لاله عبدیکیا در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت آماری بازدید از موزهها اظهار کرد: هر ساله وزارتخانه رشد آماری بازدید از موزهها را بهعنوان یکی از شاخصهای ارزیابی اعلام میکند و برای سال جاری نیز رشد ۱۵ درصدی پیشبینی شده بود، اما متأسفانه به دلیل تعطیلی دو تا سهماهه موزهها و همچنین توقف فعالیت برخی مجموعهها بهواسطه عملیات مرمتی و شرایط خاص بناهای تاریخی، این هدف محقق نشد و حتی آمار بازدید نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
وی افزود: استان زنجان در حال حاضر دارای ۱۲ موزه فعال است که از این تعداد، ۵ موزه تحت پوشش ادارهکل میراث فرهنگی، ۵ موزه وابسته به سایر دستگاهها و نهادها با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ۲ موزه خصوصی شامل موزه گیاهان دارویی و یک موزه خصوصی دیگر هستند. علاوه بر این، ۲ بنای تاریخی بلیتدار نیز در استان وجود دارد که در مجموع، آمار موزهها و بناهای تاریخی قابل بازدید استان به ۱۴ مورد میرسد.
برخی از موزه های از استانداردهای کامل موزهداری برخوردار نیستند
مسئول موزههای استان زنجان با اشاره به شرایط فیزیکی و زیرساختی موزهها تصریح کرد: بخش عمدهای از موزههای استان در بناهای تاریخی با تغییر کاربری مستقر شدهاند و به همین دلیل، از استانداردهای کامل موزهداری برخوردار نیستند. ورودیهای نامناسب، وجود پلههای متعدد و محدودیت در مسیرهای دسترسی باعث شده امکان مناسبسازی این فضاها برای همه اقشار جامعه، بهویژه افراد دارای محدودیت حرکتی، فراهم نباشد.
عبدیکیا ادامه داد: از آنجا که بسیاری از این بناها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاند، هرگونه تغییر اساسی در ساختار آنها با محدودیتهای قانونی همراه است و همین مسئله، امکان اجرای ضوابط استاندارد موزهای را تا حد زیادی کاهش داده است. این شرایط باعث شده دامنه بازدیدکنندگان موزههای استان محدود شود و ارائه خدمات موزهای فراگیر با چالش مواجه باشد.
وی با تأکید بر ضرورت ایجاد یک موزه استاندارد در استان زنجان گفت: پروژه ای تحت عنوان «موزه بزرگ شهر زنجان» سالهاست تعریف شده و زمین آن در محدوده اراضی کوی نصر، تا حدودی آمادهسازی شده است، اما این پروژه همچنان در مرحله صفر قرار دارد. در حال حاضر، به دلیل هزینهبر بودن، رویکرد مشخصی برای آغاز پروژههایی که از صفر شروع میشوند وجود ندارد.
مسئول موزههای استان زنجان افزود: برآورد اولیه اجرای موزه بزرگ زنجان حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است که بخش قابل توجهی از آن صرف احداث مخازن استاندارد، فضاهای تخصصی موزهای، سالنهای نمایش و زیرساختهای فنی خواهد شد. نبود چنین مجموعهای، یکی از مهمترین موانع توسعه موزهداری در استان به شمار میرود.
موزههای زنجان با چالشهای زیرساختی و نیروی انسانی مواجهاند
عبدیکیا کمبود نیروی انسانی متخصص را از دیگر چالشهای جدی این حوزه دانست و اظهار کرد: موزههای استان بهشدت با کمبود نیروی انسانی مواجه هستند و در بسیاری از آنها امکان حضور مستمر راهنمای موزه وجود ندارد، در حالی که راهنمایان آموزشدیده نقش کلیدی در معرفی صحیح آثار، ارتقای تجربه بازدید و افزایش ماندگاری مخاطب دارند.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به پیشینه تاریخی غنی استان زنجان، ظرفیت توسعه موزهها وجود دارد، اما تحقق این امر نیازمند همراهی و همکاری سایر دستگاههای اجرایی از جمله شهرداریها، ادارات دولتی و مشارکت شهروندان است. امیدواریم با این همافزایی، بتوان بخشی از مشکلات موجود را برطرف کرد و جایگاه موزهها را در ارتقای فرهنگی و گردشگری استان تقویت کرد.
