به گزارش خبرگزاری مهر، حسین شیرزاد، تحلیلگر مسائل توسعهای کشاورزی با اشاره به تغییرات اقلیمی در جهان و اختلال در تأمین امنیت غذایی و اقداماتی که کشور در این خصوص باید داشته باشد، طی یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری مهر نوشت، ارتباط ناتوانکننده بین تغییرات اقلیمی، تورم قیمت مواد غذایی و فقر یک مسئله حیاتی است که وزارت جهاد کشاورزی باید به طور فوری به دنبال حل مسئله باشد. ماهیت غیرکشسانی تقاضا و عرضه جهانی غذا منجر به افزایش شدید قیمتها در اثر شوکهای وارد شده به سیستم میشود؛ به این معنی که سیستم انعطافپذیری محدودی برای پاسخگویی، حداقل در کوتاهمدت، دارد.
با گذشت زمان، تقاضای جهانی غذا با افزایش درآمدها، غیرکشسانی قیمتی بیشتری پیدا خواهد کرد و اگر با واکنش عرضه با کشسانیتر جبران نشود، افزایش قیمت به ازای هر شوک تقاضا و عرضه در آینده بیشتر از گذشته خواهد بود. با درک ارتباط بین این عوامل، مسئولان باید در حال تدوین استراتژیهای موثرتری برای شکستن این چرخه و ترویج توسعه پایدار باشند. رویکردهای جامعی که کشاورزی هوشمند به اقلیم، شبکههای ایمنی اجتماعی، سرمایهگذاری در زیرساختها، تنوع معیشت و همکاری بینالمللی را ادغام میکنند، بنابراین ایجاد تابآوری و تضمین امنیت غذایی برای همه ضروری است.
سیاستگذاران باید بین تثبیت قیمتها و واکنش به تغییرات آب و هوایی تعادل برقرار کنند. سیاستها باید به گونهای طراحی شوند که نوسانات کوتاهمدت قیمت ناشی از تغییرات آب و هوایی را کاهش دهند و در عین حال با فشارهای کلی تورمی مقابله کنند سیاستگذاران باید بین تثبیت قیمتها و واکنش به تغییرات آب و هوایی تعادل برقرار کنند. سیاستها باید به گونهای طراحی شوند که نوسانات کوتاهمدت قیمت ناشی از تغییرات آب و هوایی را کاهش دهند و در عین حال با فشارهای کلی تورمی مقابله کنند. برای کاهش تأثیر منفی اقتصادی تغییرات آب و هوایی، دولتها میتوانند زیرساختها را تقویت کنند تا در برابر بلایای طبیعی مقاومتر شوند، مانند ساخت سدهای ضد سیل، بهبود سیستمهای زهکشی و ساخت ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله. اقداماتی برای اطمینان از عرضه و مبارزه با احتکار باید برای سرکوب افزایش قیمتها انجام شود. در نتیجه از منافع مصرفکننده محافظت شده و ثبات اقتصادی حفظ شود. علاوه بر این، دولتها باید برنامههای احتمالی را برای مقابله پیشگیرانه با خطر تورم ناشی از آب و هوا تدوین کنند و سپس نظارت و تحقیق در مورد تورم ناشی از تغییرات آب و هوایی را افزایش داده و هشدارهای به موقع ارائه دهند.
همچنین در واکنش به تغییرات آب و هوایی، دولتها باید رسیدگی به افزایش قیمت مواد غذایی را در اولویت قرار داده و اقداماتی را برای اطمینان از ثبات عرضه مواد غذایی انجام دهند. این رویکرد شامل تقویت اقدامات حفاظتی و حمایتی کشاورزی، افزایش زیرساختهای کشاورزی برای افزایش سازگاری تولید با تغییرات اقلیمی، بهبود سیستمهای ذخیره غلات و سازوکارهای مؤثر تنظیم بازار برای جلوگیری از دستکاریهای مخرب قیمت مواد غذایی است.
