خبرگزاری مهر، گروه استانها- بهنام بهتری نژاد: استان فارس، با تاریخی چند هزارساله و فرهنگی غنی، نه تنها از نظر تمدن و هنر، بلکه از نظر منابع طبیعی و معدنی نیز یکی از با ارزش ترین مناطق ایران محسوب میشود.
گستره جغرافیایی متنوع و زمینشناسی غنی فارس، زمینهای مناسب برای وجود معادن متنوع فراهم کرده و معادنی از سنگهای تزئینی و ساختمانی تا فلزات با ارزش و مواد معدنی استراتژیک را شامل میشوند.
این منابع، نه تنها موتور محرک اقتصادی استان هستند، بلکه ظرفیتهای بالقوه ای برای توسعه صنایع مرتبط، اشتغالزایی و ارتقای سطح رفاه و کیفیت زندگی جامعه محلی دارند.
در سالهای اخیر، توجه به بهرهبرداری پایدار و مدیریت علمی منابع معدنی، امیدواریها را نسبت به آینده این صنعت در استان فارس دو چندان کرده است.
ظرفیتهای کشفشده و ذخایر بالقوه ای که هنوز به طور کامل مورد بهرهبرداری قرار نگرفتهاند، نشان میدهد که فارس میتواند به یک مرکز مهم اقتصادی و صنعتی در کشور تبدیل شود.
بهرهگیری هوشمندانه از این منابع، امکان ایجاد صنایع پاییندستی، تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و توسعه زنجیرههای تأمین را فراهم میکند و میتواند نقش مهمی در افزایش اشتغال، رشد مهارتهای فنی و ارتقای سطح دانش فنی جامعه ایفا کند.
بررسی ظرفیتهای معدنی فارس یک چشمانداز امید بخش برای توسعه متوازن و پایدار است؛ چشمانی که به سوی آیندهای روشن و پرتوان و نوید بخش شکوفایی هر چه بیشتر این سرزمین سرشار از منابع طبیعی و استعدادهای بالقوه است.
۷۲ معدن فارس با بیش از ۷۵۱ میلیون تُن تولیدی سالانه
کریم مجرب مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان فارس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: استان فارس دارای معادن متنوعی است، بهویژه در حوزه مصالح ساختمانی مانند سنگ مرمر، سنگ چینی و سنگهای تزئینی، و همچنین تعداد محدودی معدن فلزی فعال دارد. وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۵۰۰ معدن فعال در استان فعالیت میکنند، افزود که بهرهبرداری از معادن با مشکلات متعددی همراه است و متوسط بهرهوری در معادن سنگ استان حدود ۱۲ درصد است، در حالی که متوسط جهانی این عدد حدود ۲۰ درصد است.
وی چالش معادن فارس را محدودیت انرژی و سوخت، بهرهوری پایین و مشکلات صادرات عنوان کرد و گفت: این مشکلات به کاهش بهرهوری و محدودیت فعالیتهای معدنی منجر شده است. همچنین ۱۹ درصد از محدودههای معدنی استان طی ۳۰ سال گذشته بلوکه شده و نیازمند بازنگری و اصلاح است تا فرصتهای سرمایهگذاری دوباره فعال شود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان فارس افزود: تعدادی از محدودههای فلزی برای صدور پروانه کشف آماده شده و اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان آماده مشارکت با بخش خصوصی برای سرمایهگذاری و بهرهبرداری از این محدودهها است.
حمایت تسهیلاتی بانکها از معادن فارس نرخ پایینی دارد
مجرب در پاسخ به سوال در خصوص موضوع صادرات مواد معدنی فارس گفت: در سال جاری تاکنون ۴۱۱ میلیون دلار مواد معدنی از فارس به خارج از کشور صادرات صورت گرفته است که این مقدار این مواد در هشت ماهه امسال بالغ بر ۱۱۵۶ هزار تُن بوده است.
وی همچنین در خصوص وضعیت حمایت بانکها از حوزه معدن پاسخ داد: حمایت مالی بانکها هنوز کافی نیست و تسهیلات ارائهشده به بخش معدن استان در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۲۰ میلیارد تومان بوده که برای راهاندازی یک معدن معمولاً کفایت نمیکند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت فارس در خصوص حمایت از معدن کاران استان افزود: این اداره کل بهصورت محدود در قالب صندوق بیمه سرمایهگذاری معدنی و واردات ماشینآلات دست دوم تلاش کرده تا مشکلات بهرهبرداران معدنی را کاهش دهد، اما این اقدامات هنوز پاسخگوی نیاز واقعی نیست.
خاک نسوز فارس رتبه اول کشور را داراست
رضا افشاری، معاون امور معادن و صنایع معدنی ادارهکل صنعت، معدن و تجارت فارس در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ویژگیهای زمینشناسی و معدنی استان گفت: در حال حاضر ۲۵ نوع ماده معدنی در فارس شناسایی و برداشت میشود و ۱۲ ماده معدنی دیگر نیز در مرحله اکتشاف قرار دارند که در صورت تأیید، به مجموعه مواد معدنی استان اضافه خواهد شد.
وی افزود: عمده معادن استان غیر فلزی هستند و بیشتر در جنوب استان واقع شدهاند. برخی از مواد معدنی فارس از جمله خاک نسوز در شمال استان از نظر کیفیت و تولید شاخص کشوری محسوب میشوند. همچنین مواد معدنی فلزی مانند منگنز، سنگ آهن، سرب، روی و کرومیت در استان وجود دارد که توسط بخش خصوصی بهرهبرداری میشوند.
