جمعه 14 آذر 1404
Friday, 05 December 2025
شاید فکر کنید زمان در همه جای کیهان یکسان میگذرد، اما «آلبرت اینشتین» نظر دیگری داشت و حالا محاسبات دقیق دانشمندان آن را ثابت کرده است. طبق یک مطالعه جدید، زمان در مریخ هر روز اندکی سریعتر از زمین میگذرد. این تفاوت اگرچه ناچیز به نظر میرسد، اما برای آینده فضانوردی و شبکه اینترنت بینسیارهای، یک مسئله مهندسی بزرگ محسوب میشود.
براساس گزارش Space، محققان آمریکایی دریافتند که بهطور میانگین زمان در مریخ حدود ۴۷۷ میکروثانیه در روز سریعتر از زمین میگذرد. دلیل این پدیده، نظریه نسبیت عام اینشتین است. طبق این نظریه، گرانش زمان را خم میکند و باعث کندشدن آن میشود. از آنجا که زمین جرم و گرانش بیشتری نسبت به مریخ دارد (گرانش مریخ بسیار ضعیفتر است) زمان در زمین کندتر و در مریخ که کشش گرانشی کمتری دارد، سریعتر سپری میشود. البته این عدد ثابت نیست؛ از آنجا که مدار مریخ بیضیشکل است و فاصله آن تا خورشید تغییر میکند، این اختلاف زمانی میتواند تا ۲۲۶ میکروثانیه در روز نوسان داشته باشد.
برای درک بهتر، بیایید به «پارادوکس دوقلوها» فکر کنیم. اگر یکی از دوقلوها با سرعت نور به فضا برود، وقتی برگردد جوانتر از برادرش است که روی زمین مانده. چرا؟ چون سرعت بالا و گرانش زیاد، زمان را کند میکنند. البته درمورد مریخ دو عامل متضاد وجود دارد:
دانشمندان مؤسسه NIST آمریکا نیز با حل یک «مسأله چهار جسمی» (تأثیر خورشید، زمین، ماه و مریخ بر یکدیگر) محاسبه کردند که برآیند این نیروها باعث میشود ساعت مریخی تندتر کار کند.
شاید نیم میلیثانیه در روز برای انسان قابل حس نباشد، اما برای تکنولوژی فاجعهبار است. شبکههای ناوبری دقیق مثل GPS و سیستمهای مخابراتی پیشرفته (مانند 5G) برای کارکرد صحیح به دقتی در حد یکدهم میکروثانیه نیاز دارند. اگر مهندسان ناسا این اختلاف ۴۷۷ میکروثانیهای را در سیستمهای GPS مریخی آینده لحاظ نکنند، مکانیابی فضانوردان و کاوشگرها با خطاهای کیلومتری مواجه خواهد شد و همگامسازی اینترنت بین زمین و مریخ غیرممکن میشود.
همین محققان قبلاً نیز محاسبه کرده بودند که زمان در کره ماه نیز روزانه ۵۶ میکروثانیه سریعتر از زمین میگذرد.
یافتههای این پژوهش در The Astronomical Journal منتشر شده است.
