فرزاد جهان بین در گفتگو با خبرنگار مهر با مروری بر فلسفه تاریخی روز دانشجو و امتداد آن در گفتمان استقلالطلبی با اشاره به لزوم توجه مستمر به جایگاه دانشجو اظهار کرد: نباید فقط در روز دانشجو به یاد دانشجو بیفتیم، بلکه باید به صورت جدی برنامهریزی کنیم تا ارتباط دانشجو با دانشگاه و جامعه همواره حفظ شود و حضور او در مسیر تأثیرگذاری اجتماعی تقویت شود.
وی با اشاره به پیشینه تاریخی روز دانشجو گفت: برای درک درست این روز، لازم است مروری بر تاریخ آن داشته باشیم. روز دانشجو با نام سه دانشجوی شهید، مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی گره خورده است. این سه دانشجوی شهید در اعتراض به سفر رسمی ریچارد نیکسون، معاون رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا به ایران که پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ انجام شد، به پا خواستند.
وی ادامه داد: در واکنش به این اعتراض دانشجویی، رژیم پهلوی با نهایت قساوت برخورد کرد و در جریان این سرکوب، این سه دانشجو به شهادت رسیدند و شمار زیادی نیز مجروح شدند.
جهان بین با تأکید بر جایگاه نمادین کودتای ۲۸ مرداد اظهار کرد: ۲۸ مرداد ۳۲ در تاریخ کشور ما تنها یک واقعه نیست، بلکه یک نماد است؛ نماد این واقعیت که دولت آمریکا اساساً استقلالطلبی کشورها را نمیپذیرد. حتی فردی مانند دکتر مصدق که پس از ملی شدن صنعت نفت و قطع ارتباط با بریتانیا با اعتماد به آمریکا روی آورد نیز از سوی ایالات متحده تحمل نشد و با طراحی کودتا سرنگون شد.
وی افزود: امتداد همین نگاه استکباری را امروز نیز در برخورد آمریکا با جمهوری اسلامی ایران مشاهده میکنیم؛ نگاهی از بالا به پایین که بر رابطه یکطرفه، تحمیل و بیوفایی به تعهدات استوار است. از این رو، ۲۸ مرداد نه فقط یک حادثه تاریخی، بلکه نماد بیاعتمادی، نماد ابراز انزجار از یک نظام استکباری و نماد مخالفت با روابط یکسویه و سلطهطلبانه است.
حفظ بیداری و حساسیت دانشجویی نسبت به مسائل کشور
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نقش تاریخی جریان دانشجویی تصریح کرد: در همان فضای خفقانآلود، جریان دانشجویی بیدار بود، ایستاد و اعتراض کرد و البته هزینه سنگینی هم پرداخت کرد. این ایستادگی و بیداری، امروز نیز به عنوان یک سرمایه تاریخی پیش روی دانشگاهها قرار دارد. امتداد این تاریخ حاوی چند پیام مهم است؛ نخست اینکه بیداری و حساسیت دانشجویی نسبت به مسائل کشور، چه در عرصه داخلی و چه در مواجهه با قدرتهای سلطهگر، باید همواره حفظ شود و اجازه ندهیم این حساسیت تضعیف شود.
تأکید بر اهمیت روز دانشجو و نقش دانشگاه در تربیت نسل آینده
جهان بین در ادامه با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری تصریح کرد: مقام معظم رهبری در بیانات خود با تاکید بر اهمیت و تأثیر دانشجو فرمودند: «بشکند دستی که نمیخواهد دانشجوی ما سیاسی باشد» و سیاسی بودن را به معنای داشتن حساسیت نسبت به مسائل جامعه دانستند. همچنین ایشان تأکید کردند که باید با حساسیتزدایی از فضای دانشگاه مقابله شود.
