خبرگزاری مهر، گروه استانها- فریبا پروینیان *: رسانههای بینالمللی متعددی به بازتاب بیانات رهبری انقلاب اسلامی در خصوص جایگاه زن در اسلام و نقد دیدگاه غرب پرداختند از جمله ایندیا تودی (India Today)، ایندیپندنت اکسپرس (The Indian Express)، تایمز آو اِندیا (Times of India) و اِندیتیوی (NDTV) بودند که به پوشش مواضع ایشان پرداختند.
بیانات رهبری در خصوص جایگاه زن و خانواده، به دلیل طرح یک نقد عمیق و بنیادین علیه مدل غالب سرمایهداری غربی، همواره بازتابی جنجالی در رسانههای جهان داشته است به طوری که دو جبهه کاملاً متضاد فکری را به وضوح نمایان میسازد.
نقد بنیادین سرمایهداری
تحلیلهای موافق عمدتاً بر برتری اخلاقی دیدگاه اسلامی تأکید میکنند. رهبری، غرب را متهم میکند که با منطق "خبیث سرمایهداری"، کرامت ذاتی زن را پایمال کرده و او را به ابزاری برای لذت و مصرف یا کالایی برای استثمار مادی تبدیل کرده است. از نظر موافقان، دلیل اصلی واکنش تند رسانههای غربی، نه دلسوزی برای زن، بلکه به خطر افتادن منافع اقتصادی و ایدئولوژیک است.
انتقاد از غرب: سیستمهای سرمایهداری غربی منزلت زنان را از بین میبرند و آنها را به ابژههایی تقلیل میدهند که مورد استثمار مادی قرار میگیرند. او گفت که منطق شیطانی سرمایهداری، کرامت زن را پایمال میکند و از بین میبرد.
تفاوت دستمزد: در غرب، زنان برای کار مشابه کمتر از مردان دستمزد دریافت میکنند و مورد "استثمار مادی" قرار میگیرند.
تأکید بر کرامت و امنیت: مسئولیت اصلی جامعه، تضمین "عدالت در رفتار اجتماعی و عدالت در خانواده" است و دولتها باید «امنیت، کرامت و افتخار» زن را حفظ کنند.
برتری اسلام: برتری اخلاقی برتر اسلام نسبت به هنجارهای غربی دانست.
جایگاه زن در اسلام: زنان در چارچوب اسلام، زنان دارای استقلال، توانایی حرکت و پیشرفت و هویت هستند.
استعاره گل: زن مانند گلی در خانه که سزاوار مراقبت است، نه اینکه به کار خانگی تقلیل یابد. وی نوشت: «زنان مدیر خانه هستند، نه خدمتکار برای شما. از گل باید مراقبت و محافظت شود، و او با رنگ، عطر و ویژگیهای خود شما را غنی میکند».
غرب مقصر در فروپاشی خانواده: سرمایهداری غرب مقصر فروپاشی ساختار خانواده است و به مواردی چون «کودکان فاقد پدر»، «روابط خانوادگی رو به زوال»، «باندهایی که دختران جوان را شکار میکنند» و «افزایش فساد جنسی» اشاره کرد و اینها را بازتابی از وضعیت خانواده در غرب دانست.
چالش علیه تصویر خودساخته غرب
رسانههای بینالمللی که تحت تأثیر گفتمان لیبرال هستند، اظهارات رهبری را به مثابه یک تهدید ایدئولوژیک تلقی میکنند. این رسانهها که خود را مدعیان و پیشگامان دفاع از حقوق و آزادیهای زنان معرفی میکنند سخنان رهبری را در تعارض مستقیم با تصویر خودساختهشان میبینند.
۱. تضاد با تصویر خودِ غرب درباره «حقوق زنان»
رسانهها و دولتهای غربی مدعی هستند که مدافع حقوق زن و آزادیهای فردی هستند. سخنان رهبر انقلاب که تأکید میکند: «غرب زنان را به اشیا و ابزار استثمار مادی تقلیل میدهد.». این تصویر خودساخته غرب را زیر سوال میبرد و نشان میدهد که شعارهایشان پوششی برای سلطه و استثمار است. وقتی حقیقت به این شکل بیان شود، مشروعیت تبلیغاتی و اخلاقی غرب برای دفاع از حقوق زنان کاهش مییابد.
۲. نقد مستقیم به سرمایهداری و منطق اقتصادی غرب
رهبر انقلاب سرمایهداری غرب را متهم میکند که: کرامت زن را پایمال میکند، زنان را ابژه مصرف میداند و منافع اقتصادی را بر ارزش انسانی ارجح میکند. این نقد، به منافع اقتصادی و اجتماعی طبقات قدرتمند در غرب و کمپانیهای بزرگ برخورد میکند؛ زیرا نشان میدهد که ساختار اقتصادی غرب با حقوق بشر و کرامت زن همخوانی ندارد.
۳. تضعیف مشروعیت فرهنگی و اخلاقی غرب
غرب با ادعای «پیشرو دفاع از زنان» مشروعیت فرهنگی و اخلاقی برای نفوذ جهانی خود ایجاد کرده است. سخنان رهبر انقلاب نشان میدهد که این «حقوق ظاهری» در عمل به استثمار و آسیب اجتماعی زنان منجر شده است. به عبارت دیگر، ابزاری که غرب برای مشروعیت سیاسی و فرهنگی خود استفاده میکند، با بیانات رهبری زیر سؤال میرود.
۴. پیوند مسائل اجتماعی با سیاست
رهبر معظم انقلاب رابطه میان فروپاشی خانواده، فساد اجتماعی، و شیانگاری زنان در جوامع غربی را نشان میدهد. این تحلیل بهنوعی به منافع سیاسی و اجتماعی نخبگان و دولتهای غربی ضربه میزند، زیرا نشان میدهد که سیستمهایشان باعث ایجاد مشکلات اجتماعی شده است.
۵. رقابت ایدئولوژیک
غرب یک ایدئولوژی لیبرال مدرن ترویج میدهد که ارزشهای آن را جهانی میداند. رهبر معظم انقلاب ایدئولوژی اسلامی را با تأکید بر کرامت، استقلال و امنیت زنان مطرح میکند که با پیام غالب غربی در تضاد است. این تضاد، برای رسانهها و نهادهای غربی بهویژه در عرصه جهانی و رسانهای، تهدیدی برای ایدئولوژی و نفوذ فرهنگیشان محسوب میشود.
حال جهان باید انتخاب کند: کرامت و استقلال زن در پرتو اخلاق، یا سقوط او تا سطح یک کالای مستعد استثمار مادی در منجلاب سرمایهداری
* پژوهشگر حوزه زن و خانواده
