دوشنبه 17 آذر 1404
Sunday, 07 December 2025
طبق آمار دولت چین، تجارت پکن با کشورهای آسیای مرکزی در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۲۵، در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۴، به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
به گزارش ایسنا، گردش مالی تجاری چین با قرقیزستان در این مدت، بیشترین افزایش را داشت و از ۱۷.۴ میلیارد دلار، به ۲۳.۶ میلیارد دلار رسید. نکته قابل توجه دیگر در مورد قرقیزستان این است که طبق آمار دولت قرقیزستان، تولید ناخالص داخلی این کشور در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۲۵، حدود ۱۶.۳ میلیارد دلار بوده است.
رقم مذکور به این معنی است که تجارت با چین به تنهایی از تمام کالاها و خدماتی که تاکنون در قرقیزستان تولید شده، بیشتر بوده است. این اختلاف گسترده در دادهها را میتوان به قاچاق گسترده و عملیات دور زدن تحریمها نسبت داد.
در این بین، طبق دادههای رسمی چین، آمار مربوط به قزاقستان از ۳۶.۵ میلیارد دلار به ۳۹.۸ میلیارد دلار، ازبکستان از ۱۱.۱ میلیارد دلار به ۱۲.۹ میلیارد دلار و تاجیکستان از ۳.۳ میلیارد دلار به ۳.۵ میلیارد دلار افزایش یافته است.
ترکمنستان از نظر گردش مالی کلی تجارت، یک استثنا در این منطقه مانده است. تجارت این کشور با چین در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۲۵، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، از ۸.۹ میلیارد دلار، به ۸.۳ میلیارد دلار کاهش یافت. اما خبر خوب برای ترکمنستان این است که این کشور تنها کشور آسیای مرکزی با تراز تجاری مثبت با چین باقی مانده است. چین در سال ۲۰۲۵، بیش از ۸.۱ میلیارد دلار کالا از ترکمنستان وارد کرد، در حالی که صادراتش به ۷۸۴ میلیون دلار محدود شد. توازن تجارت چین با سایر کشورهای آسیای مرکزی، به نفع چین است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، در همین حال، چین، ایران، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و ترکیه توافق کردند که با اعمال تعرفههای یکپارچه و رقابتی، کوتاه کردن زمان سفر برای قطارهای کانتینری، کاهش هزینههای کمکی و گمرکی و ارتقاء زیرساختهای ریلی در سراسر کریدور، اقدامات هماهنگ برای سادهسازی ترانزیت ریلی در امتداد شاخه جنوبی «کریدور میانی» را انجام دهند. این توافق، در صورت اجرای کامل، میتواند بخش بزرگی از حجم ترانزیت را از طریق ایران هدایت کند.
همچنین، خبرگزاری ترند گزارش داد که مقامات راه آهن، جلسه افتتاحیه «انجمن مسیر حمل و نقل اوراسیا» را در اواخر نوامبر در باکو برگزار کردند. نمایندگانی از جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در این جلسه شرکت کردند. «مسیر حمل و نقل اوراسیایی»، شاخه جنوبی «کریدور میانی» است که چین، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه را به هم متصل میکند. حمل و نقل در نوامبر از شهر کاشغر چین به جمهوری آذربایجان از طریق شاخه جنوبی آغاز شد.
نوردولت کیلیبای، فرماندار منطقه مانگیستائو، اعلام کرد که یک بندر دریایی جدید ۳۰۰ میلیون دلاری در شهر آکتائو در حاشیه دریای خزر، ساخته خواهد شد و شرکت بینالمللی ژونگیون چین به عنوان شریک استراتژیک آن تائید شده است. آکتائو یکی از قطبهای اصلی «کریدور میانی» است.
هیئتی از منطقه شمال قزاقستان برای تقویت روابط اقتصادی، علمی و فنی با شرکتهای چینی به چین سفر کرد. این سفر به امضای هفت تفاهمنامه همکاری استراتژیک، از جمله برای همکاریهای علمی، آموزشی و تجاری در زمینه کشاورزی، و همچنین برای یک پروژه انرژی بادی و یک کارخانه تولید مقوا منتهی شد.
