به گزارش خبرنگار مهر، نشست ادبی «بازتعریف مفهوم کودک و کودکی و بررسی گروههای سنی کتابهای کودک و نوجوان» در قالب برنامههای باشگاه ادبی بانوی فرهنگ برگزار شد. این نشست که در ادامه مجموعه هماندیشیهای نظری در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است، با حضور جمعی از نویسندگان، منتقدان، و پژوهشگران برگزار شد و به بررسی دستهبندیهای گروههای سنی در ایران پرداخت.
در حاشیه این نشست، احسان عباسلو دیدگاههایی تازه در باب گروههای سنی کتاب کودک مطرح کرد و بر ضرورت توجه به گروه سنی مغفول مانده در این تقسیمبندیها تأکید کرد.
او درباره گروه سنیای که در ردهبندیهای فعلی مغفول مانده است، گفت: بر پایه دادههای علمی مربوط به رشد جنین و کودک، میتوان نتیجه گرفت که گروهی پیش از تولد وجود دارد که تا امروز در تقسیمبندیهای رسمی ما لحاظ نشده است. در ساختار کنونی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هفت گروه سنی تعریف شده؛ اما با افزودن گروه «نوپدید» شمار این گروهها به هشت گروه سنی میرسد.
وی افزود: تقسیمبندی پیشنهادی من شامل هشت سطح است:
۱. نوپدید – از دوازدههفتگی تا تولد؛ یعنی دوران جنینی، نخستین مرحله رشد.
۲. نوزاد – از تولد تا دو سال.
۳. نوگام – دو تا چهار سال.
۴. نوباوه – چهار تا هفت سال.
۵.رنوخوان – هفت تا نه سال.
۶. نونهال – نه تا دوازده سال.
۷. نونگاه – دوازده تا پانزده سال.
۸. نوجوان – پانزده سال به بالا.
هر یک از این گروهها ویژگیهای شناختی و زبانی خاص خود را دارند و آثار ادبی باید متناسب با این ویژگیها نوشته شوند.
او درباره ضرورت توجه به گروه نوپدید و اهمیت کتاب گفت: از دیدگاه علمی، در پایان دوازدههفتگی همه اعضای جنین شکل میگیرند و او تواناییهایی مانند بلع، مکیدن، تنفس و شنیدن را به تدریج کسب میکند. از هفته هجدهم نیز صدای والدین را تشخیص میدهد و واکنش نشان میدهد. همین توانایی شنیدن و ارتباط گرفتن، زمینهای عالی برای آغاز تعامل زبانی و عاطفی با والدین است. پیوند میان والدین و کودک از همان دوران جنینی آغاز میشود، بنابراین کتابخوانی میتواند ابزاری هنری و عاطفی برای تقویت این رابطه باشد. وقتی مادر برای جنین کتاب میخواند، نهتنها با او ارتباط برقرار میکند، بلکه در ناخودآگاه کودک رفتار مطالعه را نهادینه میسازد.
عباسلو درباره ویژگیهای کتاب مناسب برای این گروه افزود: کتابهای ویژه گروه نوپدید باید چند ویژگی داشته باشند، دارای تصویرهای زیبا و آرامبخش باشند تا اثر روانی خود را از طریق مادر منتقل کنند؛ جملات بسیار کوتاه و چندکلمهای داشته باشند؛ ریتم و آهنگ در کلام محسوس باشد؛ واژگان نرم، مثبت و لطیف در متن استفاده شود. در غرب کتابهایی مخصوص دوران جنینی منتشر شده که هدف آنها تقویت پیوندهای عاطفی و روانی بین مادر و جنین است. اکنون که آگاهی مادران ایرانی نسبت به بهداشت روانی جنین افزایش یافته، زمان آن رسیده در ایران نیز برای این گروه سنی کتاب نوشته شود؛ آثاری که هم علمی باشند و هم شاعرانگی در آنها حفظ شود.