هنگامی که بانکهای مرکزی نرخ بهره را برای تحریک اقتصاد در برابر شوکهای تغییرات اقلیمی کاهش میدهند، باید به میزان و زمان مناسب کاهش نرخ نیز توجه داشته باشند تا از تورم بیشتر جلوگیری کنند. علاوه بر این، از آنجایی که تغییرات اقلیمی یک مسئله جهانی است، همکاری بینالمللی یکی از ابزارهای مقابله با تغییرات اقلیمی و تأثیرات اقتصادی آن است. به عنوان مثال، دولتهای کشورهای مختلف میتوانند فناوری، منابع و اطلاعات را برای کمک به یکدیگر در مقابله با چالشهای ناشی از تغییرات اقلیمی به اشتراک بگذارند.
راهحلهای بالقوه
پیشبینیهای مصرف آب تا سال ۲۰۵۰ میلادی نشان میدهد که تأمین آب برای حدود ۴۷ درصد از جمعیت جهان، عمدتاً در کشورهای در حال توسعه، تحت فشار شدید خواهد بود که عمدتاً به دلیل تحولات خارج از کشاورزی است. یک سیاست ترکیبی باید شامل ترکیبی از اقدامات کوتاهمدت برای کاهش مشکلات فوری فقرا و آسیبپذیران و اقدامات بلندمدت برای رفع تنگناهای اصلی عملکرد بازارهای داخلی مواد غذایی و سودآوری کشاورزان باشد
یک سیاست ترکیبی باید شامل ترکیبی از اقدامات کوتاهمدت برای کاهش مشکلات فوری فقرا و آسیبپذیران و اقدامات بلندمدت برای رفع تنگناهای اصلی عملکرد بازارهای داخلی مواد غذایی و سودآوری کشاورزان باشد.
در کوتاهمدت، بخش زیادی از این امر به توانایی کاهش پیامدهای فوری فقر ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی از طریق شبکههای تأمین اجتماعی و تلاش برای افزایش سریع تولید محصولات کشاورزی بستگی دارد. در بلندمدت، سیاستها باید بر محدود کردن میانگین افزایش قیمت مواد غذایی و نوسانات قیمت مواد غذایی متمرکز شوند.
پیشنهاد به وزارت جهاد کشاورزی برای عبور از تغییرات اقلیمی
جهاد کشاورزی باید از طریق رویکردهای جامع و یکپارچه به مقابله با پیوند تغییرات اقلیمی-تورم قیمت مواد غذایی-فقر پرداخته و به تأمین امنیت غذایی کمک کند.
پیشنهادات برای عبور از این بحران به این شرح است:
۱. کشاورزی هوشمند در برابر تغییرات اقلیمی: ترویج فعالیتهای کشاورزی مانند توسعه محصولات مقاوم در برابر خشکسالی، بهبود تکنیکهای آبیاری و مدیریت پایدار زمین، همگی به تثبیت تولید مواد غذایی کمک میکنند.
۲. شبکههای ایمنی اجتماعی: حمایت از اجرای شبکههای تأمین اجتماعی هدفمند مانند برنامههای کمک غذایی، انتقال وجه نقد و غذای یارانهای میتواند به محافظت از آسیبپذیرترین افراد در برابر اثرات تورم قیمت مواد غذایی کمک کند.
۳. سرمایهگذاری در زیرساختها: بهبود زیرساختهایی مانند جادهها، تأسیسات ذخیرهسازی و سیستمهای آبیاری میتواند آسیبپذیری برداشتها و محصولات کشاورزی را در برابر تغییرات اقلیمی کاهش دهد و همچنین دسترسی بهتر به بازار را تسهیل کند و تأثیر اختلالات عرضه محلی بر قیمت مواد غذایی را کاهش دهد.
۴. تنوعبخشی به معیشت: تنوعبخشی به معیشت از طریق سایر فعالیتهای درآمدزا، آموزشهای حرفهای و دسترسی به خدمات مالی میتواند وابستگی به کشاورزی را کاهش داده و تابآوری را افزایش دهد.
۵. توجه به کیفیت: حمایت از پروژههای با کیفیت بهتر که کمکهای مالی، انتقال فناوری و ابتکارات ظرفیتسازی را گامی در مسیر درست برای کمک به مردم در سازگاری با تغییرات اقلیمی و کاهش تأثیر آن میدانند.