وی در ادامه، بزرگداشت روز دانشجو را دومین نکته مهم دانست و اظهار کرد: دانشجوی امروز، مدیر، پدر، مادر و اثرگذار فردای جامعه است و در جایگاههای مختلف قرار خواهد گرفت. اگر امروز سرمایهگذاری مناسبی در حوزه دانشجویی صورت نگیرد، آینده کشور با مشکلات اساسی مواجه خواهد شد.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی همچنین به موضوع آمریکا به عنوان سومین محور اشاره کرد و گفت: چالش ایران با آمریکا تنها به ۱۳ آبان ۵۸ محدود نمیشود، بلکه ریشه آن به ۲۸ مرداد ۳۲ بازمیگردد و نخستین اعتراضات جدی به آمریکا در ۱۶ آذر ۳۲ شکل گرفت. از این رو، ۱۶ آذر نماد آغاز این اعتراض تاریخی است و روز دانشجو از اهمیت ویژهای برخوردار است که باید همواره گرامی داشته شود و به عنوان یک قله حفظ گردد.
دانشگاه پاسخگوی مطالبات دانشجویان باشد
در ادامه وی با طرح این پرسش که اگر بخواهیم دانشجو را عنصری مؤثر در جامعه و دانشگاه بدانیم چه الزاماتی وجود دارد، افزود: تکلیف دانشگاه در برابر دانشجو نباید تنها به یک روز و یک مناسبت محدود شود. ضروری است که دانشگاه پاسخگوی مطالبات دانشجویان باشد و انتظارات آنان را برآورده سازد.
به گفته وی، دانشگاه آزاد نیز باید ببیند چه امکانات و بسترهایی میتواند برای دانشجو فراهم کند.
جهان بین خاطرنشان کرد: مهمترین تغییری که باید به صورت مستمر در دانشگاه پیگیری شود این است که دانشگاه تنها یک محیط آموزشی و پژوهشی تلقی نشود. دانشگاه نباید محلی باشد که صرفاً فرمولها و متغیرها در ذهن دانشجو انباشته شود، بلکه باید به یک کارگاه واقعی برای زندگی تبدیل شود تا در کنار آموزش و پژوهش، مهارتهای فردی، اجتماعی و هویتی دانشجویان نیز تقویت شود.
وی در پاسخ به درخواست ارائه نمونههایی از اقدامات اجرایی توضیح داد: مسیر دانشگاه اسلامی در سالهای اخیر بهخوبی آغاز شده و امروز نیز با ریاست دکتر رنجبر، این مسیر با قدرت و بالندگی بیشتری ادامه دارد. بخشی از این اقدامات در حوزه فرهنگی و بخشی دیگر در سایر حوزهها دنبال میشود. در حوزه فرهنگی، فضایی فراهم شده است که تشکلهای دانشجویی بتوانند با آزادی، استقلال و حریت فعالیت کنند. همین فضا مصداق همان کارگاه مورد نظر برای تربیت اجتماعی و هویتی دانشجویان است. وظیفه مدیریت دانشگاه نیز تسهیلگری و کاهش تصدیگری در امور و فراهمسازی بستر فعالیت برای دانشجویان است.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر رویکرد کاهش تصدیگری در دانشگاه افزود: ما قائل به کاهش تصدیگری هستیم و بر همین اساس، امروز تشکلها به معنای واقعی کلمه در دانشگاه آزاد اسلامی فعال هستند. در کنار مجموعه فاخر بصیرت دانشجویی، دو کانون فعال فرهنگی و هنری نیز فعالیت چشمگیری دارند. از نشانههای بالندگی تشکلها این است که امسال در اتحادیه تشکلهای اسلامی، هر پنج تشکل فعال، دارای نماینده از دانشگاه آزاد اسلامی در شورای مرکزی شدند؛ برخی به عنوان دبیرکل و برخی به عنوان عضو شورای مرکزی اتحادیه انتخاب شدند.
به گفته وی، چنین جایگاهی پیش از این برای دانشگاه آزاد اسلامی سابقه نداشته است.
