۱۰ علامت اولیه و غافلگیرکننده زوال عقل که نباید نادیده گرفته شوند

متخصصان تأکید می‌کنند هر تغییری محسوس نسبت به رفتار یا توانایی‌های قبلی فرد می‌تواند زنگ خطر باشد. بسته به نوع زوال عقل، علائم اولیه می‌توانند بسیار متفاوت باشند.

برخی از نشانه‌های اولیه و غیرمنتظره زوال عقل عبارت‌اند از:

• تغییر در رانندگی: کاهش دفعات رانندگی، اجتناب از رانندگی شبانه، انتخاب مسیرهای تکراری یا تصادف‌های مکرر و رانندگی‌خطرناک می‌تواند نشانه افت توان شناختی باشد.

• زمین خوردن‌های مکرر: افتادن‌های پی‌درپی، به‌ویژه در سالمندان، با افزایش خطر تشخیص زوال عقل در سال‌های بعد مرتبط است.

• ناتوانی در درک کنایه و تشخیص دروغ: برخی افراد مبتلا، به‌ویژه در زوال عقل پیشانی–گیجگاهی، در فهم طعنه یا تشخیص نیّت‌های فریبکارانه دچار مشکل می‌شوند.

• بی‌توجهی به قوانین و هنجارهای اجتماعی: رفتارهایی مانند دزدی، رفتارهای ضداجتماعی نامناسب و قانون‌شکنی، اگر با شخصیت قبلی فرد همخوانی نداشته باشد، می‌تواند هشداردهنده باشد.

• خیره شدن و مشکل در خواندن: کاهش حرکات طبیعی چشم، خیره ماندن و رد کردن خطوط هنگام خواندن، از علائم زوال عقل است.

• سردرگمی درباره کاربرد اشیاء: ندانستن این‌که اشیاء چه کاربردی دارند (نه فقط نام آن‌ها) می‌تواند از علائم اولیه آلزایمر باشد.

• رفتار نامناسب و کاهش همدلی: گفتن حرف‌های توهین‌آمیز یا آزاردهنده بدون احساس پشیمانی یا درک نادرست بودن آن‌ها، به‌ویژه در زوال عقل پیشانی–گیجگاهی دیده می‌شود.

• افزایش رفتارهای وسواسی یا آیینی: رفتارهایی مانند انباشت افراطی وسایل یا انجام مکرر و غیرمنطقی آیین‌های خاص می‌تواند نشانه بیماری باشد.

• مشکل در مدیریت امور مالی: دشواری در پرداخت قبوض، مدیریت هزینه‌ها یا تصمیم‌گیری‌های مالی نادرست، از علائم اولیه آلزایمر است.

• اختلال در تولید کلمات و گفتار: کاهش تدریجی توانایی صحبت روان یا ساختن واژه‌ها، در حالی که سایر توانایی‌ها سالم باقی مانده‌اند، می‌تواند نشانه نوعی زوال عقل نادر به نام آفازی پیشرونده اولیه باشد.

برخلاف تصور رایج، کاهش حافظه همیشه اولین علامت زوال عقل نیست. بسته به ناحیه‌ای از مغز که درگیر می‌شود، ممکن است ابتدا بینایی، زبان، قضاوت، رفتار اجتماعی یا حالت‌های چهره دچار تغییر شوند.

اگر این تغییرات در خود یا یکی از نزدیکانتان مشاهده شد، به‌ویژه اگر با رفتارهای گذشته فرد تفاوت آشکار داشته باشد، مشورت با پزشک یا متخصص مغز و اعصاب می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر بیماری کمک کند.

منبع: everydayhealth