مهسا مژدهی: تعداد سیاستمداران خطاکار در اسرائیل کم نیست. آنها طی سالها با پروندههایی همچون تجاوز جنسی، رشوه و مذاکرات غیرقانونی و خیانت در امانت روبه رو بودهاند. برای اولین بار یک رئیسجمهور اسرائیل با نام موشه کاستاف؛ اولین رئیس دولتی بود که محکوم به زندان شد. نتانیاهو هم نخستین نخستوزیر اسرائیل است که در زمان تصدی این شغل، به دادگاه برای شهادت فراخوانده میشود. نتانیاهو سعی دارد تا هر طور شده مانع از رسیدگی به اتهامات خود از جمله رشوه و فساد مالی شود و تا امروز در این امر موفق عمل کرده است.
گلدا مایر؛ یک بیآبرویی بزرگ
گلدا مایر نخستین زن سیاستمدار اسرائیلی بود که بین سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴ بهعنوان چهارمین نخستوزیر اسرائیل کار میکرد. او که سیاستمداری چپگرا بود اصلیتی اوکراینی داشت و ابتدا به عنوان یک معلم در آمریکا زندگی میکرد و بعدها به همراه همسرش راهی فلسطین شد. او در سال ۱۹۴۸ منشور استقلال اسرائیل را امضا کرد و در سال ۱۹۴۹ به عضویت کنست یا همان پارلمان در آمد و تا سال ۱۹۵۶ به عنوان وزیر کار خدمت کرد تا اینکه از سوی نخستوزیر دایوید بن گوریون وزیرخارجه شد. در سال ۱۹۶۹، گلدا مایز پس از مرگ لوی اشکول نخستوزیر پیشین جای او را گرفت. جنگ یوم کیپور تبدیل به پاشنه آشیل گلدا مایر شد. در این جنگ، مصر و سوریه به اسرائیل حمله کردند و ارتش اسرائیل غافلگیر شد. این غافلگیری یکی از بزرگترین رسواییهای امنیتی تاریخ اسرائیل به شمار میآید. برای اسرائیلیها که خود را شکست ناپذیر میدانستند، حمله شوکهکننده و غیرقابل بخشش بود. وقتی بعد از جنگ یک کمیسیون تحقیق برپا شد، گلدا مایر به دلیل غفلت و داشتن اشتباهات سیاسی مورد سرزنش بسیاری قرار گرفت.در سلسه تظاهراتهایی در تلآویو اسرائیلیها خواهان استعفای گلدا مایری شدند که تا پیش از یوم کیپور سیاستمداری محبوب بود. مایر در نهایت به دلیل همین فشارها در سال ۱۹۷۴ ناچار به استعفا شد و اسحاق رابین جایش را گرفت.
موشه دایان؛ افسردگی شدید
گلدا مایر تنها قربانی جنگ یوم کیپور نبود. نفر بعدی موشه دایان یک فرمانده نظامی بود که به بیرحمی شهرت داشت. بعد از جنگ یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ که مصر و سوریه بهطور غافلگیرکننده به اسرائیل حمله کردند، فشار عمومی بسیار بالا رفت. سوال افکار عمومی این بود که چرا ارتش و دولت اسرائیل آماده چنین حملهای نبودند.به همین دلیل کمیتهای مستقل به نام کمیته آگرانت تشکیل شد که وظیفهاش بررسی شکستها و قصورهای امنیتی و نظامی بود.
موشه دایان تا پیش از جنگ ۱۹۷۲ یک قهرمان واقعی بود. او پیروزیهای بزرگی در جنگهای پیشین به دست آورده بود و وزیردفاع محبوب اسرائیلیها در سال ۱۹۶۷ بود. اما کمیته آگرانت نشان داد که در دوره او وزارت دفاع گوشزدهای اطلاعاتی درباره احتمال حمله را نادیده گرفته و این موضوع ضربه بزرگی به وجههاش بود. هر چند کمیته مستقیما انگشت اتهام را به سمت دایان دراز نکرد؛ اما گزارش نهایی نشان از عدم کارآمدی او داشت. موشه دایان پس از انتشار گزارش به شدت ایزوله شده و مورد حملات شدیدی قرار گرفت که در نهایت به افسردگی و انزوایش انجامید.
موشه کاستاف
موشه کاستاف با اصلیتی ایرانی، هشتمین رئیسجمهور اسرائیل در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ بود.در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۶، پلیس اسراییل گفت که شواهد کافی برای متهم کردن او به تجاوز جنسی و استراق سمع غیرقانونی را دارد. بعد پا دادستان کل به میان آمد و او گزینه استعفا را روی میز موشه کاستاف گذاشت که با مخالفت این مرد رو به رو شد و کاستاف اتهامات را به شدت رد کرد. در اولین ماه سال میلادی بعد دادستان اعلام کرد که قصد صدور کیفرخواست برای موشه کاستاف را دارد. از آنجا که رئیسجمهور مصونیت قضایی داشت، تا قبل از استعفا یا پایان دوره مسئولیت، محاکمه مقدور نبود. کاستاف استعفا نداد اما به مدت سه ماه به استراحت رفت.
