پنج شنبه 04 دی 1404
Thursday, 25 December 2025
روزنامه کیهان در ستون اخبار ویژه به جزئیات همکاری های تجاری مالی و نظامی امنیتی تهران و کاراکاس پرداخت و به نقل از «رسانه آمریکایی رادیو فردا» و وب سایت دویچه وله، نشریه آلمانی نوشت: «روابط ایران و ونزوئلا بر پایه همسویی در مخالفت با ایالات متحده، همکاری در حوزه نفت و دور زدن تحریمها، مبادلههای نظامی و برخی توافقهای راهبردی استوار است؛ بهطوری که از حدود دو دهه پیش با امضای اسناد همکاری جدی شد و زمینه برای همکاریهای گسترده در حوزههای انرژی، ساختوساز، مبادلات امنیتی و حملونقل فراهم آمد.
در همین دوره، شرکتهای ایرانی وارد پروژههایی همچون راهاندازی کارخانههای سیمان، ساخت مسکن، توسعه پتروشیمی و مشارکت در صنایع نظامی و امنیتی شدند.
با روی کار آمدن نیکولاس مادورو، این همکاریها بیشتر شد.
در سال ۲۰۲۰، بحران بنزین و تأمین آن در ونزوئلا به اوج رسید و این نفتکشهای ایرانی بودند که سوخت و مواد پالایشگاهی را به ونزوئلا رساندند.
ایران و ونزوئلا، شبکهای از شرکتها و بانکهای واسط ایجاد کردند که نهتنها امکان انتقال منابع ارزی را به ایران فراهم کرد، بلکه زمینهای برای پروازهای شرکت ماهانایر به کاراکاس را از سال ۲۰۱۹ ایجاد کرد.
در مجموع روابط ایران و ونزوئلا در دو دهه گذشته از یک اتحاد سیاسی ایدئولوژیک به یک شراکت امنیتی- اقتصادی رسیده؛ از پروژههای ساختمانی و انرژی گرفته تا مسیرهای دور زدن تحریمها».
به گزارش کیهان وبسایت دویچه وله آلمان در گزارشی مینویسد: همکاریهای ایران ونزوئلا طی سه دهه گذشته، این رابطه از همدلی سیاسی و شعارهای ضدآمریکایی عبور کرده و به شبکهای پیچیده از همکاریهای نفتی، مالی، صنعتی و امنیتی رسیده است. در سالهای اخیر اما وارد مرحلهای تازه شده؛ مرحلهای که صحنه اصلی آن نه سالنهای دیپلماتیک، بلکه آبهای آزاد، مسیرهای دریایی و نفتکشهایی است که زیر سایه تحریم حرکت میکنند.
دویچه وله می افزاید: مجتبی هاشمی، کارشناس ارشد روابط بینالملل، معتقد است این تغییر فاز اتفاقی نیست. به گفته او، اگرچه رابطه ایران و ونزوئلا در ابتدا بر پایه همپیمانی ایدئولوژیک و سیاسی شکل گرفت، اما امروز عملا به حوزههای عملیاتیتری گسترش یافته است؛ از سوآپ نفت و حملونقل دریایی گرفته تا شبکههای پیچیدهتری که در سایه تحریمها شکل گرفتهاند.
به گزارش دویجه وله؛ با آغاز ریاستجمهوری محمود احمدینژاد در سال ۱۳۸۴، روابط ایران و ونزوئلا وارد فازی شد که خود دو طرف آن را اتحاد راهبردی مینامیدند. در این دوره، همکاریها بهسرعت گسترش یافت. صندوقهای مالی مشترک شکل گرفت، پروژههای صنعتی و مسکنسازی آغاز شد، خطوط مونتاژ خودرو راه افتاد و حتی بحث همکاریهای نظامی و انتقال فناوری مطرح شد. احمدینژاد هشت بار به ونزوئلا سفر کرد و چاوز هم بارها به تهران آمد. در همان سالها، ایران کارخانه سیمان، پروژههای بزرگ مسکن و خطوط خودروسازی در ونزوئلا راهاندازی کرد. هزاران واحد مسکونی در شهرهایی مثل والنسیا ساخته شد و بخش قابل توجهی از هزینهها از طریق طلا یا تهاتر پرداخت شد.
در حوزه انرژی، زمانی که ایران در سال ۲۰۱۰ با کمبود بنزین روبهرو شد، ونزوئلا محمولههای سوخت به ایران فرستاد. ده سال بعد، همین مسیر به شکلی معکوس تکرار شد.
مرگ چاوز در سال ۲۰۱۳ ضربهای جدی به پیوند شخصی رهبران دو کشور زد. نیکلاس مادورو مسیر سیاسی چاوز را ادامه داد، اما کاریزما و نفوذ او را نداشت. در ایران هم حسن روحانی روی کار آمد و تمرکز سیاست خارجی تهران به سمت توافق هستهای با غرب رفت. در این دوره، سطح روابط سیاسی کاهش یافت، اما قطع نشد.
بنا به گزارش این رسانه آلمانی؛ بهار ۲۰۲۰، ونزوئلا با بحران جدی بنزین روبهرو شد. پالایشگاهها عملا از کار افتاده بودند. ایران، پنج نفتکش حامل بنزین و فرآوردههای نفتی به سمت ونزوئلا فرستاد. آمریکا تهدید کرد، اما در نهایت نفتکشها با اسکورت نظامی ونزوئلا به مقصد رسیدند. گزارشها حاکی از آن بود که بخشی از پرداختها با طلا انجام شده است. این معامله، پیام سیاسی و اقتصادی داشت. ایران نشان داد تحریمها سد مطلق نیستند.
از سال ۲۰۲۱، تهران و کاراکاس وارد توافقی شدند که بر اساس آن، ایران میعانات گازی، بنزین و قطعات پالایشگاهی به ونزوئلا میفرستاد تا نفت فوقسنگین این کشور قابل صدور شود. در مقابل، ونزوئلا متعهد بود نفت سنگین یا سوخت معادل، گاهی حتی بیش از مقدار دریافتی، به ایران تحویل دهد. در کنار نفت، طلا یکی از ابزارهای اصلی تسویه حساب در روابط ایران و ونزوئلا بوده است.
بخشی از پروژههای مسکنسازی، ساخت کشتی و حتی فروشگاههای زنجیرهای ایرانی در ونزوئلا با طلا تسویه شدهاند. همکاریهای صنعتی هم فراز و فرود زیادی داشتهاند. خودروسازی مشترک، بانک مشترک، خطوط تولید پهپاد و پروژههای کشتیسازی، همه نمونههایی از این رابطهاند که برخی از آنها یا متوقف شده یا با حداقل ظرفیت ادامه میدهند.