قزاقستان در حال همکاری با چین برای اصلاح توافقنامه بین دولتی در مورد بندر خشک خورگوس است که در مرز مشترک دو کشور قرار دارد. به گفته ایران شرخان، معاون وزیر صنایع قزاقستان، تغییرات برنامهریزی شده، گسترش قلمرو، افتتاح یک ایست بازرسی اضافی و انتقال به عملیات شبانهروزی را فراهم میکند. خبرگزاری کازینفورم گزارش داد که خورگوس از زمان تاسیس در سال ۲۰۱۲، با مشکلات لجستیکی مواجه بوده، اما در نیمه اول سال جاری، ۲۲.۳ میلیون تن بار را تسهیل کرده است.
احساسات ضد چینی در هفتههای اخیر پس از نزاع بین کارگران چینی و قرقیز در اواسط نوامبر افزایش یافته است. دادگاهی دستور داده است که ۱۶ نفر از افراد دخیل در این حادثه، از جمله شهروندان چینی، تا ۱۵ ژانویه در بازداشت بمانند تا تحقیقات بیشتری انجام شود. این تصور عمومی گسترده که پروژههای زیرساختی تحت مدیریت چینیها، شغلهای کمی برای شهروندان قرقیز ایجاد میکنند، به تشدید تنش کمک میکند، زیرا بیشتر کارگران درگیر از چین آورده میشوند.
مقامات قرقیز تلاش کردهاند تا خشم عمومی را فرو بنشانند. کامچیبک تاشیف، رئیس کمیته قدرتمند دولتی امنیت ملی قرقیزستان، در اظهاراتی در اواخر نوامبر، مفهوم «تهاجم چین» را رد کرد و اصرار کرد: کارگران مهمان چینی مشمول مقررات سختگیرانه دولتی هستند. او افزود: پروژههای زیرساختی چین، از جمله راهآهن متصلکننده چین، قرقیزستان و ازبکستان، درآمد قابل توجهی برای کشور ایجاد خواهد کرد و در ادامه اذعان کرد که کارگران چینی مهارتهایی دارند که کارگران قرقیز فاقد آن هستند. او گفت: ما باید بپذیریم که شهروندان ما هنوز آماده ساخت ساختمانهای با کیفیت بالا در مدت زمان کوتاه نیستند. و در ادامه اطمینان داد که شهروندان چینی کار خواهند کرد، خواهند ساخت و خواهند رفت.
همانطور که پیش از این پایگاه خبری اوراسیانت گزارش کرده بود، دولت تاجیکستان خبر درخواست کمک از روسیه برای مهار حملات افرادی که از افغانستان فعالیت میکنند را تکذیب میکند. دو حمله اخیر به کشته شدن پنج تبعه چینی شاغل در مناطق مرزی تاجیکستان منجر شده است.
یک هیئت ازبک به رهبری عزیز تاشپولاتوف، وزیر امور داخلی، با هدف مطالعه تجربه پیشرفته چین»در مورد نظم و امنیت عمومی، از چین بازدید کرد. مقامات ازبک علاقه خود را به پذیرش فناوریهای توسعه یافته توسط پکن برای ساخت چیزی که بسیاری از ناظران آن را یک دولت پلیسی دیجیتال مینامند، ابراز کردهاند.
طبق آمار رسمی ازبکستان، تعداد گردشگران چینی که از ازبکستان بازدید کردهاند، در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۲۵، به حدود ۲۱۸ هزار نفر افزایش یافته که نسبت به حدود ۵۸ هزار نفر در مدت مشابه سال ۲۰۲۴، افزایش چشمگیری داشته است. ازبکستان و چین از ژوئن، سفر بدون ویزای متقابل را تا ۳۰ روز آغاز کردند.
اولین پرواز باری بین ونژوی چین و تاشکند، پایتخت ازبکستان، در ۲۴ نوامبر انجام شد. این پرواز از فرودگاه بینالمللی ونژو لونگوان با ۵۰ تن کالا مرتبط با تجارت الکترونیک فرامرزی انجام شد.
سردار بردی محمداف، رئیس جمهور ترکمنستان، در اواخر نوامبر، پیمان حسن همجواری، دوستی و همکاری ابدی را که توسط چین و پنج کشور آسیای میانه در دومین اجلاس چین و آسیای میانه در تابستان گذشته در آستانه امضا شده بود، تصویب کرد. این پیمان چارچوبی برای تعمیق همکاریهای دوجانبه و چندجانبه بین کشورهای امضاکننده فراهم میکند.