بیش از ۱۰ هزار فرصت شغلی در حوزه معادن فارس ایجاد شده است
معاون امور معادن و صنایع معدنی ادارهکل صنعت، معدن و تجارت فارس در خصوص اشتغال در حوزه معادن فارس افزود: هم اکنون بیش از ۱۰ هزار فرصت شغلی در حوزه معادن فارس ایجاد و فعال بوده که سالانه بیش از ۵۸ میلیون تن مواد معدنی از دل خاک فارس استخراج میشود.
وی ادامه داد: همچنین حجم سرمایه گذاری در این حوزه بالغ بر ۴۶ هزار میلیارد ریال بوده است که این آمار از ۵۵۰ معدن فعال در سطح استان فارس صورت گرفته است.
افشاری با اشاره به برنامههای جدید دولت برای ایجاد ارزش افزوده در معادن فلزی کمعیار گفت: معادن منگنز و کرومیت در شهرستانهای نیریز، داراب و استهبان در دستور کار ما قرار گرفته و واحدهای فرآوری در حال احداث هستند. این اقدامات موجب ایجاد ارزش افزوده قابل توجه و ارتقای جایگاه استان در کشور شده است.
وی همچنین به معادن سنگ آهک و سنگهای تزئینی استان اشاره کرد و افزود: علیرغم مشکلات صنعت ساختمان و محدودیتهای موجود، فعالیت معادن سنگ آهک، مرمر و سنگ چینی ادامه دارد و برخی از تولیدات نیز صادر میشوند.
حمایت از معدن کاران فارس در قالب صندوق سرمایهگذاری معدنی
افشاری مهمترین چالش معادن استان را مشکلات زیرساختی و معارضین محلی عنوان کرد و گفت: استعلامهای قانونی از منابع طبیعی، میراث فرهنگی و محیط زیست، به ویژه منابع طبیعی، روند فعالیتهای معدنی را با مشکلات جدی مواجه کرده و محدودیتهایی برای سرمایهگذاران ایجاد کرده است. همچنین، کمبود راه دسترسی، انرژی و تأمین آب از دیگر گلوگاههای توسعه معادن است.
وی افزود: بانکها نیز در ارائه تسهیلات به معادن همکاری کافی ندارند و پروانه بهرهبرداری به عنوان وثیقه مورد توجه قرار نمیگیرد. با این وجود، اقدامات حمایتی در قالب صندوق بیمه سرمایهگذاری معدنی و واردات ماشینآلات دست دوم تا حدی مشکلات را کاهش داده است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی فارس با بیان اینکه دولت و استاندار فارس در توسعه فعالیتهای معدنی اهتمام ویژه دارند، گفت: پیگیری مشکلات معارضین محلی و تکمیل زنجیره ارزش افزوده معادن، با جدیت در دستور کار بدنه حاکمیتی استان قرار گرفته و امیدواری برای بهبود شرایط سرمایهگذاری در این بخش وجود دارد.
معدن سرب و روی فیروزآباد با کشف ۲۰ میلیون تن مواد در سال
علیاکبر صداقت، از مدیران یک شرکت معدنی و فرآوری سرب و روی در شهرستان فیروزآباد، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به جزئیات فعالیتها و چالشهای معدن زیرزمینی خود گفت: این معدن به صورت زیرزمینی در عمق ۳۳۰ متری فعالیت میکند و شامل اکتشاف، استخراج و فرآوری ماده معدنی سرب و روی است و سه واحد فرآوری این مجموعه سالانه ۱۵۰ هزار تن کنسانتره تولید میکنند که بخش عمده آن صادراتی است.
وی ادامه داد: ذخیره قطعی معدن بر اساس آخرین گزارش اکتشاف، حدود ۲۰ میلیون تن است و فعالیت معدن بسته به جایگزینی ذخایر جدید ادامه مییابد. اگر نتوانیم ذخایر جایگزین کنیم، معدن تنها به مدت محدودی فعال خواهد بود.
وی با انتقاد از عملکرد مسئولان استانی ادامه داد: یکی از بزرگترین چالشها واگذاری زمین برای اکتشاف است که منابع طبیعی با مخالفت سرسختانه، محدودهها را به ما نمیدهد.
قوانین خلقالساعه و تغییر مداوم مقررات، کار معدن را سخت کرده است
صداقت مشکلات تأمین زیرساختها را نیز جدی دانست و گفت: سوخت و آب معدن همواره با مشکلات جدی مواجه بوده است. برای تأمین آب، خط انتقال ۳۵ کیلومتری از سد هایقر احداث کردهایم که بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته، اما هنوز بخشی از آن بلاتکلیف است.
وی در مورد مشکلات حقوقی و بروکراسی اداره در حوزه معدن گفت: قوانین خلقالساعه و تغییر مداوم مقررات، برنامه تولید ما را مختل میکند. گاهی قوانین جدید بدون توجه به نوع فعالیت معدن ابلاغ میشوند.
این فعال معدنی به وضعیت توسعه واحد فرآوری خود نیز اشاره کرد: ۱۸ ماه پیش جواز توسعه زمین گرفتیم، اما فرآیند واگذاری و استعلامهای متعدد از اداره منابع طبیعی، سازمان آب و محیط زیست باعث شده توسعه عملیاتی نشود.
وی در پایان با اشاره به اهمیت حمایت مسئولان از سرمایهگذاران داخلی گفت: مسئولان استانی نباید فقط به جذب سرمایهگذار خارجی فکر کنند و از معدنکاران بومی نیز حمایت کنند و این معدن میتواند موتور اقتصادی منطقه باشد.
