را در وبسایت خود خطاب به ترامپ و «مایک پمپئو» وزیر خارجه او در پیوند با مسدود کردن بازگشت رئیس‌ جمهور منتخب به برجام منتشر کرد. وی در نامه خود توضیح داد که برجام و توافق اقلیمی پاریس جزو معاهدات رسمی به حساب می‌آیند و مشمول اصل دوم قانون اساسی می‌شوند که طبق این اصل، آمریکا برای پیوستن به این معاهده‌ها نیاز به دو سوم آرای نمایندگان سنا خواهد داشت.

بنابراین وی پیشنهاد کرد که این دو توافق برای رای گیری نهایی به مجلس سنا ارجاع داده شود. او معتقد است که برجام و توافق اقلیمی پاریس از آنجا که برای تایید به دو سوم آرای سناتورها نیاز دارند، در نتیجه بایدن و تیم او با سد کنگره رو به رو خواهند شد. از این رو دولت دموکرات بایدن نخواهد توانست مجددا به این توافق ها بازگشته و عملکرد ترامپ را در عرصه میدانی به چالش بکشد.

پیش از کروز نیز سناتور «لیندسی گراهام» رییس کمیته قضایی مجلس سنا در پیام توییتری نوشته بود که «سخت در تلاشیم برای یک رأی‌گیری در مجلس سنا تا در خصوص هر گونه تصمیم احتمالی برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران اطمینان حاصل کنیم.»

هراس جمهوریخواهان و احتمال بالای بازگشت دموکرات ها به برجام

از موضع گیری کروز و گراهام به عنوان دو سناتور جمهوریخواه و مخالفت توافق هسته ای این طور بر می آید که آنها احتمال بازگشت کشور خود را به برجام بالا می بینند. از آنجا که رئیس جمهوری منتخب زمانی معاون باراک اوباما بوده و در ترکیب تیم او نیز شماری از مقامات ارشد دولت دموکرات قبلی حضور خواهند داشت که در تدوین برجام نقش داشتند، جمهوریخواهان بیشتر احساس نگرانی می کنند.

هراس جمهوریخواهان در روزهای اخیر که مواضع حمایتی از توافق هسته ای در جهان تشدید شده، بیش از پیش خود را نشان می دهد. چند روز پیش « آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد در دهمین گزارش اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ با تاکید بر ضرورت حفظ برجام، از همه کشورهای عضو این سازمان خواست در چارچوب این قطعنامه روابط تجاری و اقتصادی با ایران برقرار کنند.

متعاقب اظهارات حمایتگرانه گوترش از برجام، روز دوشنبه یکم دی ماه نیز نشست وزرای خارجه کشورهای عضو توافق هسته ای به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست که علاوه بر وزیران امور خارجه ۱+۴، شخص «جوسپ بورل» هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز حضور داشت، همه طرف ها بر اهمیت و ضرورت احیای توافق تاکید کردند.

حمایت از برجام و پایبندی همه طرف ها به توافق، فصل مشترک همه اظهارنظرها در آن نشست بود. در بخشی از بیانیه پایانی وزرای خارجه خاطرنشان کردند برجام که توسط قطعنامه ٢٢٣١ (٢٠١۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید شده، همچنان به عنوان عنصری کلیدی در نظام عدم­ اشاعه هسته­ ای جهانی و یک دستآورد مهم دیپلماسی چند جانبه است که در صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی نقش دارد. وزرا بار دیگر بر تاسف عمیق خود را نسبت به خروج ایالات متحده از توافق ابراز و تاکید کردند که قطعنامه ٢٢٣١ همچنان کاملا لازم الاجرا است.

شکست و انزوا، برایند مبارزه چندساله ترامپ با برجام

با نگاهی به این بخش از متن بیانیه نشست وزیران امور خارجه، مشخص می شود که بازیگران اثرگذار بین المللی حتی اروپایی ها به عنوان متحدان دیرینه آمریکا، اقدام ترامپ را در زمینه خروج از برجام نمی نمی تابند و مورد نکوهش قرار می دهند. اما تیم ترامپ با وجود باقی ماندن حدود سه هفته به پایان دولت، از لجبازی و عناد دست بردار نیستند.

پیش از اینکه سنا برای مقابله با برجام هدف گذاری شود، کاخ سفید با تحریم و فشار حداکثری بر ایران، تلاش زیادی را برای کشاندن ایران پای میز مذاکره به کار بست ولی راه به جایی نبرد. همین دو هفته پیش وزارت خزانه داری این کشور «حسن ایرلو» سفیر ایران در یمن و دانشگاه «جامعه‌المصطفی العالمیه» در قم را در فهرست تحریم های خود گنجاند.

از تحریم قبلی آمریکا نیز زمان زیادی نمی گذرد؛ تحریمی که پنج‌شنبه ۱۷ مهرماه اعمال ایران اعمال شد و وزارت خزانه‌داری این کشور ۱۸ بانک و نهاد مالی وابسته به ایران را در لیست تحریم‌ها گنجاند. مهمترین تمرکز آمریکا در این سال ها بر صفرسازی صادرات نفت ایران بود که آن را به صفر برساند اما باوجود سخت گیری بسیار در این حوزه، باز هم موفق نبود.

در مجموع آمریکا نه تنها نتوانست سیاست «صفرسازی صادرات نفت» ایران را بهطور کامل عملیاتی کند بلکه در زمینه نابودی برجام، فعال سازی مکانیسم ماشه، تمدید یا دایمی سازی تحریم تسلیحاتی مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱، صدور قطعنامه های ضدایرانی در شورا امنیت و غیره هم ناکام ماند. بنابراین آنها اینک در صدد آزمودن آخرین راه خود هستند که از صحن سنا می گذرد.