خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان بوشهر در دهههای اخیر بهعنوان ستون فقرات اقتصاد انرژی کشور شناخته شده و امروز جایگاهی فراتر از یک قطب صنعتی صرف یافته است.
این استان با میزبانی عمدهترین میدانهای گازی کشور، واحدهای عظیم پالایشی، صنایع پاییندستی و مجموعهای از زنجیرههای کلیدی پتروشیمی، نقشی بیبدیل در اقتصاد ملی دارد.
سهم بوشهر در تولید گاز، میعانات گازی، فرآوردههای همراه گاز و نیز تولیدات پتروشیمی، نهتنها امنیت انرژی ایران را تضمین میکند، بلکه در میانمدت و بلندمدت شتابدهنده توسعه صنعتی کشور است.
با وجود این ظرفیت عظیم، چالش مهمی که همواره گریبانگیر توسعه در این استان بوده، فاصله معنادار میان صنعت و زیستبوم نوآوری است؛ فاصلهای که اگر پر نشود، بخش قابلتوجهی از فرصتهای بومیسازی فناوری، افزایش بهرهوری و خلق ارزش افزوده از دست خواهد رفت.
در سالهای اخیر اما حرکت جدیتری برای استفاده از توان متخصصان داخلی، شرکتهای دانشبنیان و مجموعههای فناور آغاز شده است؛ حرکتی که اگر استمرار یابد، میتواند مدار توسعه بوشهر را از وابستگی به مدلهای سنتی، به یک مدل فناورانه، دانشبنیان و رقابتپذیر تغییر دهد.
بوشهر در کنار صنایع انرژی، دارای مناطق صنعتی متعدد، سواحل گسترده، زیرساختهای حملونقل دریایی و فرصتهای جدید در حوزههای هوشمندسازی، انرژیهای تجدیدپذیر، آبزیپروری صنعتی و کشاورزی فناورانه است.
بسیاری از مشکلات مزمن استان، از فرسودگی تجهیزات صنعتی تا اتلاف منابع، بهرهوری پایین آب، نیاز به بهینهسازی فرآیندها و کمبود فناوری در بخشهای سنتی، با اتکا به دانشبنیانها قابل حل است.
شرکتهای فناور بوشهر در سالهای اخیر در حوزههایی مانند تجهیزات گاز و نفت، سیستمهای پایش و اندازهگیری، اینترنت صنعتی، هوش مصنوعی، نانوفناوری و انرژی پاک فعال شدهاند، اما هنوز فاصله زیادی میان ظرفیت فناوری و نیاز صنایع وجود دارد.
پیوند میان صنایع انرژیمحور استان و شرکتهای دانشبنیان میتواند سه مزیت راهبردی ایجاد کند؛ کاهش وابستگی به واردات فناوریهای حیاتی، افزایش توان رقابتی واحدهای پتروشیمی و پالایشی و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال پایدار برای جوانان متخصص استان.
پارک علم و فناوری خلیج فارس در بوشهر و مجموعههای فناور مستقر در آن طی سالهای اخیر تلاش کردهاند پلی میان صنعت و فناوری ایجاد کنند، اما هنوز نیاز به تقویت زیرساختهای ارتباطی، قراردادهای پژوهشی، نظام حمایتی مؤثر و اراده جدیتر صنایع بزرگ احساس میشود.
این استان میتواند یکی از نمونههای موفق پیوند صنعت و دانشبنیان در کشور باشد، به شرط آنکه این سیاست به یک رویکرد پایدار تبدیل شود.
حمایت از واحدهای فناور و دانشبنیان
استاندار بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: آینده توسعه استان در گرو اتکای جدی به حوزه فناوری و استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان است.
صنایع بزرگ باید به دانشبنیانهای استان اعتماد کنند و قراردادهای واقعی و کاربردی با آنها ببندند تا هم مشکلات صنعتی حل شود و هم اقتصاد دانشبنیان استان جان بگیرد ارسلان زارع اضافه کرد: بوشهر نمیتواند تنها با تکیه بر منابع طبیعی و صنایع سنتی مسیر پیشرفت را طی کند؛ بلکه باید بخشی از درآمدهای عظیم انرژی را به توسعه زیرساختهای فناورانه و تولید دانش فنی اختصاص دهد.
وی اضافه کرد: صنایع بزرگ استان از مجتمعهای پتروشیمی تا پالایشگاهها و واحدهای بزرگ گازی به فناوریهای روز نیاز دارند و بهترین راه برای تأمین این نیاز، استفاده از توان شرکتهای دانشبنیان بومی است تا وابستگی به خارج کاهش یابد.