کاتساو متهم شد که در دوران وزارت گردشگری خود، و سپس در همان دوره ریاستجمهوری، به چند زن از جمله کارمندانش تجاوز کرده یا ازار جنسی رسانده است. پس از تحقیقات و تشکیل دادگاه رسمی، در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۰ دادگاه سهنفره رسیدگیکننده او را «مجرم» شناختند و سپس در ۲۲ مارس ۲۰۱۱ حکم نهایی شامل هفت سال زندان و دو سال تعلیق صادر شد. این نخستین بار در اسرائیل بود که رئیسجمهور پیشین کشور به زندان میرفت.
آریل شارون؛ پرونده فساد مالی
آریل شارون، نخستوزیر پیشین اسرائیل، در دهه ۲۰۰۰ درگیر چند پرونده مهم فساد مالی شد که اعتبار سیاسی او را بهشدت تحت فشار قرار داد. مهمترین پرونده، پرونده جزیره یونانی بود. در این پرونده، پسر شارون، «گیلعاد شارون»، متهم شد که از یک تاجر اسرائیلی به نام دیوید اپل میلیونها شِکِل دریافت کرده تا نفوذ پدرش را برای پیشبرد پروژه ساختوساز یک جزیره تفریحی در یونان به کار گیرد. دادستانها احتمال «رشوهگیری غیرمستقیم» را مطرح کردند، اما خود شارون هرگونه دخالت را انکار کرد. این پرونده سالها طول کشید و در نهایت به دلیل نبود مدارک کافی علیه شارون بسته شد، هرچند اتهامات علیه پسرش باقی ماند.
پرونده دیگر این سیاستمدار بدنام، رسوایی کمکهای مالی غیرقانونی در کمپین انتخاباتی ۱۹۹۹ شارون بود. کمیته نظارت بر انتخابات اسرائیل فاش کرد که کمپین شارون کمکهای مالی را از طریق شرکتهای صوری در خارج از اسرائیل دریافت کرده و قوانین مالی انتخاباتی را دور زده است. بعد از تحقیقات، حزب لیکود مجبور شد ۳ میلیون شکل جریمه پرداخت کند و این پرونده ضربه سیاسی مهمی به شارون زد.
اگرچه هیچکدام از این پروندهها به محکومیت رسمی او منجر نشد، اما تصویر عمومی او بهعنوان سیاستمداری بحثبرانگیز تثبیت شد.
ایهود اولمرت؛ پرونده رشوه خواری
ایهود اولمرت، نخستوزیر اسرائیل بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹، درگیر چند پرونده فساد مالی شد. معروفترین آن مربوط به پروژه ساختمانی هالیلند در بیت المقدس بود. دادگاه تشخیص داد که اولمرت، زمانی که شهردار اورشلیم یا وزیر بود، برای تسهیل مجوزهای ساختمانی و پیشبرد پروژه، رشوه دریافت کرده است. مبلغ رشوه چند صد هزار شِکِل بود.
در مارس ۲۰۱۴، دادگاه تلآویو او را به دو مورد رشوهخواری محکوم کرد. این اتفاق بیسابقه بود، چراکه اولین بار بود که یک نخستوزیر سابق اسرائیل به جرم فساد محکوم میشد. ابتدا حکم زندان شش ساله صادر شد، اما بعد در دادگاه عالی اسرائیل برخی اتهامات لغو شد و مجازات به ۱۸ ماه زندان کاهش پیدا کرد. این پرونده باعث شد که اولمرت دیگر نتواند به سیاست بازگردد و اعتبار سیاسیاش به شدت آسیب دید. پرونده او همچنین در رسانههای جهان بازتاب گسترده داشت و بی آبرویی به بار آورد.
نتانیاهو؛ سه پرونده باز
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر فعلی اسرائیل تنها در خارج از سرزمین های اشغالی مورد مواخذه نیست. او این روزها برای برخی از کشورها یک متهم محسوب میشود که در صورت سفر به آنها امکان دستگیریاش وجود دارد. اما این همه ماجرا نیست. در تلآویو سه پرونده باز برای نخستوزیر وجود دارد که او برای فرار از آنها از هیچ اقدامی فروگذار نمیکند. او اولین نخستوزیر اسرائیل است که در حین تصدی، به عنوان متهم یک پرونده کیفری در دادگاه شهادت داده است.
پرونده موسوم به ۱۰۰۰ در مورد هدایایی است که نتانیاهو آنها را دریافت کرده. بر اساس این پرونده بنیامین نتانیاهو و همسرش سارا به طور منظم از دو بازرگان کالاهای لوکس هدیه گرفتهاند و در ازای آن کار این دو نفر را در امور شخصی و بازرگانی راه انداختهاند.اتهام نتانیاهو در این پرونده تقلب و نقض امانت است.
پرونده ۲۰۰۰، معروف به معامله با یدیعوت یک پرونده مرتبط با رسانههاست. یعنی ناشر روزنامه یدیعوت آحارنوت مذاکره کرده است تا در ازای تصویب قوانینی برای کند کردن رشد یک روزنامه رقیب، پوشش خبری بهتری دریافت کند. اتهامهای اصلی این پرونده نیز تقلب و خیانت در امانت است.
پرونده ۴۰۰۰ مربوط به رابطه شرکت مخابرات بزک با تنظیم کننده آن، وزارت ارتباطاتو است. این پرونده شامل پیشنهاد رشوه برای قرار ملاقات به یکی از نامزدهای دادستان کل اسرائیل، در ازای کنار گذاشتن پرونده علیه همسر نتانیاهو بوده است.
۳۱۲
