دوشنبه 24 آذر 1404
Monday, 15 December 2025
عصر ایران- سفیر سابق ایران در بریتانیا و تحلیلگر مسائل سیاسی، وضعیت «نه جنگ، نه صلح» میان ایران و آمریکا را نه یک بنبست دیپلماتیک اتفاقی، بلکه یک استراتژی حسابشده از سوی واشنگتن برای تضعیف اقتصادی و فرسایش نظام از درون از طریق دامن زدن به نارضایتیهای داخلی میداند.
سید جلال ساداتیان سفیر سابق ایران در بریتانیا و تحلیلگر مسائل سیاسی، در گفتوگو با خبرنگار عصر ایران در پاسخ به این پرسش که آیا راه خروجی برای خروج از بنبست فعلی بین تهران و واشنگتن وجود دارد، گفت: تلاشهای گستردهای از سوی کشورهای مختلف به عنوان میانجی در حال انجام است. عمان، قطر، عربستان و حتی به نوعی روسیه در تلاش اند تا این وضعیت بنبست را برطرف کنند.
ساداتیان درباره علل بنبست از منظر ایران توضیح داد: ایران معتقد است آمریکا که تاسیسات هستهای ایران را بمباران کرده، دیگر حق گفتوگو ندارد مگر اینکه از این اقدام خود عذرخواهی کند.
وی افزود: از سوی دیگر، آمریکا شروطی را تعیین کرده و میخواهد ایران آنها را بپذیرد و سپس سر میز مذاکره بنشیند. طبیعتاً ایران این موضع را نپذیرفته و اعلام کرده که آماده مذاکره است اما بدون هیچگونه پیششرطی.
سفیر سابق ایران در بریتانیا در مورد پیششرطهای آمریکا گفت: علاوه بر مسئله غنیسازی صفر درصدی در حوزه هستهای، آمریکا خواستار محدود کردن برد موشکی ایران و توقف کمکهای ایران به گروه های مقاومت منطقه است. ایران مسئله کمک به مقاومت منطقه را فعلاً مسکوت گذاشته، اما درباره برد موشکی صراحتاً اعلام کرده که این موضوع اصلاً قابل مذاکره نیست.
ساداتیان در ادامه به رویکرد ایران نسبت به اروپا پرداخت و گفت: ایران میگوید با وجود عضویت در NPT و پایبندی به تمامی تعهدات خود، اروپاییها هیچیک از ۱۱ سرفصل تعهدات خود در قبال برجام را اجرایی نکردند. آنها (کشورهای اروپایی برجام) در ابتدا مکانیسم جایگزینی به نام اینستکس ایجاد کردند که قابل قبول نبود و اکنون نیز به تنهایی با استناد به یکی از بندهای برجام، مکانیسم اسنپبک را فعال کردهاند.
وی افزود: در تمام مدتی که ایران به عنوان عضو NPT به تعهدات خود عمل میکرد و مورد حمله اسرائیل و آمریکا قرار گرفت، هیچیک از کشورهای اروپایی حتی یک کلمه در مورد محکوم بودن این کار صحبت نکردند و در واقع نه تنها به ایران کمک نکردند بلکه به نوعی میتوان گفت به مهاجمان نیز کمک کردند.
این تحلیلگر درباره موضع فعلی ایران گفت: اروپاییها اصرار دارند از میزان خسارتها به تاسیسات هستهای از طریق رافائل گروسی اطلاع پیدا کنند، اما ایران نه راه به گروسی میدهد و نه حاضر به مذاکره با اروپاییهاست. البته در سفر اخیر وزیر خارجه به هلند برای شرکت در اجلاسی در رابطه با سلاحهای شیمیایی، سفری نیز به پاریس انجام شد و گفتوگویی با مقامات فرانسه صورت گرفت. شاید اگر فرانسه نقش مثبتتری ایفا کند، یخ روابط ایران و اروپا تا حدودی آب شود. ایران همواره تأکید کرده که آماده مذاکره است منتها شرایط مذاکره باید مهیا شود.
وی در مورد نقش عربستان در کاهش تنشها گفت: به نظر میرسد عربستان که دنبال منافع خود است و این منافع را در آرامش منطقه میبیند. عربستان دوست ندارد تنش مجدداً در منطقه افزایش یابد، بنابراین شاید تلاشهای میانجیگرانه این کشور به دلیل امنیتی که خود دنبال میکند، به نتیجه برسد.
ساداتیان در پاسخ به پرسشی درباره چشمانداز آینده و تداوم وضعیت “نه جنگ، نه صلح” توضیح داد: طبیعتاً هرچه آمریکا ایران را در وضعیت معلق (نه جنگ نه صلح) نگه دارد، تضعیف ایران خواهد بود. آمریکا بدون اینکه بخواهد وارد جنگ جدیدی شود، امیدوار است که طولانی شدن این وضعیت تعلیقی به زیان ایران باشد و ایران از طریق تحریمهای اقتصادی روز به روز بیشتر تضعیف شود.
این تحلیلگر درباره تمرکز آمریکا بر ونزوئلا گفت: آمریکا امیدوار است که این وضعیت عاملی برای اعتراضات داخلی و تضعیف بیشتر نظام شود. از طرف دیگر اگر آمریکا بتواند مسئله ونزوئلا را حل کند، خود را درگیر دو جبهه نکرده و میتواند در راستای تضعیف بیشتر ایران اقدام کند. اگر آمریکاییها موفق شوند نفت ونزوئلا را کنترل کنند، از طریق آن میتوانند بازارهای نفتی ایران و روسیه را نیز بیشتر تحت فشار قرار دهند.
ساداتیان در پایان با طرح یک پرسش اساسی گفت: آیا نظام و دولت ایران میتواند اقداماتی جبرانی انجام دهد که اهداف طرف مقابل به نتیجه نرسد؟ این سؤال بزرگی است که باید از دولتمردان و کسانی که در رأس حاکمیت هستند پرسیده شود. باید دید آنها چه در ذهن دارند و چگونه میخواهند از این فرصت برای بهترین بهرهبرداری در جهت تقویت ابعاد مختلف مسائل داخلی استفاده کنند و بتوانند ابعاد امنیتی، اقتصادی و اجتماعی را تقویت کند و سرمایه اجتماعی را در داخل افزایش دهد.