زارع با اشاره به اینکه توسعه سنتی باید جای خود را به توسعه فناورانه بدهد، از برنامههای استانداری برای ایجاد شتابدهندههای تخصصی، تقویت پارک علم و فناوری خلیج فارس، حمایت از شرکتهای نوپا و ایجاد شبکه ارتباطی بین صنعت و دانشگاه سخن میگوید.
وی ادامه داد: بوشهر باید به الگویی ملی تبدیل شود؛ الگویی که در آن ثروت حاصل از انرژی، به زیرساختهای دانشی تبدیل شده و توسعه پایدار، اشتغال پایدار و ارزش افزوده واقعی شکل گیرد.
استاندار بوشهر تصریح کرد: صنایع بزرگ باید به دانشبنیانهای استان اعتماد کنند و قراردادهای واقعی و کاربردی با آنها ببندند تا هم مشکلات صنعتی حل شود و هم اقتصاد دانشبنیان استان جان بگیرد.
توسعه ارتباط صنعت و شرکتهای دانشبنیان
رئیس پارک علم و فناوری خلیج فارس نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بوشهر از نظر سرمایه انسانی، زیرساخت علمی و توان پژوهشی در موقعیتی قرار دارد که میتواند بسیاری از نیازهای صنایع بزرگ را در داخل استان رفع کند.
رحمن دشتی تأکید کرد: شرکتهای دانشبنیان بوشهر در سالهای اخیر پیشرفت قابل توجهی داشتهاند و امروز در حوزههایی مانند طراحی تجهیزات صنعتی، سامانههای کنترل و پایش، فناوریهای انرژی، نرمافزارهای صنعتی و … حرفی برای گفتن دارند.
دشتی ارتباط مستقیم و واقعی با صنایع را یک ضرورت دانست و ادامه داد: بسیاری از صنایع حاضر هستند برای خرید تجهیزات خارجی هزینههای سنگین بپردازند، اما در مقابل، فرصت کافی به شرکتهای بومی نمیدهند.
وی بر ضرورت ایجاد کانال ارتباطی پایدار میان صنعت و فناوری تأکید کرد؛ کانالی که شامل مراکز آزمون و ارزیابی، نمایشگاههای دائمی، مشاورههای تخصصی، انعقاد قراردادهای دانشبنیان و حمایت از پایلوتهای صنعتی باشد.
رئیس پارک علم و فناوری خلیج فارس افزود: اگر صنایع بزرگ استان تنها ۱۰ درصد از نیازهای فناورانه خود را به شرکتهای بومی بسپارند، نهتنها این شرکتها رشد خواهند کرد، بلکه استان بوشهر در مسیر استقلال فناورانه قرار میگیرد.
وی یادآور شد: پارک علم و فناوری آماده است تا میزبان برنامههای مشترک با صنایع گاز، نفت، پتروشیمی و صنایع دریایی باشد و پروژههای مشترکی را برای ارتقای فناوری در صنایع کوچک و سنتی این استان اجرا کند.
عبور از وابستگیهای خارجی
مدیرعامل منطقه پارس جنوبی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با تأکید بر ضرورت ارتباط مستقیم میان سازندگان، تولیدکنندگان و مشاوران گفت: این بستر تعامل را وظیفه خود میدانیم تا مسیر توسعه فناوری داخلی هموارتر شود.
سخاوت اسدی با اشاره به سیاستهای دولت و تأکیدات رهبری، محور اصلی مدیریت در صنعت انرژی را استفاده حداکثری از تولیدات داخلی عنوان کرد.
وی افزود: راه عبور از وابستگیهای خارجی اتکا به تجهیزات و صنایع ساخت داخل است؛ رویکردی که نتایج آن امروز در رشد و تثبیت شرکتهای داخلی در صنایع راهبردی کشور قابل مشاهده است.
پیوند میان صنعت و نوآوری در بوشهر تنها یک ضرورت اقتصادی نیست، بلکه کلید توسعه پایدار استان محسوب میشود.
امروز زمان آن رسیده که صنایع بزرگ به توان داخلی اعتماد کنند و شرکتهای دانشبنیان نیز خود را برای ایفای نقش در سطحی بزرگتر آماده سازند.
بوشهر میتواند به الگویی ملی در همافزایی میان صنعت و فناوری تبدیل شود؛ به شرط آنکه این مسیر با اراده، برنامهریزی و مشارکت واقعی همه بازیگران ادامه پیدا کند.