جهان بین همچنین به نقش اتحادیه مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و گفت: این اتحادیه امروز به عنوان یک تشکل قدرتمند و سازمانیافته، فعالیت خود را بهصورت منظم دنبال میکند.
حضور ۴۴ هزار دانشجو در کرسیهای آزاد اندیشی
وی در ادامه به برگزاری کرسیهای آزاداندیشی اشاره کرد و افزود: کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاه آزاد اسلامی در آزادانهترین و در عین حال منضبطترین شکل برگزار میشود. در این کرسیها، افراد بر پایه استدلال، استناد، اخلاقمداری و منطق به بحث در موضوعات مختلف میپردازند. تنها در سال جاری، ۴۴ هزار دانشجو در این رویدادها شرکت کردند و اگر مجموع پنج دوره اخیر را در نظر بگیریم، بیش از ۱۰۰ هزار دانشجو در این کرسیها حضور داشتهاند و به صورت عملی، آداب گفتوگو، اخلاقمداری و استدلال را تمرین کردهاند.
وی از برگزاری رویداد «مشق امید» به عنوان ابتکاری دیگر یاد کرد و گفت: سومین دوره این رویداد توسط مجمع اسلامی در حال برگزاری است. مشق امید کمک میکند تا دانشجویان تشکیلاتی، پیچیدگیهای اداره زندگی را بهتر درک کنند و از سادهانگاری و سادهسازی مسائل عبور کنند. یکی از آسیبهای مهم در کشور این است که برخی افراد در مواجهه با مسائل، آنها را بیش از حد سادهسازی میکنند و راهحلهای سطحی ارائه میدهند؛ در حالی که این رویدادها در دانشگاه آزاد اسلامی به عمقبخشی در تحلیل مسائل کمک میکند.
طرح اشتغال همزمان با تحصیل
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه به برخی اقدامات غیرفرهنگی نیز اشاره کرد و گفت: طرح «پویش» یکی از طرحهای بسیار مهم دانشگاه آزاد اسلامی است که بر اساس آن، دانشجو بخشی از هفته را در دانشگاه و بخشی را در صنعت حضور دارد. این طرح به معنای اشتغال همزمان با تحصیل است و از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا دانشجو همزمان با تحصیل وارد فضای کار میشود و کارآمدی پیدا میکند. هرچند وظیفه اصلی دانشگاه آموزش است، اما رسالت مهم آن افزایش کارآمدی دانشجو برای ورود به بازار کار پس از فارغالتحصیلی است.
وی افزود: این طرح چندین سال است که در دانشگاه آزاد اسلامی اجرا میشود و خروجی آن این بوده که هزاران دانشجو همزمان با تحصیل، فرصت حضور در صنایع را پیدا کردهاند و بسیاری از آنها پس از پایان دوره، در همان مجموعهها مشغول به کار شدهاند. وی در عین حال تصریح کرد که آمار دقیق باید توسط معاونتهای مربوطه اعلام شود.
جهان بین همچنین به طرح «دستیاران آموزشی» اشاره کرد و گفت: دانشگاه آزاد اسلامی این امکان را برای دانشجویان دکتری فراهم کرده است که بر اساس صلاحیتهای عمومی و علمی لازم، بتوانند در مقطع کارشناسی در کنار اساتید مربوطه تجربه تدریس کسب کنند. این طرح امید، فرصت رشد و تجربه عملی را برای دانشجویان دکتری فراهم کرده و از اقدامات مهم دانشگاه در این حوزه به شمار میآید.
وی با تأکید بر اینکه نباید روز دانشجو به یک روز محدود شود، گفت: روز دانشجو را نباید صرفاً به یک روز خاص بسنده کنیم، بلکه با نگاهی که داریم باید هر روز، روز دانشجو باشد. هر سرمایهگذاری که امروز انجام میدهیم، نتیجه آن را در آینده خواهیم دید.
