یکشنبه 16 آذر 1404
Sunday, 07 December 2025
علاقهمندان به نجوم در ایران و سراسر جهان باید خود را برای تماشای قویترین و قابلاعتمادترین بارش شهابی سال، یعنی بارش جوزایی (Geminids)، آماده کنند. اوج فعالیت این بارش در شب شنبه، ۱۳ دسامبر و بامداد یکشنبه، ۱۴ دسامبر ۲۰۲۵ (شب ۲۲ و بامداد ۲۳ آذر ۱۴۰۴) رخ خواهد داد.
به گزارش خبرآنلاین، شهابهای جوزایی که برای اولین بار در سال ۱۸۶۲ مشاهده شدند، حاصل عبور کره زمین از میان بقایای سنگی و گرد و غبار بهجامانده از جرم آسمانی مرموزی به نام «۳۲۰۰ فایتون» (۳۲۰۰ Phaethon) هستند که بهعنوان یک دنبالهدار-سیارک طبقهبندی میشود.
برخلاف سالهای قبل، شرایط رصدی در سال ۲۰۲۵ نسبتاً مطلوب ارزیابی میشود. یک هلال ماه ۲۵ درصدی نزدیک به زمان اوج بارش (حدود ساعت ۲ بامداد به وقت محلی) طلوع خواهد کرد، اما با انتخاب زاویه دید مناسب میتوان تأثیر نور ماه را به حداقل رساند.
فعالیت این بارش در ساعات مختلف شب متفاوت خواهد بود. به رصدگران توصیه میشود برای دیدن حداکثر شهابها، از محلهای تاریک و دور از آلودگی نوری شهرها اقدام کنند:
پیشنمایش کند (غروب به ۱۰ شب): در ساعات اولیه شب، هرچند تعداد کمی شهاب (حدود ۵ عدد در ساعت) دیده میشود، اما این شهابها که «Earthgrazers» نام دارند، بهدلیل زاویه کم ورود به جو، بسیار آهسته و با دنبالههای بلند دیده میشوند و زیبایی خاصی دارند.
زمان طلایی (۱۰ شب تا ۲ بامداد): اوج افزایش تعداد شهابها از ساعت ۱۰ شب آغاز میشود. در این بازه، مرکز بارش در آسمان شرقی بالا آمده و امکان مشاهده تا ۳۰ شهاب در ساعت وجود دارد.
نقطه حداکثر (حدود ۲ بامداد): بیشترین نرخ ساعتی تا ۶۰ شهاب، نزدیک به ساعت ۲ بامداد به وقت محلی (اوج بارش) مشاهده میشود.
کارشناسان توصیه میکنند در صورت احتمال ابری بودن آسمان در شب اوج (۱۳/۱۴ دسامبر)، رصد در شبهای قبل را در برنامه خود قرار دهید:
شب ۱۲/۱۳ دسامبر، فعالیت بارش تقریباً ۷۵ درصد اوج خواهد بود.
شب ۱۱/۱۲ دسامبر، نرخ شهابها حدود ۵۰ درصد حداکثر خواهد بود.
برای رصد، کافی است از یک صندلی راحتی استفاده کنید و بهجای نگاه کردن مستقیم به بالای سر، میدان دید خود را به سمت وسط و نیمه پایینی آسمان (خصوصاً در جهت شرق و جنوب) تنظیم کنید. برای پیدا کردن موقعیت مرکز بارش، به ستاره درخشان کاستور و سیاره مشتری که هر دو در صورت فلکی جوزا قرار دارند، توجه کنید.
منبع: amsmeteors
